Түркістан қаласының тұрғындарының назарына өткен жылғы 20 қаңтарда Үкімет басшысы Әлихан Смайылов өткізген ұлттық жобалардан және Қазақстан Республикасы Президентінің сайлауалды бағдарламасынан іс-шаралардың интеграциясын ескере отырып, салалық тұжырымдамаларды таныстыру бойынша өткізген отырысының қорытындысы бойынша «Қазақстанның киберқалқаны-2» тұжырымдамасының жаңа нұсқасын ұсынамыз. «Қазақстанның киберқалқаны-2» тұжырымдама жобасын қабылдау бірқатар нәтижелерге қол жеткізуді көздейді.
Біріншіден, 2025 жылға қарай «электрондық үкіметтің» ақпараттандыру объектілерінің қорғалу деңгейінің 100%-ға дейін жеткізілуі күтіліп отыр. Айта кетейік, бүгінгі таңда бұл көрсеткіш 31,1% деңгейінде тұр. Бұл нәтиже 3 нысаналы индикатор шеңберінде бағаланатын болады.
БҰҰ-ның жаһандық киберқауіпсіздік индексі топ 20 елдің қатарына кіруді жоспарлап отыр (бүгінгі күні Қазақстан – 31 орында);
Киберқауіпсіздік сынақтарының нәтижелері бойынша актісі бар мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінің үлесін 2025 жылға қарай 100%-ға дейін жеткізуді жоспарлап отыр (бүгінгі күні көрсеткіш 43,5%-ға бағаланады);
Киберқауіпсіздік жедел орталығына қосылған мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінің үлесін 2025 жылға қарай 100%-ға дейін жеткізу жоспарланып отыр (бүгінгі күні 22,8%-ы АҚЖО-ға қосылған).
Екіншіден, адамның және азаматтың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын сақтау қажет, осыған байланысты азаматтар өздерінің жеке деректеріне қол жеткізу туралы хабардар болады. Бұл нәтиже нысаналы индикатор шеңберінде бағаланатын болады, яғни дербес деректерге қол жеткізуді бақылау сервисіне қосылған мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінің үлесін 2025 жылға қарай 100%-ға дейін жеткізу жоспары бар. Қазіргі күні сервиске барлығы 8% ғана қосылған.
Үшіншіден, мемлекеттік органдардың барлық қызметкерлерінің киберқауіпсіздік саласындағы біліктілігін арттыру қажет. Себебі Цифрлық даму министрлігінің мәліметінше, елдегі табысты кибершабуылдардың 80% қызметкерлердің немқұрайлылығынан және азаматтардың цифрлық сервистерді пайдалану кезінде киберқауіпсіздіктің негізгі қағидаттарын білмеуінен туындайды екен. Мәселен, 2022 жылдың қорытындысы бойынша мемлекеттік қызметшілердің тек 23%-ы ғана оқудан өткен. Осы ретте тұжырымдамада цифрлық технологияларды қауіпсіз пайдалану мәселелерінде халықты оқытумен қамту ұсынылып отыр. Ал оның нәтижесі екі нысаналы индикатормен бағаланатын болады. Олар киберқауіпсіздік саласында қайта даярланған мамандардың үлесі және кибергигиена мәселелері бойынша халықтың хабардарлық деңгейі. Осылайша, аталған тәсілдер тұжырымдаманың іс-қимыл жоспары шеңберінде 4 бағыт бойынша іске асырылатын болады:
киберқауіпсіздікті дамыту;ақпараттандыру объектілерін техникалық қорғау;киберқауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында халықтың хабардарлығын және халықтың цифрлық сауаттылығын арттыру;дербес деректерді қорғау.
