Кибершабуылдан қалай қорғану керек

127

Түркістан қаласының тұрғындарының назарына Киберқылмыс қоғамға қауіпі жөнінде мәліметтерді ұсынамыз. Браузерде, операциялық жүйеде және мобильдік құрылғыларда пайда болатын түрлі терезелер мен хабарламаларға қатысты абай болыңыздар. Банк картаңыздың деректерін сақтап, картаның сыртқы жағындағы 3 санды CVV/CVC-кодын ешкімге айтпаңыз. Сондай-ақ, банктен келіп түсетін SMS-кодты ешбір жағдайда бейтаныс жандарға хабарламаңыз.

Интернетке қол жеткізудің ашық қоғамдық Wi-Fi-нүктелеріне сенбеңіз, сонымен қатар өз аутентификациялық деректеріңізді қорғалмаған сымсыз желілер арқылы енгізбеуге тырысыңыз.

Бопсалаушылардың телефон бойынша талаптарын орындамаңыз, ал егер Сіз интернет-алаяқтардың құрбаны болсаңыз ең жақын полиция бөліміне немесе 102 телефоны арқылы дереу жүгініңіз.

Жеке деректерді, жеке куәлік деректерін, банк карталарының деректерін және тағы басқа мәліметтерді қамтитын құжаттарыңыздың көшірмелері бен банк картасының суретін ешкімге жібермеңіз.

Күдікті интернет-ресурстар немесе ақшалай пайдаға үміттендіретін сілтемелер айқындалған жағдайда KZ-CERT қызметіне (1400 (тәулік бойы) нөмірі, қызмет сайты, Telegram мессенджеріндегі “ҚР ақпараттық қауіпсіздігі” тобына не жеке хабарлама жіберу арқылы) хабарлаңыз.

Қазіргі таңда кибер қылмыс қатты белең алып тұр. Банк қызметкері болып хабарласатындар, Қазақстан халқына қорының атынан хабарласып ақша табатындар, интернет арқылы Алматыда отырып Шардарадағы 76 мұғалімнің айлығын ұрлаған алаяқ, жоқ пәтерін жалға берумен айналысқан алматылық сияқты ел естімен қылмыс көп. Қайсыбірін айтасың?

Мәселен, Түркістан облысында «Кәсіпкерлік палатадан 1 200 000 теңге ақша алып беремін» деп алаяқтық жасаған әйел ұсталды. Мақтаарал аудандық полиция бөліміне жергілікті тұрғын арызданған. Азаматшаның айтуынша, оның танысы «Бизнес бастау» кәсіпкерлік палатадан қайтарымсыз 1 200 000 теңге ақша алып беремін деп, 710 000 теңге ақша алып кеткен. Ол 1 жылдан аса уақыт өтсе де, уәде орындауды созбалаңға салған. Хабарлама келіп түскен бойда тәртіп сақшылары қажетті шараларды жүргізді. Жедел-іздестіру шараларының нәтижесінде, қылмысқа қатысы бар күдікті, яғни  жергілікті тұрғын полиция бөліміне жеткізілді. Қазіргі таңда тәртіп сақшылары оқиғаның толық мән-жайын тексеріп, оның басқа да қылмысқа қатысы бар-жоғын анықтауда. Сезіктіге қатысты сотқа дейінгі тергеп-тексеру амалдары жүргізілуде. ​