Түркістандық тұрғындарымыздың назарына Қазақстандағы жалпыұлттық бірліктің қазақстандық моделі жөнінде мәліметтерді ұсынамыз.
Қазақстан халқы Ассамблеясы қызметінің мәні мен мағынасына толық сәйкес келеді, бұл – жалпыұлттық бірлікті нығайту, этносаралық қатынастардың тұрақтылығы мен үйлесімі, Қазақстан халқының мәдениетаралық үнқатысу мен қоғамдық келісім негізінде бірігуі. Бүгінде Қазақстан халқы Ассамблеясы ұлтаралық келісімге қол жеткізудің жалпыға танылған бірегей институты, қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірліктің қазақстандық үлгісінің өзегіне айналды. Өткен жылдар ішінде ол өзіне жүктелген миссияны лайықты орындап, өзінің қоғамдағы саяси және этностық тұрақтылықтың негіз қалаушы факторларының бірі ретіндегі маңызды рөлін танытуы елімізге әлеуметтік-экономикалық және саяси қайта құрулардың орасан зор бағдарламасын – тәуелсіз Қазақстанды байыппен, дәйектілікпен және ең бастысы, табыспен құруды жүзеге асыруға мүмкіндік берді. «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» атты Қазақстан халқына Жолдауында Президент Қасым-Жомарт Тоқаев атап өткендей, «Біз берік бірліктің арқасында өз тәуелсіздігімізді нығайтып, халықтың әл-ауқатын жақсарту үшін жағдай жасадық. Бұл уақыт жасампаздық пен прогресс, бейбітшілік пен келісім кезеңі болды. Біздің даму жолымыз бүкіл әлемде қазақстандық модель немесе Назарбаев моделі ретінде мойындалды». Әрине мемлекет пен қоғамды дамытудың бірде-бір стратегиялық мәселесі сессияда талқыланбай өткен емес. «Қазақстан – 2030» Даму стратегиясы, «Қазақстан – 2050» Стратегиясы, Ұлттық бірлік доктринасы, «Мәңгілік ел» жалпыұлттық патриоттық идеясы, «100 нақты қадам» Ұлт жоспары, «Рухани жаңғыру» бағдарламасы – бұл Ассамблея сессиялары алаңында бүкілхалықтық талқылаудан өткен мәселелердің қысқаша және толық емес тізімі.
Ассамблеяны құру идеясын Қазақстанның Тұңғыш Президенті – Елбасы Н.Ә.Назарбаев 1992 жылғы 14 желтоқсанда Қазақстан халықтарының форумында айтқан болатын. ХХІ ғасырдың тәжірибесі биігінен этносаралық қатынастарды реттеудің басты тетігін құру идеясын Нұрсұлтан Назарбаевтың қаншалықты көрегендікпен ұсынғанын сенімді түрде айтуға болады – «біз жаңа қоғамдық институт – Қазақстан халықтарының келісімі мен бірлігі Ассамблеясын құра алар едік. Бұл Қазақстандағы ұлтаралық келісімді бүкілхалықтық нығайту міндетін шешетін саяси емес, үкіметтік емес ұйым болар еді… Және мұндай Ассамблея Қазақстан халықтарының барлық арман, мұраттары мен мүдделерінің барлық спектрін көрсететін саяси емес орган болар еді».
1995 жылдың 1 наурызында ол өзінің Жарлығымен консультативтік-кеңесші орган ретінде Қазақстан халықтары Ассамблеясын (сол кезде ол осылай аталатын) құрды. Ал 1995 жылдың 24 наурызында өткен Ассамблеяның І сессиясында оның миссиясы айқындалып, этносаралық қатынастар саласындағы мемлекеттік саясаттың алдында тұрған мақсаттар мен ауқымды міндеттері жария етілді.
Сонда, I сессияда сөйлеген сөзінде Н.Ә.Назарбаев: «Уақыт сынынан өте білген қазақ халқының бай да күрделі тарихы бар. Қазір ол Қазақстанда тұратын барлық халықтарға біздің бірлігіміздің түп-тамырын жақсырақ түсінуіне көмектесіп, кез келген тарихи кінә артуларға жол бермеуге тиіс. Өйткені өткенге көз сала отырып болашақты көре білген жөн» деген болатын.Сол тарихи сессияға қатысушылар Президенттің жиналғандарға, ал олар арқылы халыққа, әрқайсының және барлығының елдің болашағы үшін жауапкершілігін ұғынуға шақырған үндеуін еске алады: «жауапкершілік деген өткенді есте сақтай отырып, болашаққа көз жүгіртуді, басқа халықтармен тату және жарасты өмір сүруді, олардың мәдениетін, дәстүрлерін, салттарын кұрметтеуді білдіреді. Қазақтар «Береке басы – бірлікте» деп тегін айтпаса керек.Және бүгінде біз Қазақстанның Тұңғыш Президентіне ел басшылығында болған 30 жыл ішінде кез келген өзгерістерге, геосаяси жағдайларға және этносаралық мәселені саяси карта ретінде пайдалану мүмкіндігіне қарамастан, бұл мәселеде өзінің қағидаттарынан айнымаған саяси ерік-жігері үшін зор құрмет көрсетуге тиіспіз.
25 жылдық сияқты атаулы күндерде әдетте қорытынды шығарылып, қазіргі жағдайға талдау жасалады және болашаққа жоспар құрылады. Өткен 25 жыл бойы қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірлікті нығайту жөніндегі саясат инклюзивті сипатқа ие болғанын және қоғам өмірінің барлық саласын қамтығанын түсінуіміз қажет. Сондықтан да қазақстандық шынайы өмірдің әрбір әлеуметтік бөлінісінен біз ауыл шаруашылығынан, қызметтер көрсету мен медицина саласынан бастап халықаралық қатынастар мен жаһандық саясатқа дейінгі бейбітшілік пен келісім саясатының нәтижелерін табамыз.
Біздің этностарымыздың Қазақстанның біртұтас халқы болып табысты бірігуі бірінші және даусыз нәтиже болып табылады. Этносаралық интеграцияның қазақстандық моделі әуел бастан азаматтық қағидаттарда құрылды. 1996 жылы «Қоғамдық келісім – Қазақстанның демократиялық дамуының негізі» деген тақырыппен өткен Ассамблеяның III сессиясында Н.Ә.Назарбаев осы қағидаттар туралы: «Біздің жағдайда этносаралық ықпалдасудың базасы жалпыазаматтық тиістілік, қазақстандық мемлекеттілік тағдыры бар адамдардың өзін өзі саяси тұрғыдан айқындауы болуы тиіс» деді.Қазақстан этностық шығу тегі әртүрлі және түрлі діни нанымдағы адамдардың азаматтық ықпалдасуы жолымен сенімді түрде жүріп келеді. Мұның бір дәлелі – біздің еліміздің бір де бір этносы оқшаулану стратегиясын таңдамағаны, өзінің ерекше этностық мәртебесі туралы мәселе қоймағаны.Керісінше, этностық шығу тегі әртүрлі адамдар Қазақстан азаматтарына тиесілілігін мақтан тұтады, оның дамуына өздерінің елеулі үлестерін қосып келеді.
