Түркістанды тұрғындардың назарына дін саласындағы мемлекеттік саясаттың даму үрдістері мен пайымы туралы мәліметтерді ұсынамыз.
Мемлекет діни бірлестіктердің білім беру қызметін жүзеге асыру құқығын, сондай-ақ ата-аналардың немесе оларды алмастыратын адамдардың баланың діни нанымына сәйкес діни білім алу құқығын таниды. Белгілі бір діни ілім негізінде жүзеге асырылатын діни білім алу құқығын сақтау мемлекеттің діни сенім бостандығын қамтамасыз ету бағыттарының бірі болып табылады. Азаматтардың сапалы діни білім алу мүмкіндіктерін кеңейту мақсатында мемлекет адамның құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтірмейтін және қоғамның тарихи-мәдени дәстүрлерін ескеретін діни білім беру жүйесін жетілдіруге жәрдемдеседі. Рухани оқу орындарының оқушыларын заманауи қоғамдық процестерге интеграциялау қажеттілігіне байланысты мемлекет діни білім беру мекемелерінің оқу бағдарламаларына қажетті жалпы білім беру стандарттарын енгізуге жәрдемдеседі. Мемлекет құқықтық мәдениеттің негіздері, Мәдениеттер мен діндердің әртүрлілігі, азаматтық бірегейлік, зайырлы және діни өмір салттарының үйлесімді өмір сүру құндылықтары туралы білім алуға шақырады.Ел азаматтарын шетелдік діни білім алу мүмкіндігі туралы хабардар ету мақсатында Дін істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган діни ұйымдармен бірлесіп ұсынылатын шетелдік діни оқу орындары туралы деректер базасын қалыптастырады.Мемлекет ел заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, діни оқу орындарының қызметіне араласпайды.
Мемлекет азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын сақтау, оқу жоспарлары мен білім беру бағдарламаларын, санитарлық-гигиеналық талаптарды, өрт-техникалық қауіпсіздікті және т.б. іске асыру бөлігінде діни оқу орындарының қызметіне бақылауды қамтамасыз етеді. Қазіргі зайырлы білім беру жүйесі жеке тұлға мен қоғамда барлық діндерге толерантты және құрметпен қарауды қалыптастыруда іргелі рөл атқарады. Мемлекет меншік нысанына қарамастан білім беру мекемелерінде зайырлы білім алуға кепілдік береді. Тиісінше, мемлекет белгілі бір діннің үстемдігінен ада тәуелсіз зайырлы білім беруді қамтамасыз етеді.
Дінтану пәндерін оқыту процесінде білім беру мекемелері оқу процесін олардың пайда болуын, дамуын және әлеуметтік-мәдени процестерге әсерін ескере отырып, барлық әлемдік конфессияларды зерттеу контекстінде жүзеге асырады.Мемлекет діндер тарихын, олардың тарихи-мәдени мұрасын, сондай-ақ жаңа діни бағыттардың қызметін зерттейтін құрылымдарды құруға жәрдемдеседі. Негізгі дінтану білімін алу үшін мемлекет жоғары сыныптарға арналған орта білім беру жүйесіне “Зайырлылық және дінтану негіздері”пәнін енгізді. Оқу процесінде оқушыларға конфессиялар және конфессияаралық келісімнің мәні туралы бастапқы білім беріледі. Оқу үдерісі барысында оқытушылар зайырлы оқу орындарының ережелеріне қайшы келетін өздерінің діни қызығушылықтарын көрсетпеуі, сондай-ақ оқушыларға діни қатыстылығы бойынша кемсітушілікке жол бермеуі тиіс. Қазақстан Республикасы Конституцияға сәйкес өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде бекітеді, оның ең жоғары құндылықтары адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары болып табылады. Сондықтан азаматтарға ар-ождан бостандығы, діни сенім бостандығы, діни немесе басқа да өшпенділік пен араздықты тудыратын үгіт немесе насихат жүргізуге жол берілмейді.
Осыны ескере отырып, орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар өз құзыреті шегінде радикалды діни ағымдардың қызметін жолын кесу, діни экстремизмге итермелеу, адамдарды зорлық-зомбылықты қаупін пайдалану арқылы жалған діни қызметке тарту жөнінде әкімшілік және өзге де шаралар қабылдайды. Дін саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган барлық мүдделі мемлекеттік органдардың жергілікті атқарушы, құқық қорғау және арнайы органдармен радикалды діни ағымдар идеологиясының ықпалына түскен, оның ішінде Пенитенциарлық мекемелерде болған не жазасын өтеген адамдардың профилактикалық жұмысын ұйымдастыру, дерадикализациялау, оңалту және қайта әлеуметтендіру мәселелері бойынша өзара іс-қимыл тетіктерін жетілдіруге арналған. Жергілікті атқарушы органдар радикалды діни ағымдардың ықпалына түскен азаматтарды дерадикализациялау және қайта әлеуметтендіру жөніндегі проблемаларды шешуге азаматтық қоғам субъектілерінің мүмкіндіктерін пайдаланады. Діни экстремизм идеологиясының және радикалды діни ағымдар қызметінің ықпалына түсуіне жол бермеу мақсатында Дін саласындағы уәкілетті орган және жергілікті атқарушы органдар азаматтық қоғам субъектілерін, қоғамдық пікір көшбасшыларын, ғылыми-сараптамалық және мәдени қоғамдастық өкілдерін және т. б. тарта отырып, халық арасында ақпараттық-түсіндіру және ағарту жұмыстарын жүзеге асырады.
Бүгінде елімізде әртүрлі этностар мен конфессиялар өкілдері тату-тәтті өмір сүруде, бір-біріне бауырластай араласқан халқымыз мәдени тұрғыдан да етене жақын.Жалпы қабылданған әлемдік нормаларға сәйкес мемлекет азаматтарының құқықтары мен қоғамдық қауіпсіздіктің қорғалуын қамтамасыз ету мақсатында діни ұйымдардың қызметін реттеуге құқылы екендігі айтылған.Мәселен, «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Қазақстан Республикасының Заңы халықаралық құқық пен еліміздің Конституциясында көзделгендей әркімнің ар-ождан бостандығы құқығын іске асыруға бағытталған, ол дін саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырудың және ұлттық мүддені қорғаудың құқықтық негізі болып табылады.Қолданыстағы заңнама аясында діни бірлестіктердің қызметі реттелген, миссионерлік қызметті жүзеге асыру, діни іс-шараларды, дінтану сараптамаларын жүргізу, ғибадат үйлерін салу, діни әдебиетті тарату тәртібі айқындалған.Мемлекет дін саласында тұрақтылықты сақтау, қоғамда конфессияаралық келісім мен толеранттылықты нығайту, кез келген түрдегі және көріністердегі діни экстремизм мен радикализм идеологиясына халықтың иммунитетін қалыптастыру бойынша нақты шаралар қабылдауда.Діни қатынастардың барлық тіркелген субъектілер өз қызметтерін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырады, бейбітшілік пен келісім жолында, қоғамды дамыту, мемлекетті нығайту үшін қызмет етеді.
Діни бірлестіктердің басшылары Қазақстан халқы Ассамблеясының, орталық және жергілікті деңгейдегі консультативтік-кеңесші органдардың жұмыстарына белсенді қатысушысы деп айтуға болады.
Республикада Құрбан айт және Иса Пайғамбардың туған күні діни мерекелері демалыс күндері болып табылады.Ел халқының ізгілік пен бейбітшілік құндылықтарын жақтауы, конфессиялар мен мәдениеттердің позитивтік диалогтары, дін саласындағы сарабдал мемлекеттік саясат, сондай-ақ қазақстандық қоғамның тұрақтылығын нығайту үшін түрлі дін өкілдерінің тамыры тарих қойнауының тереңіне жайылған бірігу дәстүрі елдегі діни ахуалға оң әсерін тигізеді. Қазақстан ел ішінде тұрақтылық пен келісімді сақтауда, әмбебап жалпы адамзаттық құндылықтардың жалпы ұлттық бірлігін нығайтуда діннің маңызды рөл атқаратынын, түрлі діндер мен конфессиялардың бірге өмір сүре алатынын және толық өзара түсіністік пен сыйластық негізінде үйлесімді дами алатынын әлемге айқын танытып келеді.Қазақстан көп этносты және көпконфессиялы тәуелсіз мемлекет ретінде мемлекеттік билік органдары мен діни бірлестіктер арасындағы өзара қарым-қатынастың өзіндік үлгісі мен тәртібін қалыптастыруда.
Республика адам құқықтары мен бостандығын қорғау саласындағы әмбебап көпжақты халықаралық шарттарға қатысушы мемлекет болып табылады.Барша қазақстандықтардың діни және этномәдени тиесілігіне қарамастан, қалыптасқан жалпы ұлттық бірлік пен келісімнің бірегей үлгісі – бұл Қазақстанның әртүрлі конфессиялардың өзара қарым-қатынасының жалпы әлемдік процесіне қосқан қомақты үлесі.
Түрлі ұлттар мен ұлыстардың, түрлі дін өкілдерінің басын қосқан, бейбітшіліктің жаршысы болған Қазақстан Тәуелсіз еліміз бұдан да биік шыңдарды бағындыратын болады. Осы жолда әрбір қазақстандықтың қолындағы көк Туымыздың тұғыры биік болатынына кәміл сенеміз.
