Түркістан қаласында «Этносаралық келісім: құқықтық тәсіл және толеранттылық» тақырыбында семинар өтті.
Түркістан облысы қоғамдық даму басқармасы «Қоғамдық келісім» КММ ұйымдастырған семинарда этносаралық татулықты сақтау, қоғамдық келісімді нығайту, дау-дамайдың алдын алу бағытында келелі ойлар айтылды.
Жиынға Астана қаласындағы Қолданбалы этносаяси зерттеулер институты Қолданбалы зерттеулер Орталығының директоры Дінмұхаммед Ғали және осы институттың Этномедиация орталығының директоры Луиза Узарова, ҚР Ұлттық Қауіпсіздік Комитеті Түркістан облыстық департаментінің басқарма бастығы Арман Қожабаев, Түркістан облысы прокуратурасының басқарма аға прокуроры Күмісхан Таңатов, Түркістан облысы Полиция Департаменті Жергілікті полиция қызметі басқармасы бастығының орынбасары Ерлан Асқаров қатысты.
Сонымен қатар, семинарда аудан, қала прокурорларының орынбасарлары, ҚР ҰҚК Түркістан облысы бойынша Департаментінің аудандық, қалалық бөлімдерінің бастықтары, аудандық, қалалық Полиция бөлімдері бастықтарының орынбасарлары, аудан, қала әкімдіктерінің ішкі саясат бөлімдерінің басшылары, Түркістан облыстық ҚХА жанындағы құрылымдар мен этномәдени бірлестіктердің төрағалары мен мүшелері, «Қоғамдық келісім» КММ аудандық, қалалық филиалдарының басшылары болды.
Семинарды Түркістан облысы қоғамдық даму басқармасы басшысының орынбасары Нұрсұлтан Сейтжанов жүргізіп отырды. Ол Түркістан облысында қоғамдық келісімді нығайту мақсатында жүйелі жұмыстар атқарылғанына, Түркістан облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының жоспарға сай міндетін орындап жатқанына тоқталды.
Этносаралық қатынастардың қазақстандық моделі — мемлекет құрушы халық қазақтар, шоғырландырушы, үлестіруші ұлт -қазақтар. Басқа этностар қазақ халқының тілі мен мәдениетін, салт-дәстүрін сыйлай отырып, өз халқының дамуына үлес қосып, ортақ мемлекетіміздің кемел келешегі үшін бірлесіп, еңбек етуге мүмкіндік беру.
Этносаралық қатынастардың қазақстандық моделі дегеніміз-мемлекет құрушы халық қазақтар, шоғырландырушы, үлестіруші ұлт-қазақтар. Басқа этностар қазақ халқының тілі мен мәдениетін, салт-дәстүрін сыйлай отырып, өз халқының дамуына үлес қосып, ортақ мемлекетіміздің кемел келешегі үшін бірлесіп, еңбек етуге мүмкіндік беру. Әрине мемлекет құрушы қазақтардың елдегі үлес салмағы 40 пайыздан аспай тұрған кезде жаппай қазақ тілін дамытып, барша мемлекетте өмір сүретін өзге ұлттарды қазақыландырып жібереміз деген ұранның абсурд екенін бәрі түсінді. Бұл жүйені асықпай, уақыт оздыра отырып жүзеге асыру және елдегі қазақ халқының үлес салмағын арттыру жұмысы күн тәртібінде тұр. Нәтижесінде тоқсаныншы жылдардан бастап елге оралған миллионнан астам қандастардың арқасында және қазақ халқының экономикалық, әлеуметтік жағдайдың тұрақталуына байланысты өсімі ұлғайып, бүгінгі таңда жетпіс пайыздық межеге жақындап қалдық. Әлі де алдағы 20-30 жылда елдегі қазақтың үлес салмағы 80-90 пайыздық межеге жеткенде ешқандай саяси кілттерді қолданбай-ақ мемлекеттік тіл қазақ тіліне айналып, жалпы қоғам қазақ тілінде сөйлеп, қазақи санаға ауысады деген сенім бар.
Астана қаласындағы Қолданбалы этносаяси зерттеулер институты Қолданбалы зерттеулер Орталығының директоры Дінмұхаммед Ғали этносаралық қақтығыстардың алдын алу бағытындағы жұмыстарды күшейту аса маңызды міндет екенін мәлімдеді. Бұл ретте атқарушы органдар мен құқық қорғау саласының өкілдері біліммен қарулануы тиіс.
Жиында Астана қаласындағы Қолданбалы этносаяси зерттеулер институты Этномедиация орталығының директоры Луиза Узарова мазмұнды баяндама жасады.
«Бүгінгі семинар өте маңызды. Мемлекет басшысы қоғамда ұлтына қарай ерекшеленуге, оқшаулануға ұмтылған кез келген әрекетке, әсіресе, азаматтарды тіліне, ұлтына, дініне немесе мәдениетіне бола арандатуға, я болмаса кемсітуге мүлде жол бермейтін орта қалыптастыру маңызды екенін айтты. Біз мультимәдениетті ортаны қалыптастыруымыз қажет. Адамдар бір-бірімен санасып, тату-тәтті тұруы тиіс. Тату ел ғана қарыштап дами алады. Түркістан облысында көп этнос өкілдері тұрады. Өңірде этносаралық қатынастар саласы бойынша үлкен тәжірибе жинақталған. Біз бірлесе атқарған жұмыстар арқылы қоғамның татулығы мен бірлігін, қоғамның қауіпсіздігі мен тыныштығын қамтамасыз ете аламыз», – деді ол.
Алқалы басқосуда атап өтілгендей, Түркістан облысында этнос өкілдерінің қатысуымен болған құқық бұзушылық фактілері орын алған жағдайда құқық қорғау органдарымен бірлесіп жұмыс жүргізу алгоритмі түзіліп, бекітілген. Этнос өкілдерінің қатысуымен қандайда бір келеңсіз оқиға орын алған кезде жауапты мемлекеттік және құқық қорғау органдары соның негізінде әрекет етеді.
Семинар барысында сөз алған Түркістан облыстық қоғамдық даму басқармасы «Қоғамдық келісім» КММ басшысы Эльмира Жанғазиева өңірде этносаралық татулықты нығайту бағытында жұмыстар жүйелі жалғасатынын айтып, өзекті сұрақтарға тұшымды жауап берді.
Жиынға қатысушылар семинарда пікір алмасып, ұсыныс-пікірлерін ортаға салды.
Бірлікке үндеген шара аясында өңірдегі этносаралық татулықты, қоғамдық келісімді нығайтуға үлес қосып жүрген бірқатар Ассамблея құрылымдарының өкілдері Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалдының атынан Алғыс хаттармен марапатталды.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев өз жолдауында ел бірлігін нығайта түсу қажеттігіне айрықша мән берді. Бұл бағытта құқық қорғау және жергілікті атқарушы органдарға артылатын сенім жүгі ауыр. Біз бірлесе атқарған жұмыстар арқылы қоғамның татулығы мен бірлігін, қоғамның қауіпсіздігі мен тыныштығын қамтамасыз ете аламыз. Әлеуметтік және этносаралық қақтығыстарды еңсеру, олардың алдын алу мен болдырмау жөніндегі жұмыс біздің қызметіміздің негізгі бағыттарының бірі болып қала беретінін жеткіді.
Этномедиацияның мақсаты – этносаралық қатынастар мен жалпыұлттық бірлік саласында татулық пен келісімді сақтау.Медиаторлардың міндеті – халықтар арасындағы қандай да бір тұрмыстық жанжалдар мен дау-дамайлардың алдын алу. Қазақстандықтардың санасында бірлік, тұрақтылық, толеранттылық, патриотизм сияқты құндылықтарды қалыптастыру.
Осы мақсатта Түркістан облыстық “Қоғамдық келісім “ КММ нің Сайрам аудандық филиалының ұйымдастыруымен Сайрам ауданында өткен келелі кездесу өтті. Жиынға аудандық Түркістан облыстық Қазақстан Халқы Ассамблеясы жанындағы медиация кеңесінің мүшесі, кәсіби медиаторы Өтегенова Жұлдыз Төлебекқызы, кәсіби медиатор Даванова Саера Мырзалиқызы, аудандық медиация кеңесі, ақсақалдар және аналар кеңесі мүшелері мен Сайрам аудандық полиция басқармасы қызметкерлері, кәсіби және қоғамдық медиаторлар қатысты.
Азаматтар медиациялық келісім жасауға негізінен отбасылық мәселелер, еңбек, әлеуметтік-тұрмыстық даулар бойынша жүгінеді. Медиаторлардың дер кезінде және жоғары біліктілікпен көрсеткен кәсіби көмегі көптеген дау-жанжалдарды өршітпеуге, тұрмыстық жанжалдардың алдын алуға жол ашты. Сондықтан кездесуде медиациялық келісімнің артықшылықтары мен тиімділіктері айтылды.
