Түркістан облысы қоғамдық даму басқармасы «Қоғамдық келісім» КММ-нің ұйымдастыруымен Қазығұрт және Ордабасы аудандарында «Этносаралық қақтығыстардың алдын алу жолында оның механизмі мен алгоритмін қалыптастыру» тақырыбында семинар өтті.
Ел бірлігін бекемдеген жиын алдымен Қазығұрт ауданында ұйымдастырылды. Семинарға Түркістан облысы прокурорының орынбасары Саян Келдібеков, Қазығұрт ауданының әкімі Арман Абдуллаев, ҚР ҰҚК Түркістан облыстық департаменті бастығының орынбасары Бахтияр Маметбакиев, Түркістан облысы Полиция Департаменті Жергілікті полиция қызметі басқармасының бастығы Асылхан Төреханов қатысты. Сондай-ақ жиында ҰҚК-нің Түркістан облысы бойынша департаментінің, құқық қорғау органдарының өкілдері, жергілікті атқарушы биліктің идеология бойынша жауапты қызметкерлері, белгілі ғалымдар, сарапшылар болды.
Семинарға модераторлық еткен Түркістан облыстық қоғамдық даму басқармасының басшысы Аңсар Өсербаев басқосудың маңыздылығына тоқталып, күн тәртібіндегі мәселелермен таныстырды.
– Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев өз Жолдауында ел бірлігін нығайта түсу қажеттігіне айрықша мән берді. Бұл бағытта құқық қорғау және жергілікті атқарушы органдарға артылатын сенім жүгі ауыр. Біз бірлесе атқарған жұмыстар арқылы қоғамның татулығы мен бірлігін, қоғамның қауіпсіздігі мен тыныштығын қамтамасыз ете аламыз. Әлеуметтік және этносаралық қақтығыстарды еңсеру, олардың алдын алу мен болдырмау жөніндегі жұмыс біздің қызметіміздің негізгі бағыттарының бірі болып қала береді. Ол сіз бен бізге ортақ міндет деп білемін. Сол үшін де күш салып, бірлесе жұмыс жасауға шақырамын, — деді Аңсар Жаңабайұлы.
Семинарда Қ.А.Ясауи атындағы ХҚТУ-нің теология факультетінің деканы ф.ғ.д, профессор Досай Кенжетай, ҚР ҰҚК Түркістан облысы бойынша департаментінің басқарма басшысы Жанғали Урунбаев, ОҚМПУ-дың «Рухани жаңғыру» және тәрбие бөлімі басшысы, тарих ғылымдарының кандидаты Қайрат Анарбаев баяндама жасады. Баяндамалар оқылып болған соң, ұсыныстар мен пікірлер тыңдалды.
Маңызды семинар Қазығұрттан соң Ордабасы ауданында жалғасты. Онда этносаралық татулықты сақтау, қоғамдық келісімді нығайту, дау-дамайдың алдын алу бағытында келелі ойлар айтылды.
Семинарды қорытындылаған облыстық қоғамдық даму басқармасының басшысы А.Өсербаев өңірдегі этносаралық шиеленістің алдын алуға негізделген іс-шаралар тұрақты түрде жалғасатындығын айтып, бұл бағыттағы жұмыстарды бірлесе атқаруға шақырды.
ҚР Президенті Әкімшілігі ҚХА Хатшылығы меңгерушісінің орынбасары Ғалымжан Махан және ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі Этносаралық қатынастарды дамыту комитетінің төрағасы Ғалым Шойкин жұмыс сапарымен Түркістан облысына келді.
Алдымен делегация мүшелері Түркістан қаласында бой көтерген Достық үйінің құрылыс жұмыстарын аралап көрді. Бұл ретте, Түркістан облысы әкімінің орынбасары Ертай Алтаев заманауи үлгідегі Достық үйінің ерекшелігіне тоқталып, бірегей нысанның жоспар-жобаларын таныстырды.
Президент тапсырмасына сәйкес салынып жатқан 3 қабатты ғимараттың құрылысы аяқталуға жақын. Аталған ғимарат жақында пайдалануға берілмек.
Сапар аясында елордадан келген қонақтар Түркістан қаласындағы «Ұлы Дала Елі» орталығында «Этносаралық қарым-қатынас мәдениетін қалыптастырудың психологиялық-педагогикалық негіздері» тақырыбындағы семинарда сөз сөйлеп, пікір алмасты. Аталған жиынға аудан, қалалардағы білім бөлімдерінің тәрбие ісі жөніндегі әдіскерлері, аудан, қалалардағы этнос өкілдері тығыз шоғырланған елдімекендердегі жалпы және орта арнаулы оқу орындары директорлары мен олардың тәрбие ісі жөніндегі орынбасарлары, аудан, қалалардағы этнос өкілдері тығыз шоғырланған елдімекендердегі жалпы және орта арнаулы оқу орындарының оқытушылары мен психологтары, «Қоғамдық келісім» КММ-нің аудандық, қалалық филиалдарының басшылары қатысты.
Қазір еліміздегі этностарды ұйыстырып отырған Ассамблея отаншылдықты дәріптейтін институт ретінде дамып келеді. Былтыр Ақсақалдар кеңесі мен этномедиация институты құрылды. Бұл бағыттағы жұмыстарға Президентіміздің өзі оң баға беріп, одан әрі жандандыруды тапсырды. Қазір Түркістан, Жамбыл облыстарында этносаралық алауыздықтың алдын алу жұмыстары тиімді жүріп жатыр. Ассамблеяның басты миссиясы барлық этностарды қазақ халқының қасына ұйыстырып, бір шаңырақ астына жинау. Қазақстан халқы Ассамблеясының XXXIII сессиясында Президент Қасым-Жомарт Тоқаев қоғамға іріткі салатын әрбір әрекетке тосқауыл қойылуы керектігін қадап айтты. Қазақстан – бейбітшілікті ту еткен, 100-ден астам этнос өкілін бауырына басқан киелі мекен. Біз демократияға ден қойған құқықтық елміз. Бұл ретте еліміз 100-ден аса халықаралық конвенцияға, келісімге, декларацияға қол қойған. Яғни, қоғамда ұлтына қарай ерекшеленуге, оқшаулануға ұмтылған кез келген әрекетке, әсіресе, азаматтарды тіліне, ұлтына, дініне немесе мәдениетіне бола арандатуға, я болмаса кемсітуге мүлде жол бермейтін орта қалыптастыру маңызды. Бұл орайда, бүгінгі семинардың бәріміз үшін маңызы жоғары деп есептеймін. Толеранттылық қағидасын ұстанып, біртұтастыққа сына қағушыларға иммунитет қалыптастыруымыз керек. Әрине бұл тұста Ассамблеяға артылар жүк ауыр. Сондықтан бұл институтты жан-жақты жаңғырту жұмыстары жалғаса бермек, — деді Этносаралық қатынастарды дамыту комитетінің төрағасы Ғалым Шойкин.
Сондай-ақ жиында қоғамдық келісімді нығайту жұмыстарын БАҚ-та жандандыру, жалған ақпараттың таралуына қарсы заң аясында ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын күшейту және өзекті мәселелерді, ұсыныстарды талқылау, ақпараттық жұмыстарды жетілдіру жайы талқыланды. Бұл ретте, «Парасат» медиация және құқық орталығының сарапшы-конфликтологы Саламат Жұмағұлов, Қолданбалы этносаяси зерттеулер институты Қолданбалы зерттеулер орталығының директоры Ғали Дінмұхаммед өз тәжірибелерімен бөлісіп, мазмұнды баяндама жасады.
Жиынға қатысушылар семинарда пікір алмасып, ұсыныс-пікірлерін ортаға салды. Еске сала кетсек, елордадан келген топтың Түркістан облысындағы сапары ертең де жалғасады. Сапар шеңберінде Сарыағаш және Келес аудандарында Ассамблея мүшелерімен, этномәдени бірлестіктер мен аудан тұрғындарымен бірнеше кездесу өтеді деп жоспарланған.
Түркістан облыстық қоғамдық даму басқармасы «Қоғамдық келісім» КММ-нің ұйымдастыруымен «Ұлы Дала Елі» орталығында «Этносаралық шиеленістердің шығу себептері және оның алдын алу» тақырыбында семинар өтті. Семинарға Түркістан облысы әкімінің орынбасары Бейсен Тәжібаев модераторлық етіп отырды. Жиынға ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі Этносаралық қатынастарды дамыту комитетінің төрағасы Ғалым Шойкин, Түркістан облысы қоғамдық даму басқармасының басшысы Аңсар Өсербаев қатысты.
Сонымен қатар, семинарға аудан, қала әкімдерінің орынбасарлары мен ішкі саясат бөлімдерінің басшылары, адан, қала прокурарлары мен ішкі істер бөлімдерінің басшылары, ҚР ҰҚК Түркістан облысы бойынша Департаментінің аудандық бөлімдерінің бастықтары, «Қоғамдық келісім» КММ-нің қызметкерлері мен мекеменің аудандық, қалалық филиалдарының басшылары қатысты.
Шара барысында Ғалым Шойкин еліміз зайырлы мемлекет ретінде бізде барлық халықтар тең құқылы екенін алға тарта айтты.
«Түркістан облысында көп этнос өкілдері тұрады, және өңір осымен ерекшеленеді. Өңірде этносаралық қатынастар саласы бойынша үлкен тәжірибе жинақталған. Мемлекетіміз көп этносты ел. Біздегі халықтардың барлығы да тең құқылы. Өзге этнос өкілдеріне деген кемсітушілікке жол берілмеу керек. Кемсітуге, бөлуге жол берілмесе ғана ол елдің патриоты бола алады. Ұлт-саяси ұғым, халықтың және мемлекеттіліктің даму деңгейін сипаттайды. Ал этнос-мәдени, әлеуметтік, демографиялық ұғым. Сондықтанда көпұлтты деген сөз емес, көп этносты деген сөз дұрыс. Қазірде әлеуметтік желілерде де ұлттық белгі бойынша да көптеген келіспеушіліктер туындап жатыр. Сол үшін адамның ұлтына қарамастан барлығына бірдей шара қолданылуы керек»,- дейді Ғалым Нұрмағанбетұлы.
Сонымен қатар, ол әр этнос өкілінің өз тілін және мәдениетін сақтауға құқылы екендігін айтып, жиынға қатысушылардың бірқатар сұрақтарына жауап беріп, ұсыныс-пікірлерін тыңдады.
