Ұлтаралық және конфессияаралық келісім біздің еліміздің барлық ішкі саясатының негіздерінің бірі болып табылады. Осы мәселенің маңыздылығын түсіндіру мақсатында Түркістандық тұрғындардың назарына қоғамдық және ұлтаралық келісім жөнінде бірер мәліметтерді ұсынамыз. Өз кезегінде, ұлтаралық келісім мен конфессияаралық татулық төзімділікке негізделген. Қазақстан-әлеуметтік сараланған полиэтникалық қауымдастық, онда субъектілер әртүрлі мүдделердің болуымен, олардың мәдени және саяси белсенділігінің әртүрлі деңгейімен сипатталады. Сонымен қатар, елімізде этномәдени әралуандықты қоғамдық дамудың оң факторына айналдыру үшін барлық алғышарттар бар, өйткені барлық ұлттардың өкілдері өздерін жаңа мәдени қауымдастықтың – Қазақстан халқының жасампаздары ретінде сезінеді.
Қазақстанның теңдестірілген этносаралық саясаты демократияның тұжырымдамалық негіздерін құрайды. Бірақ демократия, біз білетіндей, басқаша. Бұл жағдайда қазақстандық демократия этносаралық қатынастардағы принциптерді бөлу парадигмасынан интеграциялық қатынастарды біріктіру принциптеріне айналды. Біз тәуелсіз ел атанған соң бейбітшілік пен келісімнің қазақстандық үлгісі заңнамаға, мемлекеттік және азаматтық бастамаларға, сондай -ақ азаматтық қоғам институттары мен мемлекет арасындағы сындарлы диалог негізінде қалай байып, дамығанын көрдік. Сонымен қатар, осы салыстырмалы қысқа уақыт ішінде, іс жүзінде, мүмкін болатын іске асыру тұрғысынан оларды шешуді және талдауды қажет ететін көптеген мәселелер жинақталды.
Сонымен қатар, Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқы Ассамблеясының «Бірлік. Жасампаздық. Өрлеу» атты ХХХІІІ сессиясында Қазақ тілі уақыт өте келе этносаралық қатынас тіліне айналатынына сенімді екендігін айтқан болатын.
“Жер жүзінде бәрімізді алаңдатын түрлі оқиғалар болып жатыр. Біртұтас ұлт ретінде дәл осы кезде біздің мақсатымыз да, ниетіміз де бір болуға тиіс. Қоғамда ұлтына қарай ерекшеленуге, оқшаулануға ұмтылған кез келген әрекетке, әсіресе, азаматтарды тіліне, ұлтына, дініне немесе мәдениетіне бола арандатуға, я болмаса кемсітуге мүлде жол бермейтін орта қалыптастыру маңызды”, – дейді Президент.
Қасым-Жомарт Тоқаев тіл мәселесі көптеген мемлекет үшін өзекті мәселенің бірі екенін атап өтті.
“Осы мәселенің дұрыс шешілуі кез келген елдегі қоғамдық-саяси ахуалдың тұрақтылығына едәуір ықпал ететінін тарихтың өзі көрсетіп отыр. Қазақстанда да солай. Біз осы аса шетін мәселеге келгенде сыртқы-ішкі факторларды ескере отырып, стратегиялық ұстамдылық және толеранттық танытуымыз қажет. Бірақ бұл біздің мемлекеттік тілді жан-жақты дамытуға баса назар аударатынымызды жоққа шығармайды. Мен қазақ тілі уақыт өте келе этносаралық қатынас тіліне айналатынына сенімдімін. Біз біртіндеп осыған келе жатырмыз. Мемлекет олардың түрлі жетістіктеріне, соның ішінде саяси сипаттағы табыстарына да назар аударады және оларды барынша қолдайды. Бүгін осындай бірқатар азаматқа марапат тапсырылады”, – деді мемлекте басшысы.
Посткеңестік кеңістіктегі барлық елдерде Қазақстанның ең басты жетістіктерінің бірі-этносаралық келісім, елдегі бейбітшілік пен тыныштық. Бұл-біз сақтап отырған және кейінгі ұрпаққа беруге тиіс басты құндылық және басты игіліктер.Этносаралық тұрақтылық, ұлтаралық қарым-қатынас мәдениетін қалыптастыру туралы айтқанда, біз оларды елдің ұлттық қауіпсіздігінің жалпы тұжырымдамасының құрамдас бөлігі ретінде қарауымыз керек. Қазақстан түрлі этномәдени бірлестіктер мен нанымдардың өкілдері тұратын полиэтникалық қауымдастық болып табылады.
Этносаралық қатынастар үлгісінде қоғамдық келісім мен ұлттық бірліктің жанды құралы болып табылатын Қазақстан халқы Ассамблеясы маңызды орын алады.Ұлттық саясаттың негізгі элементтерінің бірі басқа этностар үшін қолайлы жағдайлар жасай отырып, бір мезгілде қазақ мәдени өзегін мақсатты дамыту болып табылады. Бұл бейбіт қатар өмір сүрудің өзіндік формуласы.
Ел ішінде қалыптасқан осындай ахуалдың арқасында еліміз ұдайы даму үстінде. Жыл сайын ішкі жалпы өнімнің үлесі артып, зейнетақы мен әлеуметтік жәрдемақылар еселеніп көбейіп, халықтың өмір сүру көрсеткіші артып келеді. Бұл, ең алдымен, еліміздегі тұрақтылықтың арқасы екені даусыз. Алдағы уақытта одан әрі дамуды мақсат еткен еліміз бәсекеге қабілетті елдер қатарына қосылуды мақсат етіп отыр. Әрқашан ел ішінде ғана емес, әлемде бейбітшілікті, ауызбіршілікті қолдаған елдің ертеңі жарқын болары сөзсіз. Этносаралық мәселелерді әрқашан әділетті түрде шешіп, еліміздегі барша ұлт пен ұлыстың көңілін табу арқылы, ел егемендігін сақтап, еліміздің дамуына тиімді жағдай жасай алдық. Бүгінгі күні бұл ұстанымымыздың дұрыс болғанын көріп отырмыз.
Тәуелсіздік жылдарында елімізде қоғамдық тұрақтылықты, этносаралық келісімді қамтамасыз етудің, қазақстандық бірегейлік пен жалпықазақстандық патриотизмді қалыптастырудың өзіндік моделі іске асырылды.Тәуелсіздік жылдарындағы Республиканың мемлекеттік саясаты рухани құндылықтарды жаңғыртуға және әртүрлі халықтар мен конфессиялар өкілдері арасындағы толеранттылықтың жоғары деңгейін қалыптастыруға бағытталды. Мысалы, дін саласындағы маңызды үйлестіруші орган Степногорск қаласы әкімдігінің жанындағы діни бірлестіктермен байланыс жөніндегі кеңес болып табылады, оның отырыстары тоқсан сайын өткізіледі.
Ақпараттық-түсіндіру жұмысы мемлекеттік органдардың халықпен жұмыс істеу нысандарының бірі болып табылады. Қоғамдағы тұрақтылықты, радикалды көзқарасқа байланысты кез келген іс-әрекетке мүлдем төзбеушілікті нығайтуға, мемлекеттік құрылымдардың құзыретті өкілдерінен, сарапшылар мен теологтардан дін мәселелері бойынша толық және дұрыс ақпарат алуға бағытталған қоғамдық пікірді қалыптастыру қажет. Ұлтаралық және конфессияаралық келісімді тәрбиелей отырып, ұлтаралық және конфессияаралық қарым – қатынас мәдениеті-бұл белгілі бір дүниетаным ғана емес, сонымен бірге ұлттық және жалпыұлттық көңіл-күй мен сезімдердің ерекше жиынтығы екенін есте ұстаған жөн. Келісім мен толеранттылық идеялары басқа ұлттардың, діндердің адамдарына деген жанашырлық пен достық сезімімен байланысты болған кезде және адамдардың іс-әрекеттерінде бекітілген кезде, олар белгілі бір білім алып қана қоймай, оларды өздерінің сенімдеріне айналдырды деп айтуға құқығымыз бар.
Осы орайда атап айта кетер жайт, еліміздің этносаясатын күшейту, ел бірлігін нығайту бағытындағы елеулі қадам 2008 жылы жасалды деуге болады. Осы жылы қабылданған Қазақстанның ел бірлігі доктринасы көп мәселелердің шешілуіне түрткі болды. Аталмыш маңызды құжатта еліміздегі барлық этнос өкілдерін біріктірудің маңызды негізгі мақсаттары мен ұлттық бірлікке жету міндеті қойылған. Тұтастай алғанда, этносаралық қатынастар мен қоғамдық келісімге қатысты мемлекеттік саясатты жүргізудің нәтижесінде бұл салада саяси-құқықтық үлгі қалыптасты. Бұл үлгіде жергілікті халықтар, яғни, қазақтар мәдени-тарихи өркениетті өзек ретінде көрініп, мемлекет құраушы негізгі ұлт ретінде танылған.
Ең бастысы, біз Тәуелсіздіктің алғашқы жылдары елімізді мекен еткен барлық халықтың арасындағы этникааралық келісімді, дінаралық ауызбіршілікті сақтай алдық. Елімізде мұндай деңгейде тұрақтылықты сақтау мемлекетіміздің негізгі бағыттарының біріне айналды десек те болады. Соның ішінде елімізде Ассамблеяның құрылуы ұлтаралық жағдайдың дұрысталyына айтарлықтай үлес қосты. Бұл консультативтік кеңесші органның арқасында этносаралық және конфессияаралық келiсiмнiң стратегиялық бағдарламасы жүзеге асты. Бұл осындай мәселелерге ықпал ететін бірден бір орган болып саналды. Осы орайда айта кетер жайт, Қазақстанда ұлтаралық жағдайлардың дұрыс шешілуінің арқасында ұлтаралық жанжалдар мен қақтығыстар жоқтың қасы. Осының арқасында Қазақстан әлемнің басқа мемлекеттері үшін ұлтаралық келісімнің, тұрақты дамудың үлгісі бола алды. Осынау береке-бірлігімізді мақтанышпен айтып, ұлттар мен диаспоралары осындай келісімде, түсіністікте өмір сүріп жатқан бірде бір ел жоқ деп айта аламыз.
Қазақстан ұлттарының өз мəдени дамуын еркін қамтамасыз ету жəне олардың мүдделерін қорғау мен жүзеге асыру принциптеріне сүйенеді.Саяси-құқықтық немесе конституциялық деңгей мемлекеттің ұлтаралық қатынастар саласын реттейтін заңнамалық актілер жəне ұлттық саясатты жүргізуге қатысты басқа да құжаттардың негізінде жүзеге асырылады.
