AlchemistX және Silicon Valley Residency Program бағдарламаларының нәтижелері бойынша Орталық Еуразиядан 22 стартап Кремний алқабында айтарлықтай нәтижелер көрсетті. Бұл туралы Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі хабарлады.
Бағдарлама қатысушыларының 2025 жылға болжанған табысы $17 млн-ға жетіп, олардың халықаралық аренада әрі қарай өсу мүмкіндіктерінің зор екенін дәлелдейді.
AlchemistX және Silicon Valley Residency бағдарламалары қатысушыларға алғашқы келісімшарттарды жасауға, инвестиция тартуға, АҚШ-та тұруды ұйымдастыруға, жетекші сарапшылардан коучинг пен менторлық көмек алуға, сондай-ақ Silkroad Innovation Hub қауымдастығына қол жеткізуге мүмкіндік берді.
«AlchemistX & Silicon Valley Residency бағдарламасы Орталық Еуразия стартаптарының жаһандық жетістікке жету жолында тек әлеуетке ғана емес, нақты нәтижелерге ие екенін көрсетті. Мысалы, Astana Hub резиденті – Parqour қазақстандық стартапы ақылды автотұрақ технологиясын жасап, операциялық шығындарды азайтуға және қол еңбегінің үлесін төмендетуге көмектеседі. Стартап ұзақмерзімді келешегі бар келісімшарттарға қол қойды. Бүгінде стартап 25 елде табысты жұмыс істеп жатыр. Бірқатар басқа стартаптар да елеулі инвестициялар тарта алды. Жасалған келісімдер мен тартылған инвестициялар – бұл инновациялар мен халықаралық серіктестіктер үшін жаңа мүмкіндіктер ашатын жолдың басы ғана», – деп атап өтті министр Жаслан Мәдиев.
Айта кетейік, Parqour бағдарламадан бұрын АҚШ-тың бірнеше қалаларында – Чикаго, Хьюстон және Лос-Анджелесте жұмыс істеген болатын. Стартаптың CEO-сының айтуынша, бағдарламаға қатысу осы қалалардағы дамуға серпін беріп, АҚШ-та жеке бизнес-даму және операциялық басқару командасын құруға мүмкіндік берді.
«AlchemistX & Silicon Valley Residency-ге қатысу бізге Кремний алқабындағы сатылымдарға назар аударуға мүмкіндік берді. Нәтижесінде Сан-Францискода екі ірі клиентпен – Nexus Parking (35 тұрақ) және United SF Parking (50 тұрақ) операторларымен келісімшарттарға қол қойдық. Бұл операторлармен 10-12 жылға ұзақмерзімді келісімшарттар жасалып, Parqour технологияларын пайдалана отырып тұрақтарын кезең-кезеңімен автоматтандыру жүріп жатыр», – деді Parqour негізін қалаушы және CEO-сы Амирхан Омаров.
Сегіз стартап, оның ішінде JobEscape, LoadConnect, Parqour, PointAI, Flowsell.me, Call2action, Oli және MyStory, жалпы сомасы $379 мың болатын коммерциялық келісімдерге қол қойды. Most Finance, JobEscape және Speechsense.ai стартаптары $1,4 млн инвестиция тартты.
Бұл бірегей бес айлық бастама Орталық Еуразия стартаптарына АҚШ нарығына шығуға және тұрақты өсуге негіз қалау мүмкіндігін берді. AlchemistX және Silicon Valley Residency Program бағдарламаларын Astana Hub және Silkroad Innovation Hub ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің, Дүниежүзілік банктің және FPIP жобасының қолдауымен жүзеге асырды.
Бағдарлама екі негізгі бағытты қамтыды. Инкубация кезеңі стартаптарды нарыққа шығаруға негіз болып, АҚШ үшін кәсіпкерлік дағдылар мен бизнес аспектілерге баса назар аударатын 4 апталық онлайн-предакселерация бағдарламасын қамтыды. Шақырылған 81 стартаптың ішінде 41 қатысып, 34 стартап сертификат алды. Содан кейін стартаптар резиденттік кезеңнен өтіп, тәжірибелік білім мен жетекші технологиялық экожүйеге қол жеткізді.
AlchemistX бағдарламасының қатысушылары: Relog.ai, JobEscape, LoadConnect, Parqour, Cybernet.ai, Speechsense.ai, Biometric.vision, Axellero, PointAI, Flowsell.me.
Silicon Valley Residency Program бағдарламасының қатысушылары: Enviro, AVTO-TIME (қазіргі ExploreTest), Doro AI, Call2action, SmartGas, Intellecsys, CarePay, Oli (Big Data Operating LLP), Steppe Films, Most Finance (AlchemistX бағдарламасына ауыстырылды), MyStory және EZFactor.
AlchemistX және Silicon Valley Residency Program Орталық Еуразия стартаптары үшін жаһандық деңгейге шығып, АҚШ нарығын игеруге бағытталған теориялық дайындық, практикалық тәжірибе және сала мамандарына қолжетімділіктің бірегей үйлесімін ұсынған маңызды қадам болды.
Жалпы, бүгінде БҰҰ бағалауынша еліміз цифрландыру саласында айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізіп отыр. 193 мемлекет арасында Қазақстан 24-орында, сондай-ақ онлайн-қызметтер индексінде 10 көшбасшының қатарына кіреді. Мысалы, интернет арқылы мемлекеттік қызметтерге қол жеткізу 92%-ға жетті.
Primeminister.kz сайтының мәліметіне сүйенсек, елімізде биометриялық сәйкестендіру және QR-қолтаңба қызметтері енгізіліп жатыр, бұл электрондық қызметтерді алу үдерісін едәуір жеңілдеткен. 2024 жылы QR-кодтардың көмегімен 8 млн-нан астам қол қойылды, ал Digital ID жүйесі арқылы 18 млн-нан астам сәйкестендіру жүргізілді.
«Электрондық үкімет» платформасын жетілдіру және жаңғырту үдерісі үздіксіз жүргізіліп жатыр және үшінші нұсқаға көшудің белсенді кезеңінде. Жаңа eGov ЖИ технологияларын қолдану арқылы айтарлықтай тұрақты әрі ыңғайлы болады.
2024 жылы еліміз IT-саласы қарқынды өсімді көрсетті. IT-компаниялардың саны 18 683-ке жетті. Соңғы үш жылда 16% өсім. Мәселен, елімізде «Astana Hub» халықаралық технология паркі жұмыс істейді. Бүгінде ол Қазақстандағы IT-стартаптарды дамыту орталығы ретіндегі рөлін айқындады. Технопарк 1,5 мыңнан астам қатысушыны біріктірді. Олардың ішінде 1102 отандық және 437 шетелдік компания бар. Қатысушылардың жалпы табысы 1,2 трлн теңгені құрады. Өсім соңғы бес жылда 31 есе артты. Биыл экспорттық түсім 140 млрд теңгеден асты. Төрт жылдағы жылдық өсім де 10 еседен астам. Осылайша, «Astana Hub» өңірдегі жетекші технопарк ретінде өз позициясын нығайтуда.
Еліміздің IT-қызметтерінің экспорты қарқынды өсімді көрсетіп отыр. 2023 жылы оның көлемі 529 млн долларға жетті, ал 2024 жылдың бірінші жартыжылдығында бұл көрсеткіш 305 млн доллардан асты. Яғни Мемлекет басшысының 2026 жылға қарай IT-қызмет экспортын 1 млрд долларға дейін жеткізу жөніндегі тапсырмасы сенімді түрде орындалып жатыр. Ол үшін елімізде жетекші сарапшылар мен инвесторлар тартылатын түрлі акселерациялық бағдарламалар жүргізіліп отыр. Осылайша, коммерциялық өнімдердің сыртқы нарықтарға шығуын жеңілдетеді.
Сонымен қатар халықаралық желі де кеңейіп келеді. Қазір АҚШ, Сауд Арабиясы және Сингапурда үш шетелдік IT-хаб табысты жұмыс істеп отыр. Осы бастамалардың барлығы дарындардың басын қосуға көмектеседі әрі отандық стартаптарға халықаралық ынтымақтастыққа жаңа мүмкіндіктер ашады.
Еліміз қазірдің өзінде жасалған венчурлық мәмілелер көлемі жөнінен көш бастап тұр. Маңызды инвестицияларды CITIX, Hero’s Journey, Higgsfield AI және басқа да компаниялар салды. Осы компаниялардың кейбірі қазірдің өзінде 100 млн доллар бағалауға қол жеткізді. Шын мәнінде, еліміз өңірдегі инновациялардың негізгі орталығына айналып келеді.
Бүгінде 86 елге IT-қызмет экспортталады, бұл отандық компаниялардың жоғары сұранысы мен жаһандық деңгейде табысты бәсекелесу қабілетін растайды. Экспорттың негізгі бағыттары – Ресей, Ирландия, Мексика, АҚШ және Сингапур.
2024 жылы IT-мамандардың орташа айлық жалақысы 54%-ға өсіп, 673 мың теңгеге жетті, бұл білікті кадрларға және бәсекеге қабілетті еңбек жағдайларына жоғары сұранысты көрсетеді. IT-саладағы жұмыспен қамту 12%-ға артып, 187 мың адамға жетті.
Мемлекет басшысының тапсырмасын іске асыру мақсатында жеке IT-мектептерді ынталандыру арқылы 2025 жылға қарай 20 мың IT-маман даярлауға бағытталған «Tech Orda» бағдарламасы іске қосылды. Жеке IT-мектептер ақпараттық технологиялар саласында 16 мыңнан астам сарапшы дайындады. Бұл бағыттағы жұмыс еңбек нарығын білікті кадрлармен қамтамасыз ету шеңберінде жүргізіліп отыр.
Президент тапсырмасы негізінде Астана қаласында Жасанды интеллект орталығын ашу бағытында жұмыстар жүргізіліп жатыр. Орталықтың миссиясы – еліміздің түкпір-түкпірінен дарындарды тарту арқылы отандық ЖИ-трансформациясына жәрдемдесу. Жыл сайын мыңдаған мамандарды, жүздеген стартаптарды және жасанды интеллект саласындағы ондаған ғылыми жобаларды дайындау жоспарланып отыр.
Сонымен қатар қазіргі уақытта мектеп оқушыларына арналған TUMO креативті технологиялар орталығын қосқанда, білім беру жобаларын іске қосу жоспарда бар. Бұған қоса биылғы қазан айында ЖИ саласындағы мамандарды даярлауға өңірдегі алғашқы жасанды интеллект мектебі Tomorrow School ашылды.
