Қазақстанда цифрлық жүйеге көшу жолында түрлі шаралар атқарылып жатыр

23

Түркістан облысының тұрғындарының назарына Жалпы, «Цифрлық Қазақстан» бағдарламасының негізгі бағыттары жайлы баяндайтын боламыз. Қазақстанда цифрлық жүйеге көшу жолында түрлі шаралар атқарылып жатыр. Қазақстан заман талабына сай болып, әлемдегі өте жылдам жүріп жатқан IT саласындағы өзгерістер Қазақстан Республикасын сандық жүйеге көшуге мәжбүрлейді.

Қазақстан Республикасы Үкіметі «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын бекітті. Бұл туралы Ақпарат және коммуникациялар министрлігінің баспасөз қызметі мәлімдеді.

«Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының ең басты мақсаты – цифрлық технологияларды қолдану мен жетілдіру арқылы  Қазақстан Республикасы экономикасының бәсекеге қабілетті ету және Қазақстан халқының өмір сапасын жақсарту.

«Цифрлық Қазақстан» жобасын іске асыру екі бағытпен жасалады. Оларға жеке-жеке  тоқталып өтетін болсақ, орташа мерзімді болашақта «Қазіргі экономиканы цифрландыру». Екінші бағыт –  ұзақ мерзімді келешекте «Болашақтың цифрлық индустриясын құру» жоспары бар.

«Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы аясында жоспарланған жүз жиырма іс-шара цифрлік саланың экономиканың тың саласы ретінде іргетасын қалап, өзекті бес бағыт бойынша іске асырылатын болады. Ол бес бағытты атап өтейік:Бірінші бағыт: «Экономика салаларын цифрландыру».Екінші бағыт: «Цифрлық мемлекетке көшу».Үшінші бағыт:  «Цифрлық жібек жолын іске асыру».Төртінші бағыт: «Адами капиталды дамыту».Бесінші бағыт: «Инновациялық экожүйені құру».

«Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы аясында өткізіліп жатқан іс-шаралар қорытындысы ретінде Қазақстан Республикасының экономика салаларындағы еңбек көрсеткіштерінің өсімінен басқа, 2022 жылға дейін электрондық сауда-саттықты жалпы сауда-саттық көлемінің 2,6% дейін өсіру, цифрландырудың арқасында 300 000 жаңа жұмыс орындарын өсіру, интернет желісін қолданушылар үлесін 82% дейін, ал халықтың цифрлық біліктілігін 83% арттыру жоспарлануда.

Адамзат қауымы жыл санап емес, ай санап, тіпті апта мен күн санап цифр­ландыру заманының сиқырлы әлеміне еніп барады. Цифрландыру технологиялары дегеніміз – бұл бұрын-сонды адамзат бастан кешпеген ғажайып әлемнің жаңа құралдары. Қазіргі күні бұл технологиялар жасақталу үстінде. Олар қазірдің өзінде біз тамсанып айта беретін ақпараттық технологиялардың өзін жолда қалдыра бастады.

Қазақстан – цифрландыру саласының ішінде электронды үкіметті дамыту жағында жақсы көрсеткіштерге қол жеткізген мемлекет. Атап айтар болсақ, екі жыл бұрын біздің ел Электрондық үкіметті дамыту рейтингіне енгізілген 193 елдің арасында 28-орынға табан тіреп, «аймақтық көшбасшылардың» қатарынан көрінді. Бұл тізімге тұтас ТМД бойынша қазақ елі ғана енгендігін айта кеткен жөн.

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі саланы дамытудың 2023-2027 жылдарға арналған жоспарын таныстырып, ауқымды жоспар маңызды бес бағыттан тұратынын айтқан. Соның бірінші бағыты – цифрландыруды тереңдету болатын. Яғни, әлеуметтік қызметтерді көрсетудің өтініш нысанынан оларды ұсынудың анықтау және проактивті форматына көшуді қамтамасыз етуге тиіс.

«2023 жылы бағытты іске асырудың түпкілікті нәтижесі проактивті қызметтердің үлесін олардың жалпы санының 60%-на дейін жеткізу болады. Ол үшін қазақстандық отбасылардың мемлекеттік кепілдіктер туралы дерекқоры жасақталып, мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінен мәліметтерді жинақталмақ. БҰҰ Даму бағдарламасы ұсынған Алькире-Фостер моделін пайдалана отырып, отбасылардың әлеуметтік әл-ауқатын бағалау 6 миллионнан астам отбасының мәртебесін және олардың мемлекеттік қолдаудың қандай да бір түрлеріне қажеттілігін анықтауға мүмкіндік берді. Тиісінше, мемлекеттік органдар мен жергілікті әкімдер кімге, қашан, қандай көмек көрсету керектігін нақты анықтап қана қоймай, әлеуметтік тәуекелдердің алдын алу бойынша шаралар қабылдауға мүмкіндігі бар», – деген еді министр өз сөзінде.

Мем­лекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев елдің цифрлық транс­фор­мациясындағы бес негізгі ба­сым­дықты атап өткен еді.

Соның біріншісі – азаматтарға заманауи қыз­мет көрсету. Яғни мемлекеттік қыз­меттердің барлығы мүмкін­дігінше электронды форматқа көші­рілуі керек. Екінші басымдық – IT са­ласын дамытуға қолайлы жағдай жасау. IT сектор мемлекеттік қызмет­тің маңызды бағыты болғандықтан, цифрлық технологиялар, криптоиндустрия, цифрлық майнинг саласында жетекші ойыншы болуға ұмтылу аса маңызды. Үшінші басымдық – IT инфрақұрылымын ауқымды жаңғырту. Бұл арқылы еліміз халықаралық деңгейде транс­шекаралық деректер ағы­ны­мен ұштасқан цифрлық инфра­құрылымды қалыптастырады. Төртінші басымдық – цифрлық экономика мен индустрияны дамыту. Бұл бағыт технологиялық жаңарту және цифрлық шешімдер қабылдау үшін инновациялық гранттар мен салықтық жеңілдіктер ұсынуды көздейді. Бесінші басымдық – адами капиталды нығайту.

Көріп жүргеніміздей, цифрлық трансформация заманында IT мамандарға деген қажеттілік артып келеді. 2025 жылға қарай кем дегенде 100 мың қызметкерді даярлау міндеті де қойылған.

Цифрлық білім беруге және цифрлық экономикаға жаһандық көшу цифрландыру процесі өзектілігінің белсенді өсуін тікелей көрсетеді. Табысты цифрлық экономика мен білім беруді құру біздің еліміздің ғана емес, бүкіл әлемнің мемлекеттік саясатының маңызды басымдықтарының бірі болып табылады. Бұл мақалада біз білім беру процесіне сандық технологияларды тиімді енгізуге көмектесетін 11 қағидат туралы сөйлесетін боламыз.

Білім беру процесін цифрландыру қазіргі заманғы жағдайларға қарай қалыптасатын білім беру процесін және білім беру процесіне енгізілетін қазіргі заманғы техникалық құралдарды өзара трансформациялауды білдіреді.

Білім беру үдерісін өзгертудің мақсаты барынша тиімді цифрлық технологияларды қолдану болып табылады. Өз кезегінде, білім беру саласындағы технологияларды дамытудың мақсаты оларды толық бейімдеу және қойылған педагогикалық міндеттерді барынша ыңғайлы шешу үшін оқу процесіне барынша ыңғайлы енгізу болып табылады.

Білім беруді цифрландырудың артықшылықтары

Заманауи технологияларды енгізу процесінің басталуымен мекемелердің білім беру мүмкіндіктері едәуір кеңейді. Атап айтқанда, корпоративті онлайн оқыту, инверттелген білім беру, Мобильді платформалардың барлық түрлері, микро оқыту және басқалары сияқты оқыту форматтары белсенді дамуда. Бұл білім алушының да, оқытушының да бір орынға ұтқырлығы мен байланысуын қамтамасыз етеді.

Электрондық білім беру ресурстарын енгізу студенттер мен оқытушыларға оқу материалдарының кең таңдауына ыңғайлы қол жеткізуге мүмкіндік береді. Жоғары оқу орындары өз кезегінде кітапхана қорларын электрондық кітаптармен толықтырады. Ұқсас бағыттағы жоғары оқу орындары өз еңбектерін бір-бірімен білім беру контентімен еркін алмасу мүмкіндігіне ие болатын электрондық алаңдарда біріктіреді.

Осыған байланысты қазіргі студенттерді цифрлық қоғамдағы өмірге дайындауға, сондай-ақ цифрлық экономика жағдайында кәсіби қызметті ұйымдастыруға бағытталған білім беру процесінде күшті және маңызды өзгерістер орын алуда.

Цифрлық дидактика қоғамды цифрландыру жағдайында білім беру процесін ұйымдастыруға бағытталған педагогиканың бір саласы. Бұл ғылыми пән дидактика үшін дәстүрлі принциптер мен негізгі ұғымдарды қолданады, бірақ оларды қазіргі шындыққа бейімдей отырып, оларды өзгертеді және толықтырады. Цифрлық дидактика оқытудың заманауи әдістері мен стратегияларын құрудың негізі болып табылады.

Үкімет цифрлық экономиканың дамуын жеделдетіп, өнеркәсіптің барлық саласына заманауи технологияларды белсенді түрде енгізіп жатыр. Бағдат Мусин атап өткендей, цифрландыруды қолданысқа кеңінен енгізген саланың бірі – банк секторы. Бұл – елдегі ең озық әрі барынша цифрландырылған сала. Ірі банктер цифрлы платформаларды, онлайн – банкингті және мобильді қосымшаларды белсенді түрде енгізіп жатыр. Бұл қаржы операцияларын мүмкіндігінше қолжетімді әрі клиенттерге ыңғайлы етеді.

SimilarWeb порталының мәліметінше, Halyk Bank, Kaspi.kz, B-Bank қосымшалары еліміздегі үздік банк қосымшалары саналады.