Бүгінде Сауран ауданында халықтың құқықтық сауаттылығын арттыру және тегін заң көмегін көрсету аясында тиісті шаралар атқарылуда.
Жалпы халыққа құқықтық көмек беру мақсатында аудан көлемінде түрлі шаралар өтіп келеді. Оған дәлел, Заң бөлімінің ұйымдастыруымен аудан әкімінің аппарат басшысы төрағалығымен мемлекеттік қызметшілерге, аудан тұрғындарына, кәсіпкерлерге, квазимемлекеттік сектор басшыларына сыбайлас жемқорлықтың алдын алу туралы тиісті түсіндіру жұмыстары тұрақты жүргізіліп отырады. Сондай-ақ, бұл іске өзге де мемлекеттік мекемелер атсалысуда. Мәселен, Сауран аудандық «Жастар ресурстық орталығы» КММ-нің ұйымдастыруымен «Сыбайлас жемқорлықпен бірге күресеміз!» атты 4 дөңгелек үстел, жастар арасында сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мақсатында 6 кездесу өткізіліп, профиклактикалық жұмыстар жүргізілді.
Жалпы өңірде кәмелет жасына толмаған балалардың арасындағы құқықбұзушылық деректері төмендеген. Негізінен кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың алдын алу және жолын кесу мақсатында «Жасөспірім», «Түнгі қаладағы балалар», «Жасөспірім және жауапкершілік» атты жедел профилактикалық іс-шаралары өткізіліп келеді.
Сонымен бірге нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрес жөніндегі комиссия отырысыда тұрақты ұйымдастырылуда. Сондай-ақ кәмелетке толмағандар арасында қылмыс пен құқықбұзушылықтың, ерте жүктіліктің және өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу жұмыстарын күшейту мәселелері кеңінен талқыланып жатыр.
Құқықтық мәдениет – азаматты өзінің мемлекет және қоғам алдындағы міндетін саналы түрде жүзеге асыруын талап етеді. Құқықтық білім беру және қоғамды жетілдіру мәселелері өзара байланысты. Қоғам дамуының өзі осы мәселелерді оның қажетіне айналдырды, өйткені мемлекетіміздің дамуының түбегейлі жаңа сатысы оның зияткерлік, мәдени және ізгілік әлеуетіне тікелей байланысты. Мұның бәрі өзгерген қоғамдық өмір шындығына сай құқықтық білім берудің ерекше маңызын айқындап отыр.ілімді адам санатына қосылу үшін қазіргі жасөспірімдерге негізгі пәндерді игеру және талдау қабілетінің сауаттылығы аздық етеді. Ол өмірдің әр тетігіне үңіліп, тығырықтан шығар жолға даяр болуы қажет. Құқықтық білім беруді қалыптастыруда жоғары оқу орындары маманның жан-жақты қалыптасуын, құқықтық мәдениеттің дамуын, әлеуметтік және шаруашылық сұрақтарын шешетін, құқық жағынан сауатты болуын талап етеді. Маманның құқықтық сауаттылығы құқықтық мемлекеттің саяси жағынан хабардар болуына септігін тигізеді. Аталмыш міндеттердің шешімі ғылыми-теориялық процессті меңгеру, мемлекеттік құқықтық аспектілер және құқықтық тәртіптегі құқық нормаларын бағалау позициясы, жоғары оқу орнына сай маманға құқықтық білім беру, маманның құқық нормаларын толық меңгеруі болып табылады. Жоғары оқу орындарында құқықтық білім берудің халықаралық – құқықтық аспектілері болуы қажет.
Республикамыз өз тәуелсіздігін алып, небір қиыншылықтарды артқа тастап, бүгінгі күнде экономикасын дамытуға бет алған мемлекетке айналған тұста да елімізде ақсап жатқан келелі мәселелердің бар екендігі жасырын емес. Ел болған соң, соңғы кездері жалпы халықтық құқықбұзушылық теріс әрекеттерінің қоғамда өршіп (әсіресе тұрмыстық зорлық-зомбылық мәселесінің ушығуы) оның алдын алудағы құқықтық тәрбие берудің ақсап тұрғаны қоғамдағы өзекті мәселеге айналуда. Бұл туралы ҚР Президенті Қ.К. Тоқаев «Жаңа Қазақстан: жаңару мен жаңғыру жолы» аттыҚазақстан халқына Жолдауында: «…Қоғамдағы зорлық-зомбылық деңгейін төмендету үшін жүйелі шаралар қабылдау керек. Бұл ретте, отбасылық-тұрмыстық қатынастар саласындағы құқық бұзушылықтармен тиімді күресу маңызды рөл атқарады…»- деген еді.
Қоғам болашағын құқықтық мемлекет тағдырымен байланыстыра қарап отырған шағымызда ұлттық дәстүрлі ерекшелігімізді негізге ала отырып. жас ұрпақтың құқықтық тәрбиесін жалпы білім беру мазмұныңда қарастырудың маңыздылығы бүгінгі күні өз қажеттілігін танытып отыр. Күнделікті күйбең тіршіліктің құрығына түсіп, өз ар-ожданын, ұятын, намысын бір сәттік дүниенің жалған қызығына айырбастап, заңды сыйламау арқылы қоғамда құқықбұзушылықтың кең өршіп отырғаны ойланарлық жағдай. Осының өзі жас ұрпақтың, одан қала берсе жалпы халықтың құқықтық санасын жетілдіру идеясын қуаттайды. Бұл идея тек халық арасында айтылып қалмай, мемлекет тарапынан қолдау табуы керек, яғни жастардың құқықтық мәдениетін арттыруға қажетті нормативті — құқықтық база қалыптастыру қажет. Қоғамда орын алған құқық бұзушылық сипаттағы келеңсіз құбылыстарға жол бермеуді ойластыру, оған білім беру мекемелері арқылы құқықтық насихат жүргізу іс-шарасын ұйымдастыру жұмыстарын қолға алу кезек күттірмейтін мәселелердің бірі болуы керек.
Құқықтық білім беруді іске асыру адамның тікелей құқықтық нормаларда көрсетілген актілерді оқып танысуы, нормативтік актінің мәтінін оқу, әлеуметті желілер, БАҚ арқылы есту т.б. шаралардың жүзеге асырылуымен байланысты. Барысында немесе онымен жанамалай басқа жақтардың қатысуы арқылы (мысалы: біреулердің айтуы арқылы, өмірлік жағдайларда нақты кездесетін құқықтық актімен танысу) жүзеге асады. Бұл екі әдіс бірін-бірі толықтырып отырады. Заңның немесе басқа да нормативтік актінің мазмұнын заңгер емес адамдар белгілі жеңіл әдістер арқылы игере алады. Мұндай жағдайда оны түсіндіруші кім екендігі маңызды рөл атқарады. Оның құқық туралы ақпараты қаншалықты білікті, толық және шынайы екендігінің орны ерекше. Бұл құқықтық ақпаратты еркін игеруге, терең түсінуге ықпал етеді. Осы жерде біз республикамыздағы жастардың өздерінің мүдделерін қорғайтын заңдарды білу деңгейлеріне көңіл бөліп көрелік: «Республикалық әлеуметтік сауалнама қорытындылары бойынша жас жігіттер мен қыздардың 13,8 пайызы ғана өз құқықтары мен мүдделерін қорғауды қамтамасыз ететін заңдарды біледі. Қайта орта жастағылар өз хабардарлығының мұнан екі есе жоғары екендігін көрсетті. Білім деңгейі жоғарлаған сайын заңдарды білу деңгейі де жоғары (2,9 пайыз толық емес орта білімдіден, 22,7 пайыз жоғары білімдіге дейін)». Келтірілген мәлімет көңіл қуантарлық емес. Бірақ бір заңдылықтың бары байқалады. Ол жастардың білімі неғұрлым жоғары болған сайын заңдар туралы білімі де жоғарылай түседі. Қазақстандық жастардың еңбек, білім, денсаулық сақтау, демалысқа қатысты құқықтық білімдері төмен екендігін байқадық. Жалпы құқықтық сананың құрылымында құқықтық білімнің маңызды орны бар. Біздің айтарымыз, кұқықтық мемлекет — өзінің болмысы және өзі әзірлеген әлеуметтік қатынастардың мәні жағынан қылмыс жасаушылықтың пайда болуына жол бермейтін қоғамды қалайды. Бірақ, бұл сіз бен біздің күйбең тіршілік ізімен кетіп, құқықтық саясат тұжырымдамасын талқылаудан сырт қалсақ, өздігінен жасала салатын дүние емес. Сол себептен де елімізде бүгінгі күні криминогендік жағдай ушығып тұр деп білеміз.
Құқықтық білім беруді барлық жерлерде қолға алып, оған ерекше мән беру жастардың әлеуметтік-құқықтық белсенділігін арттыруға, жастарды құқықтык-патриоттық рухта тәрбиелеу ісінің табысты болуына және жалпы халықтың құқықтық санасын оятуға жәрдемдесері күмәнсіз. Бұл салада халықты құқықтық ақпараттандыру, құқықтық мәдениетті қалыптастыру мәселелері бойынша жұмыс жасайтын жергілікті атқарушы органдардың жанындағы үйлестіру-әдістемелік кеңестер мен жоғары оқу орындарының заңгерлер, болашақ құқық пәні мұғалімдерін даярлайтын факультеттермен арадағы байланыстың жоқтығы, олардың ортақ құқықтық насихат жүргізу қызметтерінің әлсіздігі айқындалады.
Қазіргі кезде қоғамда адамгершіліктің азайып, адамдар арасындағы қарым-қатынастың дөрекіленіп, адамгершілік жүгінен адамдардың босанып алғанын, қоғамның барлық салаларында адамгершіліктің құны төмендеп бара жатқанын, т.б. баспасөз құралдары жиі көтеріп жүр.
Жоғарыда айтылған ойлар құқықтық тәрбиенің көпшілік болып, жұмыла атқарылатын қоғамдық іс екендігін айқындап отыр, яғни, құқықтық мемлекетті құруда азаматтардың құқықтық тәрбиесіне аса көңіл бөлу мемлекеттің басты назарында болуы қажет. Құқықтық тәрбие мәселесінің шешілу мақсаты, міндеті, мазмұны бар ғылыми тұжырымдаманы қажет етеді. Сондықтан жастардың құқықтық тәрбие мәселесі тек қана теориялық емес, практикалық сипат алғанда ғана өз нәтижесін береді. Педагог ғалым В.В. Берманның теориясы бойынша: «Құқықтық тәрбие ғылымда адамдардың санасы мен әрекетіне белгілі бір мақсатпен ықпал ету бойынша шара қолдану жүйесі ретінде ұғындырылатын тәрбиелеудің ерекше түрі». Бүгінгі таңда тәуелсіз мемлекетіміздің азаматтарын тәрбиелеуде Ата Заң нормативтерін жүйелі қолдану арқылы құқықтық тәрбие мәселесіне назар аудару, басты мақсатымыз.
