«Жайлы мектеп» ұлттық жобасы Қазақстанның білім беру жүйесін жаңғыртуға бағытталған ауқымды бастама болып табылады. Бұл жоба ел экономикасына бірнеше маңызды әсер етеді. Осы ретте, «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында Түркістан облысында жалпы құны 29 мектептің (22 900 орындық) құрылысы жоспарланған. 2024 жылы 13 мектеп салынса, 2025 жылы 16 мектепті тапсыру көзделген. Осы білім ұяларының құрылысы, білікті ұстаздармен қамту мәселелері облыс әкімдігінде талқыланды. Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров жауаптыларға нақты тапсырмалар берді.
– Барлық мектеп уақтылы әрі сапалы тапсырылуы тиіс. Басқарма, аудан, қала әкімдері құрылыс барысын тұрақты бақылаңыздар. Мердігерлер жұмысты жауапкершілікпен атқарсын. Екіншіден, бұл мектептерді білікті басшылармен, педагогтармен қамту да өзекті. Қазірден жүйелеп, жұмысты ширатыңыздар, – деді Нұралхан Көшеров.
Мәжілісте Облыстық құрылыс басқармасы басшысының міндетін уақытша атқарушы А.Тұрханов пен Облыстық білім басқармасы басшысының міндетін атқарушы А.Қасымбекованың есептері тыңдалды. 29 мектептің инженерлік инфрақұрылым жүйелері 100 % тартылған (газ, су, электр, байланыс). 22 мектепте кірме жолдар салынған. Қалған 7 мектепте кірме жолдарына ауыр техникалардың жұмыстары аяқталған соң асфальт төсеу жұмыстары атқарылады. Құрылысы аяқталған 13 мектептің тоғызында оқу процесі басталған. 4 мектепте биылғы қыркүйек айында басталады. 2025 жылы тапсырылуы жоспарланған 16 мектептің 11-інде құрылыс жұмыстары 83%-ға орындалған.
Қазіргі таңда, 9 жайлы мектепте жалпы 736 педагог жұмыс істеуде. Білім беру ұйымдарына педагогтарды қабылдау туралы қолданыстағы нормаларға сәйкес 23 мектептің директоры тағайындалды. 6 мектеп директоры «Білім берудегі өзгерістің 1000 көшбасшысы» кадрлық резервінен алынды. 13 мектеп директоры конкурстық тәртіппен, 4 мектеп директоры ауысу тәртібімен тағайындалды. 2025 жылы пайдалануға берілетін 16 мектептің 12-сіне директор тағайындалды. 2 мектеп директорының лауазымы конкурс кезеңінде, 2 мектеп директоры ауысу тәртібімен тағайындалады деп күтіліп отыр.
Президент бастамасымен елімізде «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы қолға алынғаны белгілі. Оқушының сапалы білім алып, жан-жақты дамуына жағдай жасайтын жоба аясында алдағы үш жылда 401 жаңа мектеп салынбақ. Бұл мектептер 842 мың оқушыға арналған және үш ауысымды оқыту мәселесін шешуге мүмкіндік береді. Жобаның жалпы бюджеті – 2,6 трлн теңге. Оның 1 трлн 960 млрд теңгесі республикалық бюджеттен, 646,5 млрд теңгесі Ұлттық қордан бөлінеді. Биыл 499,9 млрд теңгені, 2024 жылы – 1 трлн 038,3 млрд теңгені, 2025 жылы 1 трлн 068,2 млрд теңгені игеру жоспарланып отыр. Бұл ретте бөлінген қаржының 2 трлн 36 млрд теңгесі мектептердің құрылысына, ал 243 млрд теңгесі пайдалануға берілген білім ордаларын күтіп ұстауға жұмсалады. «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында білім беру жүйесін жаңғырту бағытында нақты үш басты міндет айқындалған. Біріншіден, халқы тығыз шоғырланған ірі қалаларда жаңа мектептер салып, ескі білім ордаларының жүктемесін жеңілдету көзделіп отыр. Бұл өз кезегінде оқушылардың білім алу жағдайын едәуір жақсартуға мүмкіндік береді. Екіншіден, ауылдық өңірлердегі білім сапасын арттыру — жобаның стратегиялық бағыттарының бірі. Бұл бастама арқылы қала мен ауыл арасындағы білім беру теңсіздігін азайтып, әлеуметтік алшақтықты қысқарту көзделген.
Үшіншіден, жаңа мектептердің барлығы заманауи білім беру талаптарына сай салынып, әрбір оқушыға халықаралық стандарттарға сәйкес сапалы білім алуға жағдай жасалады. Осы арқылы елдегі білім беру инфрақұрылымы түбегейлі жаңартылып, барлық балаға тең мүмкіндік ұсынылады.
Жаңа мектептердің құрылысы барысында құрылысшылар, инженерлер, мұғалімдер және басқа да мамандар үшін жаңа жұмыс орындары ашылады, бұл өңірлік жұмыспен қамтуды арттырады. Жоба аясында мектептерге қажетті жиһаздардың 95%-ы, құрылыс материалдарының 65%-ы және құрал-жабдықтардың 60%-ы отандық өндірушілерден алынады. Бұл шаралар қазақстандық кәсіпорындардың өндірістік қуатын арттырып, жаңа жұмыс орындарын құруға ықпал етеді. Мысалы, мектептерге қажетті жиһаздардың жалпы саны 1,5 миллион бірлікті құрайды, бұл көлемді отандық кәсіпорындар толық қамтамасыз ете алады. Жаңа мектептер заманауи STEM-зертханаларымен, робототехника кабинеттерімен, хореографиялық залдармен және коворкинг алаңдарымен жабдықталады. Бұл оқушылардың шығармашылық және техникалық дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді. Сапалы білім беру болашақта жоғары білікті мамандардың қалыптасуына ықпал етіп, елдің адами капиталын арттырады.
Жоба аясында жалпы сомасы 2,6 триллион теңге бөлінген. Бұл қаражат құрылыс, жабдықтау және қызмет көрсету салаларына инвестиция ретінде жұмсалады, бұл өз кезегінде жалпы ішкі өнімнің өсуіне ықпал етеді. Сонымен қатар, жаңа мектептердің құрылысы және жұмысқа орналасқан мұғалімдер мен қызметкерлердің жалақылары тұтыну сұранысын арттырады, бұл экономиканың басқа секторларына да оң әсер етеді. «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы білім беру жүйесін жаңғырту арқылы ел экономикасының тұрақты өсуіне ықпал етеді. Отандық өндірісті қолдау, жаңа жұмыс орындарын ашу, білім сапасын арттыру және әлеуметтік теңдікті қамтамасыз ету арқылы жоба елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына маңызды үлес қосады.