Түркістан облысындағы қоғамдық және ұлтаралық келісім — бұл өңірдегі әртүрлі ұлт өкілдерінің, этностардың және діни топтардың арасындағы татулық пен өзара түсіністік жағдайы. Түркістан облысы Қазақстанның оңтүстік аймағында орналасқан, этникалық құрамы әртүрлі, мұнда қазақтар, өзбектер, ұйғырлар, қырғыздар, татарлар және басқа да ұлттар бірге тұрады. Түркістан облысында түрлі ұлт өкілдері бейбіт қатар өмір сүріп, өз мәдениеттерін, дәстүрлерін сақтай отырып, қоғамдық келісімге қол жеткізген. Бұл облыс этностар арасындағы достық пен ынтымақтастықтың үлгісі ретінде саналады. Түркістан — Қазақстандағы маңызды рухани орталықтардың бірі. Мұнда түрлі дін өкілдері бейбіт қатар өмір сүріп, өз сенімдерін еркін ұстанады. Дін аралық диалог және құрмет — облыстағы тұрақтылықтың негізгі кепілі. Қазақстан үкіметі мен Түркістан облысы әкімшілігі ұлтаралық және конфессияаралық келісімді нығайтуға бағытталған түрлі бағдарламалар мен іс-шараларды жүзеге асырады. Мысалы, этномәдени орталықтар, мерекелер, форумдар ұйымдастырылып, жастар арасында толеранттықты дамытуға көңіл бөлінеді. Түркістан облысында көпұлтты қоғамдағы достық пен түсіністікті нығайту үшін мектептерде және мәдени орындарда түрлі ұлттардың мәдениетін таныстыруға бағытталған іс-шаралар өткізіледі. Түркістан облысындағы қоғамдық және ұлтаралық келісім — бұл этностар мен діндер арасындағы өзара құрмет пен ынтымақтастыққа негізделген тұрақты және бейбіт орта. Бұл облыстың тарихи, мәдени және рухани ерекшеліктеріне байланысты қоғамның үйлесімді дамуы үшін маңызды фактор болып табылады.
Қазақстан Республикасының Ата Заңында: «Тегiне, əлеуметтiк, лауазымдық жəне мүлiктiк жағдайына, жынысына, нəсiлiне, ұлтына, тiлiне, дiни көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жерiне байланысты немесе кез келген өзге жағдаяттар бойынша ешкiмдi ешқандай кемсiтуге болмайды» деп азаматтарының өз құқықтарын толығымен пайдалануына мүмкіндік жасаған.
Ұлтаралық келісімнің қалыптасуы мен дамуы ұлттық мәселені ғылыми түрде шешумен органикалық байланыста. Мұндай келісім ұлттық, жалпы адамзаттық бірліктің негізінде мүмкін болады. Әлбетте, әрбір ұлттың сана-сезімі, өздері жасаған материалдық және рухани құндылықтарға деген ұлттық мақтанышы бар. Яғни, жалпы адамзаттық мазмұнға ие бола отырып, ұлтаралық келісім ұлттық негізде дамиды, өйткені, түпкі ұлттық мүдделер, сонымен бір мезгілде түпкі жалпы адамзаттық мүдделер де болып табылады.
Ұлтаралық келісім тек әлеуметтік-этникалық қауымдастықтар дамуының маңызды факторы ғана емес, сондай-ақ, қоғамның кемелділігі өлшемдерінің бірі де болып табылады. Ол – қоғамның консолидациясының басты бағыты және тату-тәтті тірлік кешкен халықтар арасындағы қажетті берік байланыстардың тұрақты болуының негізі.
Сөйтіп, ұлтаралық келісім әлеуметтік-этникалық қауымдастықтардың, жалпы адамзаттық өркениеттің дамуын айқындайтын маңызды белгілердің бірі болып табылады. Сонымен қатар – адамның өнегелі тәрбиелілігінің, жоғары мәдениеттілігінің барлық халықтардың мүддесімен ортақтастық деңгейінің көрсеткіші. Ол – демократиялық қоғамның баға жетпес байлығы. Сондықтан да біздің тәрбие жұмыстарымыздың бүгінгі міндеті – ұлтаралық келісімді әрбір азаматтың өмірлік серігі ету. Рухани жаңғырудың негізгі сипаты – өткен мен болашақты үйлестіре отырып жүзеге асыру. Бәсекеге қабілеттілікті арттыруға тікелей ықпал ететін «Цифрлы Қазақстан», «Үш тілде білім беру», «Мәдени және конфессияаралық келісім» атты бағдарламалар бүгінгі таңда елімізде кеңінен жұмыс жасауда. Бәсекеге қабілетті болу үшін қазақстандықтарға білім шыңын бағындыру – ең басты алғышарт.
Өмірдің барлық саласындағы іс жағдайын осы көзқарас тұрғысынан қарауымыз керек. Практикалық әрекет қана әр түрлі ұлт адамдарының қарым-қатынас келісімін қалыптастыру процесі қандай бағытта, қандай қарқынмен дамып келеді және дами бермек; олардың көзқарастарында қандай нормалар, принциптер жетекші болып қалады және қайсысы қоғамдық мінез-құлыққа сәйкес сұрақтарға принципті түрде жауап береді.
Сонымен бірге мынаны ұмытуға болмайды: адамдар қарым-қатынасының интернационалдық жетілу деңгейі оның мәдени келісім принциптерін меңгеруімен ғана танылмайды, сонымен қатар өзінде бұл принциптердің «сіңіп кетуімен», кез-келген жағдайда жоғары интернационалдық мінез-құлыққа ішкі қажеттілігін тәрбиелеумен де танылады. Ұлтаралық қарым-қатынас жоғары мәдениет келісімінің принциптерін меңгерген адам әлеуметтік өмірде белсендірек, аса көреген, болашаққа сенімдірек қарайтын болады.
Қоғамды жаңарту, реформалау, модернизациялау және ғылыми-техникалық революцияны күшейту жағдайында мемлекеттік органдардың, қоғамдық мекемелердің және Қазақстанның басшы қызметкерлерінің маңызды міндеті – елімізде ұлттық қатынастарды дамыту және ұлтаралық келісімді тәрбиелеуді күшейту бағытында жүйелі, мақсатты жұмыстарды жолға қою. Ұлтаралық қарым-қатынас мәдениетінің табиғатын, оның даму динамикасын, оның ішінде жалпы ұлттық, интернационалдық және ұлттық арақатынасын терең зерттеу қажет. Оның жалпы адамзаттық, интернационалдық негізде дамуын қамтамасыз ету, ұлттық қарым-қатынас саласында келеңсіз құбылыстар мен деформациялардың туу мүмкіншіліктерін болдырмау міндеті тұр.
