Бүгін «AMANAT» партиясы Түркістан облыстық филиалы жанындағы Білім беру мен денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі кеңестің отырысы өтіп, онда аутизм спектрі бұзылған балалардың қазіргі ахуалы мен оларға көрсетілетін көмек тетіктері талқыланды. Жиынға «AMANAT» партиясы Түркістан облыстық филиалы атқарушы хатшысының орынбасары, облыстық мәслихат депутаты, Әйелдер қанатының жетекшісі Қалыйма Жантөреева, кеңес төрағасы, облыстық мәслихат депутаты Жанар Темірбекова, кеңес мүшелері, салалық басқармалардың басшылығы, психологиялық қолдау орталықтары, арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету орталығы басшылығы, психиатр мамандары қатысты.
Кеңесті ашқан Қалыйма Жантөреқызы бүгінгі басқосудың маңызын атап өтіп, облыс бойынша ерекше қажеттіліктері бар балалардың ішінде аутизм спектрі бұзылған балалар санының артып келе жатқанын және бұл мәселенің уақыт оздырмай талқылауды қажет ететінін жеткізді.
«Аутизм баланың дамуындағы ерте кезеңде байқалатын ерекшелік. Оның әр балада әртүрлі көрініс беруі диагностиканы да, түзету жұмысын да күрделендіреді. Түркістан облысы – демографиялық өсімі жоғары өңір. Осыған орай аутизм мәселесіне терең назар аударып, ерте анықтау, педагогикалық және медициналық қолдау жүйесін күшейту ортақ міндет. Ерекше балаларды қоғамға бейімдеу, олардың білім алуына, әлеуметтенуіне жағдай жасау бәріміздің жауапкершілігіміз», – деді Қалыйма Жантөреқызы.
Жиынды жалғастырған кеңес төрағасы Жанар Темірбекова тақырыптың қоғам үшін өзектілігін атап өтіп, аутизм мен басқа да менталдық бұзылулары бар балаларға қатысты мәселелердің күрделене түскенін айтты. Маман пікірін тыңдап, нақты шешім жолдарын қарастыру қажеттігін тілге тиек етті.
Түркістан облыстық денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Дәурен Төлепов өңірдегі жағдайға қатысты статистикалық мәліметтерді ұсынды. Оның айтуынша, соңғы үш жылда аутизммен тіркелген балалар саны 54-тен 169-ға дейін көбейген. Ал жалпы аурушандық көрсеткіші 152 жағдайдан 437-ге жетіп, бес жыл ішінде дерек бес есеге артқан. Биыл жыл басынан бері облыстық психикалық денсаулық орталығының балалар бөлімінде аутизм диагнозымен 29 бала ем қабылдаған. Облыста 10 ПМПК, 17 түзету кабинеті қызмет көрсетеді. ПМПК арқылы 207 аутизмі бар бала қолдау алып отыр. Дәрігерлерді ерте диагностика бойынша оқыту, алдын алу шараларын жетілдіру бағытындағы жоспар да таныстырылды.
Әлеуметтік саладағы ахуал туралы облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының басшысы Мекенхан Қозыханұлы баяндады. Оның айтуынша, облыста мүмкіндігі шектеулі балалар саны 15 мыңнан асқан, ал соңғы бес жылда бұл көрсеткіш үш еседен астам өскен.
Өңірде аутизмі бар балаларға жан-жақты көмек көрсету мақсатында «Қамқорлық» менталды бұзушылықтары бар балаларға арналған арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету орталығы құрылған. Онда бір мезетте 125 бала медицина, психология, педагогика, мәдени және әлеуметтік бағытта кешенді қолдау алады. Орталық қажетті жабдықпен толық қамтамасыз етіліп, оның көп бөлігі Финляндия, Жапония және Австриядан әкелінген. Ашылуы желтоқсан айына жоспарланып отыр.
Білім беру басқармасы өкілі Ғалия Жанаева тіркелген балалардың білім алу және түзету қызметтерімен қамтылу деңгейі туралы баяндап, ерекше балаларды әлеуметтендірудің маңызын атап өтті. Жиын барысында мамандар тарапынан бірқатар өткір мәселелер көтерілді. Соның ішінде логопед, дефектолог, аватерапевт мамандарына деген сұраныстың жоғары екені, кадр тапшылығы мен төмен жалақының салаға мамандарды тартуға кедергі келтіретіні айтылды.
Түлкібас ауданынан келген дәрігер Аягөз Қалдыбек аутизмді ерте анықтау бойынша соңғы бір жылда көрсеткіштің 70 пайызға артқанын айтып, арнайы әзірлеген диагностикалық алгоритмін таныстырды. Оның ішінде баланың мінез-құлық ерекшеліктері, ата-ананың әрекеті, емдеу ұзақтығы және әлеуметтік қолдау түрлері толық қамтылған.
Осы ретте кеңес төрағасы Жанар Амангелдіқызы әзірленген алгоритмді одан әрі жетілдіріп, өзі басшылық ететін Қ.А. Ясауи университетінің оқытушылар құрамына бірқатар нақты тапсырмалар жүктейтінін айтты. Атап айтқанда, медицина және педагогика мамандықтарында оқитын студенттердің дипломдық және диссертациялық жұмыстарында осы тақырыпты ғылыми тұрғыда қарастыру тапсырылатынын, ал журналистика кафедрасына аутизмге қатысты түсіндіру-насихаттық бағыттағы бейнеролик дайындау жүктелетінін жеткізді.
Жиында осы тақырыпты көп жылдан бері көтеріп, ауданда осындай орталықтың ашылуына тікелей атсалысқан «AMANAT» партиясы Түлкібас аудандық филиалының төрағасы Ержан Жүнісов сөз алып, бұл мәселе бойынша жан-жақты зерттеу жүргізгенін, талай ата-ананың тағдырына куә болғанын атап өтті. Оның айтуынша, көптеген ата-ана жеке орталықтардағы мамандардың қызметі сапалы екенін мойындағанымен, қызмет құнының тым жоғары болуы көпшіліктің қолын байлайды. Сонымен бірге, ата-аналардың кейде баласының диагнозын қабылдай алмауы, оны жасыруы – қоғамдағы тағы бір терең әлеуметтік түйткіл екені сөз болды.
Жиында аутизм спектрі бұзылған екі баланы тәрбиелеп отырған ана өз жанайқайын жеткізді. Ол жеті жыл бойы осы дертпен күресіп келе жатқанын, баланың қоғамнан оқшауланып қалмауы үшін талай табалдырықты тоздырғанын айтты. Көптеген ата-ананың мұндай жағдайды ашық айтуға ұялуы, жасыруы жағдайды одан әрі қиындатып отырғанын да жасырмады. Ана шұғыл түрде нақты шаралар қабылдау қажеттігін ерекше атап өтті.
Жиын қорытындысында сөз алған Қалыйма Жантөреқызы көтерілген мәселелердің барлығы аса өзекті екенін, сала мамандарының ашық пікір айтып, ұсыныстарын ортаға салғаны бұл бағыттағы жұмысты жүйелеуге түрткі болатынын жеткізді. Барлық ұсыныс хаттамаға енгізіліп, партия тарапынан тұрақты бақылауға алынатыны айтылды
«AMANAT» партиясы Түркістан облыстық филиалының баспасөз қызметі