Түркістан облысы соңғы жылдары агроөнеркәсіптік секторды дамытуға ерекше мән беріп, өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына айтарлықтай үлес қосуда. Соңғы жылдары мақта, ет және жүгері кластерлері құрылып, олардың өндірістік және терең өңдеу көрсеткіштері айтарлықтай өсуге жетті. Бұл жобалар ауыл шаруашылығы саласындағы өндірісті модернизациялауға, экспорттық әлеуетті арттыруға және өңірдің экономикалық тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған.
Мақта кластерінің құрылуы өңір үшін стратегиялық маңызға ие. Түркістан облысы Қазақстандағы мақта өндірісінің негізгі орталығы болып саналады, және кластерлік тәсілдің енгізілуі мақта өндірісінің тиімділігін арттыруға мүмкіндік берді. Кластер құрамына мақта егістіктері, жинау, тазалау және өңдеу кәсіпорындары кіріп, өнімнің сапасын жоғарылатуға бағытталған заманауи технологиялар енгізілуде. Бұл өз кезегінде мақтаның терең өңделу деңгейін арттыруға, экспорттық әлеуетін кеңейтуге және фермерлердің табысын тұрақтандыруға мүмкіндік береді. Мақта кластері жергілікті жұмыс күшін тартумен қатар жаңа жұмыс орындарын ашып, ауылдық жерлерде әлеуметтік жағдайды жақсартуға ықпал етеді.
Ет кластері құрылуы өңірдің мал шаруашылығын дамытуға тың серпін берді. Бұл кластерде мал бордақылау, ет өндіру және оны қайта өңдеу кәсіпорындары қамтылған. Кластерлік жүйе арқылы өндіріс циклі толықтай автоматтандырылып, өнімнің сапасы мен қауіпсіздігі халықаралық стандарттарға сәйкес келеді. Ет кластерінің дамуы тұрғындарға жаңа жұмыс орындарын беріп қана қоймай, облыстың ауылдық экономикасын нығайтуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, ет өнімдерінің экспорттық әлеуеті артты, бұл өңірдің экономикалық өсіміне елеулі үлес қосуда.
Жүгері кластері де өңірдің аграрлық секторының дамуына айтарлықтай ықпал етуде. Жүгері өндірісін кластерлік жүйеге көшіру арқылы өнімділікті арттыру, терең өңдеу мен сақтау технологияларын енгізу мүмкін болды. Жүгеріден алынатын өнімдер – азық-түлік, мал азығы және өнеркәсіптік шикізат ретінде кеңінен қолданылады. Бұл кластердің дамуы агроөнеркәсіптік сектордың әртараптануына, ауыл шаруашылығы өнімдерінің қосымша құн алуына және экономикалық тиімділіктің артуына ықпал етеді.
Кластерлік жүйенің енгізілуі жалпы өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына оң әсерін тигізді. Біріншіден, өндірістік тиімділіктің артуы фермерлер мен кәсіпкерлердің табысын арттыруға мүмкіндік берді. Екіншіден, жаңа жұмыс орындарының ашылуы халықтың әлеуметтік жағдайын жақсартты. Үшіншіден, өнімнің терең өңделуі экспорттық әлеуетті арттырып, өңір экономикасының халықаралық нарыққа шығуына жол ашты. Сонымен қатар, заманауи технологияларды енгізу кластерлердің тұрақты дамуына жағдай жасап, инновациялық экономиканың қалыптасуына септігін тигізді.
Түркістан облысындағы мақта, ет және жүгері кластерлері агроөнеркәсіптік сектордың тиімділігін арттырумен қатар ауылдық инфрақұрылымды дамытуға да әсер етеді. Кластерлердің дамуы жол құрылысы, логистика, қойма және сақтау жүйелері сияқты қосымша инфрақұрылымдық жобаларды іске асыруға жол ашады. Бұл өңірдің экономикалық әлеуетін арттырумен қатар, тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев жиі атап өткендей, ауыл шаруашылығын дамыту – еліміздің экономикалық тұрақтылығы мен халықтың әл-ауқатын арттырудың маңызды факторы. Түркістан облысында биылғы жылы мақта, ет және жүгері кластерлерін дамытуға ерекше назар аударылып, бұл бағыттағы жобалар аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуына елеулі серпін берді. Кластерлік тәсілдің тиімділігі – өндірісті жүйелендіру, өнімділік пен сапаны арттыру, сондай-ақ экспорттық әлеуетті кеңейту мүмкіндігінде. Президенттің тапсырмасы бойынша ауыл шаруашылығы саласында өндірісті әртараптандыру және өңдеу өнеркәсібін дамыту қолға алынды. Бұл кластерлер ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеуді ұлғайтуға, жаңа жұмыс орындарын ашуға және өңір экономикасының өсімін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Мақта кластері мақта дақылдарын егіп, өңдеу бойынша толық циклді қамтиды. Бұл кластерде тек шикізат өндірумен шектелмей, мақтаны өңдеу арқылы өнімнің экспорттық әлеуетін арттыруға басымдық берілді. Кластерлік тәсіл фермерлер мен кәсіпорындардың өзара ынтымақтастығын күшейтіп, өнімділік пен табыстылықты едәуір арттырады. Президент Тоқаевтың айтуынша, мақта өндірісінде заманауи технологияларды енгізу арқылы өнім сапасын жақсартуға, суды үнемдеуге және еңбек өнімділігін арттыруға болады. Бұл ауыл шаруашылығы саласында тұрақты дамуды қамтамасыз ететін маңызды қадам.
Ет кластері мал шаруашылығын дамытуға бағытталған. Президент Тоқаев мал шаруашылығын жаңғырту, оның ішінде ірі қара, қой және түйе етін өндіруді жүйелі түрде дамыту қажеттігін атап өтті. Ет кластерінің тиімділігінің негізгі ерекшелігі – өнімнің бастапқы өндірісінен бастап, өңдеу және логистикаға дейінгі барлық кезеңнің кешенді ұйымдастырылуы. Бұл кластер ауыл шаруашылығы өнімдерін экспортқа шығаруға, ішкі нарықтағы сұранысты қанағаттандыруға және ауылдық жерлерде жаңа жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді. Тоқаевтың сөздерінде мал шаруашылығы мен ет өнімдерін өңдеудің заманауи технологияларды енгізу арқылы бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ерекше назар аударылады.
Жүгері кластері дақыл өндірісін модернизациялау арқылы өнімділік пен экономикалық тиімділікті арттыруға арналған. Жүгері өсіруде заманауи ауыл шаруашылығы технологияларын қолдану, тыңайтқыштар мен агротехникалық шараларды жүйелі енгізу Президент тапсырмасының басты бағыттарының бірі болып табылады. Жүгері кластері аймақ фермерлеріне өз өнімін өңдеу және экспортқа шығару арқылы қосымша табыс табуға мүмкіндік береді, бұл ауылдық жерлердегі экономикалық белсенділікті арттырады.
Су үнемдеу технологиялары Президенттің тапсырмасына сәйкес ауыл шаруашылығының барлық бағытында енгізілуде. Тоқаевтың айтуынша, суды тиімді пайдалану – ауыл шаруашылығының өнімділігін арттыру, экологиялық тепе-теңдікті сақтау және климаттық өзгерістерге бейімделу үшін маңызды. Түркістан облысында тамшылатып және жаңбырлатып суару жүйелері кеңінен қолданылып, судың шығынын азайтуға мүмкіндік берді. Бұл технологиялар мақта, жүгері және басқа да дақылдарды өсіруде өнімділікті арттырып, ресурстарды тиімді пайдалануға жағдай жасайды.
Президент Тоқаев су үнемдеу технологияларын енгізуді мемлекеттік қолдаудың негізгі бағыты деп атап өтті. Фермерлер мен ауыл шаруашылығы кооперативтері жаңа технологияларды енгізуге субсидиялар алып, өз шығындарын азайта отырып, өнімділікті арттыруға мүмкіндік алады. Су үнемдеу жүйелері суды 30 пайызға дейін үнемдеуге, топырақ эрозиясын азайтуға және егіс алқаптарын тиімді пайдалануға септігін тигізеді. Бұл шаралар ауыл шаруашылығы өнімдерінің сапасы мен көлемін арттыруға, сонымен қатар экономикалық тиімділікті қамтамасыз етуге бағытталған.
