ҚАСЫМ-ЖОМАРТ ТОҚАЕВ: ЕЛДЕ МҰНАЙ-ГАЗ-ХИМИЯ САЛАСЫН ОДАН ӘРІ ДАМЫТУ – МАҢЫЗДЫ МІНДЕТ

31

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың “Әділетті Қазақстан: заң мен тәртіп, экономикалық өсім, қоғамдық оптимизм” атты Қазақстан халқына Жолдауы өтті. Президент жолдауында Мұнай-газ-химия саласын одан әрі дамыту мәселесін көтерді. Жолдау жүктеген міндеттер Түркістан өңірінде қалай жүргізілуде? Аталған тақырып асяныда өңір тұрғындарының назарына ақпарат ұсынбақпыз.

– Біз полипропилен және полиэтилен шығаратын ірі өндірістік жобаларды жүзеге асыра бастадық. Бутадиен, карбамид, терефтал қышқылын өндіруге арналған басқа да болашағы зор жобалар қолға алынып жатыр. Мұнай-газ-химия саласын одан әрі дамыту – маңызды міндет. «Орта Азия – Орталық» магистральді газ құбырының елімізге тиесілі 800 шақырымнан астам бөлігін жаңғырту жұмысы өте қысқа мерзімде аяқталды. Газ тасымалдау бағдарларын әртараптандыру және оның қуатын арттыру қажет. Тұрғындарды және экономиканы газбен қамтамасыз ету – Үкіметтің басты міндетінің бірі. Былтыр бірқатар газ кеніші игеріле бастады. Сондай-ақ жылына жалпы көлемі бір миллиард текше метр газ өндіретін жаңа кен орындарын игеру жоспарланып отыр. Әзірге бұл жобалар толық іске қосылған жоқ. Сондықтан газды ішкі нарыққа тиімді бөлу қажет. Жылу электр орталықтарын және қарапайым тұтынушыларды көмір орнына газ жағуға көшіру жұмысын байыппен жүзеге асырған жөн. Үкіметке Жаңаөзендегі, Қашағандағы және Қарашығанақтағы газ өңдеу кәсіпорындарының құрылысын тездетуді тапсырамын. Бұл – басты міндет деп атап өтті мемлекет басшысы.

Бұл мәселе өңірде Түркістан облысында сұйытылған мұнай газ мәселесі тұрақты бақылауға алынған. Осы ретте, облыс әкімінің бірінші орынбасары Зұлпыхар Жолдасовтың төрағалығымен облыстағы сұйытылған мұнай газының жетіспеушілігіне қатысты кеңес өтті. Аталған жиынға газ таратушы ұйымдар, газ өндіруші зауыт, құқық қорғау органдарының және жауапты сала өкілдері қатысты.

Түркістан облысына сұйытылған газ Шымкент қаласындағы «PetroKazakhstanOilProducts» ЖШС зауытынан тасымалданады. Облыс бойынша газ жетіспеушілігі байқалған. Оның себептерінің бірі ретінде «Павлодар мұнай химия зауыты» ЖШС-нің жоспарлы жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін тоқтауына байланысты екендігі айтылды. Мәселен, Шымкент қаласындағы «PetroKazakhstanOilProducts» ЖШС зауыты бұған дейін 4 облысты газбен қамтыса, қазіргі уақытта 8 облысты, яғни ШҚО, Абай, Жетысу, Алматы облыстарын қоса қамтып отыр.
Сонымен қатар, 25 маусым Түркістан облысы Түлкібас ауданы территориясында жүк вагондарының рельстен шығып кетуіне байланысты Ақтөбе мұнай газынан келетін 2 000 тонна сұйытылған мұнай газын жеткізу кейінге шегерілген болатын. Тасымалдау жұмыстары осы жылдың 1 шілдесінен бастап жүргізілетін болады.

Бәсекелестікті қорғау агенттігінің облыстағы департаменті газ сатылымын әдейі шектеп отырған фактілерді анықтау бойынша облыстағы құқық қорғау органдарымен бірлесіп, мониторинг жұмыстарын бастады.
Облыстағы газ мәселесін жедел шешу мақсатында 28 маусымда «Тенгизшевройл» ЖШС-нен қосымша 2000 тонна сұйытылған мұнай газы бөлініп, қазіргі таңда газ құю бекетіне жеткізілуде.
Сондай-ақ, 30 маусымнан бастап Шымкент қаласындағы «PetroKazakhstanOilProducts» ЖШС зауытынан шілде айына қаралған 10 512 тонна сұйытылған мұнай газды жеткізу басталды. Ал бүгін 432 тонна сұйытылған мұнай газ Түркістан облысына жеткізілуде. Одан бөлек, ҚР Энергетика министрлігі тарапынан облысқа шілде айына қосымша 600 тонна газ көлемін бөлу жоспарланып отыр. Мәселе тұрақты бақылауда.

Мемлекет басшысы өз жолдауында жалпы аймақтардың өсіп-өркендеуіне жол ашатын жаңа өндіріс орындарын барынша дамыту керек. Биыл арнайы Жарлықпен Алатау қаласы құрылғанын білесіздер. Бұл қала қарқынды дамитын, инновация кеңінен қолданылатын әрі білікті мамандар жұмыс істейтін орынға айналуы қажет. Үкімет онда жайлы өмір сүріп, табысты еңбек етуге, инвестиция салуға қолайлы жағдай жасауға тиіс. Автокөлік құрастыру ісінде оң нәтижелер бар. Осы қарқынды сақтап, жергілікті өндіріс көлемін ұдайы арттыру керек. Мемлекеттің автокөлік өнеркәсібіне көрсетіп жатқан жан-жақты қолдауы түптің түбінде толыққанды автокөлік құрастыру кластері ретінде елдің игілігіне айналуы қажет. Осы саланы табысты дамыту үшін инвестицияның қайтарымын қамтамасыз ететін пәрменді ынталандыру шараларын қысқа мерзімде қабылдау, соның ішінде ақылға сыйымды тарифтер мен көтерме бағаларды белгілеу керек. Газ кеніштеріне геологиялық барлау жасау үшін жаңа инвестиция тарту тұрғысынан алғанда бұл шаралар өте маңызды. Әйтпесе, экономиканы қажетті көлемде газбен қамтамасыз ету мүмкін емес екендігін атап өтті.

Түркістан облысында сұйытылған мұнай газ таратушы 40 кәсіпкерлік субъектісі тіркелген. Жалпы өңірдегі автогаз құю станцияларының саны – 301. Ал газбен жүретін көліктер саны – 56 352. Облыста сұйытылған мұнай газымен жүретін автокөліктер саны күнделікті артуына және облыс аумағынан шетелдік көліктердің көп өтуіне байланысты автогазға деген қажеттілігі артқан. Бұл жайында Түркістан облыстық энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасының басшысы Руслан Мұздыбеков брифингте мәлімдеді. «Жалпы облыста сұйытылған мұнай газдың ай сайынғы қажеттілігі – 15 000 тонна, ал тәуліктік тұтыну көлемі – 450-500 тоннаны құрайды. Алайда, 2024 жылдың басынан осы уақытқа дейін қажетті көлем ҚР Энергетика министрлігі тарапынан бөлінбеді. 2024 жылдың ІІІ тоқсанына ҚР Энергетика министрлігі 3 айға 33 012 тонна сұйытылған мұнай газ көлемін бөлді. 2024 жылдың шілде айына қосымша көлеммен бірге 13 248 тонна жеткізілді. Қалған 10 980 тонна (306 вагон) кезең-кезеңімен келмек. Қазіргі таңда облыста газ таратуды заңсыз шектеу бойынша аудан-қала әкімдіктерінен құрылған жұмысшы топ автогаз бекеттерін тексеру жұмыстарын күнделікті жүргізуде. Оған қоса, облысқа бөлінген сұйытылған мұнай газының көлемін басқа облысқа шығармау мәселесі бойынша ішкі істер департаменті полициясымен бірлескен жұмыстар жүргізіліп жатыр», – деді Руслан Орынбекұлы. ҚР Энергетика министрінің 2024 жылғы 26 маусымдағы №233 бұйрығына сәйкес, облыста сұйытылған мұнай газының бағасы – 1 литр үшін 70-75 теңге болып бекітілген. Қазіргі таңда облыстағы автогаз құю бекеттерінде газ тапшылығын болдырмау -облыстық әкімдіктің күнделікті бақылауында.

Айта өтсек, өңірде Мұнай газ құрылғысымен жабдықталған 47 593 автокөлік тіркелген. Түркістан облысында сұйытылған мұнай газ тапшылығын болдырмау мақсатында жұмыстар атқарылуда7 Түркістан облысындағы 831 елді мекеннің 457-і табиғи газбен қамтамасыз етілген. Қалған 374 елді мекен бүгінгі күні тұрмыстық баллондардағы сұйытылған мұнай газын пайдалануда. Оған қоса, облыста сұйытылған мұнай газ құрылғысымен жабдықталған 47 593 автокөлік тіркелген. Электрондық сауда алаңдарынан тыс өнім беру жоспары шеңберінде өткізілетін сұйытылған мұнай газын: 27 газ желісі ұйымдары, газ толтыру станцияларының, топтық резервуарлық қондырғылардың, газ толтыру пунктерінің, автогаз құю станцияларының иелері алуда. Аталған 27 сұйытылған мұнай газын сатушы мекемелердің облыста 304 автогаз құю бекеттері бар.

Түркістан облысында сұйытылған мұнай газ таратушы 40 кәсіпкерлік субъектісі тіркелген. Жалпы өңірдегі автогаз құю станцияларының саны – 301. Ал газбен жүретін көліктер саны – 56 352. Облыста сұйытылған мұнай газымен жүретін автокөліктер саны күнделікті артуына және облыс аумағынан шетелдік көліктердің көп өтуіне байланысты автогазға деген қажеттілігі артқан. Бұл жайында Түркістан облыстық энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасының басшысы Руслан Мұздыбеков брифингте мәлімдеді. «Жалпы облыста сұйытылған мұнай газдың ай сайынғы қажеттілігі – 15 000 тонна, ал тәуліктік тұтыну көлемі – 450-500 тоннаны құрайды. Алайда, 2024 жылдың басынан осы уақытқа дейін қажетті көлем ҚР Энергетика министрлігі тарапынан бөлінбеді. 2024 жылдың ІІІ тоқсанына ҚР Энергетика министрлігі 3 айға 33 012 тонна сұйытылған мұнай газ көлемін бөлді. 2024 жылдың шілде айына қосымша көлеммен бірге 13 248 тонна жеткізілді. Қалған 10 980 тонна (306 вагон) кезең-кезеңімен келмек. Қазіргі таңда облыста газ таратуды заңсыз шектеу бойынша аудан-қала әкімдіктерінен құрылған жұмысшы топ автогаз бекеттерін тексеру жұмыстарын күнделікті жүргізуде. Оған қоса, облысқа бөлінген сұйытылған мұнай газының көлемін басқа облысқа шығармау мәселесі бойынша ішкі істер департаменті полициясымен бірлескен жұмыстар жүргізіліп жатыр», – деді Руслан Орынбекұлы. ҚР Энергетика министрінің 2024 жылғы 26 маусымдағы №233 бұйрығына сәйкес, облыста сұйытылған мұнай газының бағасы – 1 литр үшін 70-75 теңге болып бекітілген. Қазіргі таңда облыстағы автогаз құю бекеттерінде газ тапшылығын болдырмау -облыстық әкімдіктің күнделікті бақылауында.

Түркістан облысында сұйытылған мұнай газ мәселесі тұрақты бақылауға алынған. Осы ретте, облыс әкімінің бірінші орынбасары Зұлпыхар Жолдасовтың төрағалығымен облыстағы сұйытылған мұнай газының жетіспеушілігіне қатысты кеңес өтті. Аталған жиынға газ таратушы ұйымдар, газ өндіруші зауыт, құқық қорғау органдарының және жауапты сала өкілдері қатысты. Түркістан облысына сұйытылған газ Шымкент қаласындағы «PetroKazakhstanOilProducts» ЖШС зауытынан тасымалданады. Облыс бойынша газ жетіспеушілігі байқалған. Оның себептерінің бірі ретінде «Павлодар мұнай химия зауыты» ЖШС-нің жоспарлы жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін тоқтауына байланысты екендігі айтылды. Мәселен, Шымкент қаласындағы «PetroKazakhstanOilProducts» ЖШС зауыты бұған дейін 4 облысты газбен қамтыса, қазіргі уақытта 8 облысты, яғни ШҚО, Абай, Жетысу, Алматы облыстарын қоса қамтып отыр.

Сонымен қатар, 25 маусым Түркістан облысы Түлкібас ауданы территориясында жүк вагондарының рельстен шығып кетуіне байланысты Ақтөбе мұнай газынан келетін 2 000 тонна сұйытылған мұнай газын жеткізу кейінге шегерілген болатын. Тасымалдау жұмыстары осы жылдың 1 шілдесінен бастап жүргізілетін болады. Облыстағы газ мәселесін жедел шешу мақсатында 28 маусымда «Тенгизшевройл» ЖШС-нен қосымша 2000 тонна сұйытылған мұнай газы бөлініп, қазіргі таңда газ құю бекетіне жеткізілуде.
Сондай-ақ, 30 маусымнан бастап Шымкент қаласындағы «PetroKazakhstanOilProducts» ЖШС зауытынан шілде айына қаралған 10 512 тонна сұйытылған мұнай газды жеткізу басталды. Ал бүгін 432 тонна сұйытылған мұнай газ Түркістан облысына жеткізілуде. Одан бөлек, ҚР Энергетика министрлігі тарапынан облысқа шілде айына қосымша 600 тонна газ көлемін бөлу жоспарланып отыр. Мәселе тұрақты бақылауда.