Түркістандық тұрғындарды ақпараттандыру мақсатында Республикалық ғарыштық байланыс орталығы жөнінде мәліметтерді ұсынамыз. Қазақстанның Ұлттық байланыс және хабар тарату операторы – Республикалық ғарыштық байланыс орталығы 20 жылдық мерей-тойын атап өтуде. Салтанатты шараға ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Бағдат Мусин, «РҒБО» АҚ басшылары мен қызметкерлері, мемлекеттік органдар мен министрліктің ведомствоға бағынысты ұйымдарының өкілдері қатысты.Министр Бағдат Мусин өз сөзінде Қазақстан 20 жыл ішінде бұл бағытта біраз жұмыс атқарғанын және бүгінде мақтануға тұрарлық жетістіктер бар екенін атап өтті.
«Біріншіден, бұл өзіміздің байланыс және хабар тарату спутниктерінің болуы. «KazSat» сериясының үш ұлттық байланыс спутнигі ұшырылды, оның екеуі геостационарлық орбитада сәтті жұмыс істеуде. Екіншіден, бұл ғарыш аппараттарын басқаруға арналған бірегей жерүсті ғарыш инфрақұрылымы. Бүгінде біз Қазақстанның өзінің ұлттық ғарыштық байланыс және хабар тарату жүйесі, өзінің орбиталық жиілік ресурсы, ең бастысы, ғарыштық байланыс инженерлерінің кәсіби командасы бар екенін мақтан ете аламыз», – деді Бағдат Мусин. Сондай-ақ министр әріптестерін мерекелерімен құттықтап, «РҒБО» АҚ үздік қызметкерлерін алғыс хаттармен марапаттады.
Бүгінде Қазақстанда толыққанды ғарыштық байланыс және хабар тарату жүйесі бар. Республикалық ғарыштық байланыс орталығы KazSat-2 және KazSat-Z жерсеріктерінің тұрақты жұмысын қамтамасыз етеді. Ғарыш аппараттары еліміздің солтүстігіндегі негізгі жерүсті кешенінен – Ақмола облысындағы «Ақкөл» ғарыштық байланыс орталығынан және Қазақстанның оңтүстігіндегі Алматы облысындағы «Көктерек» резервтік ғарыштық байланыс орталығынан басқарылады.
Екі ғарыш аппаратынан және екі жерүсті басқару кешенінен тұратын Қазақстан Республикасының ғарыштық байланыс және хабар тарату жүйесі штаттық режимде жұмыс істеуде. 2011 жылы KazSat сериялы ғарыш аппаратының транспондерлік сыйымдылығының 12%-ын жүктеуден бастап, бүгінгі күні құрылғыларды жүктеу 76%-ға жетті, бұл Қазақстандағы байланыс спутниктері нарығының қажеттіліктерін 100%-ға қанағаттандыруға мүмкіндік берді. Ғарыштық байланыс қызметтерін еліміздегі 16 оператор табысты пайдаланады. KazSat ұлттық байланыс спутниктері арқылы 16 мыңнан астам жерсеріктік байланыс станцияларының жұмыс істеуіне рұқсат берілді.
Қосымша кіріс көздері бойынша тапсырмаларды іске асыру шеңберінде «РҒБО» АҚ «Көктерек» ҒБО базасында Қазақстан Республикасының бірінші Телепортын әзірлеуді жалғастыруда.
KazSat сериясының байланыс спутниктері арқылы бүкіл республика бойынша, соның ішінде шалғай аймақтарда орналасқан мемлекеттік мекемелерге (мектептерге, ауруханаларға, әкімдіктерге) интернет беріледі. Ғарыш аппараттары алғаш рет пойыздарда интернетке қолжетімділікті қамтамасыз етті.
KazSat спутниктік байланыс қызметтерін отандық ірі операторлар, еліміздің барлық мемлекеттік органдары, құқық қорғау органдары пайдаланады.
20 жыл ішінде біраз жұмыс атқарылды. Алда жаңа міндеттер тұр, соның бірі – KazSat-2 және KazSat-3 жерсеріктерінің спутниктік сыйымдылығын жалға алу бойынша халықаралық нарықтарға шығу, ұлттық байланыс жүйесінің шоқжұлдызын арттыру.
«Цифрлық Қазақстан» бағдарламасы аясында шалғайдағы ауылдық елді мекендерді кең жолақты Интернетке қолжетімділікпен қамтамасыз ету жұмыстары жалғасуда. Бүгінгі күні 504-тің 176-і қосылды.
Сондай-ақ Қазақстанның 2 мың мектебін Starlink спутниктері арқылы жоғары жылдамдықты интернетке қосу жұмыстары басталды.
«Ғарыштық жүйені сонымен қатар еліміздің спутниктік байланыс каналдарына сұраныс қанағаттандырылып және өңірлер көп бағдарламалық телехабарлармен қамтамасыз ету жоспарланған болатын. Әлемдік деңгейдің табысы біршама жоғары көрсеткіштен астам нәтиже берген. Экономикалық ірі компаниялармен құрамдас бөлік иегері және нарық көлемінің орташа есебінің жиынтық көлемін қарастырған болатын. Еліміздегі жоспарлар бағыттын нышандарын байланыстырды.
Яғни ғарыш саласын дамытуда еліміз ең алдымен байланыс мәселесіне көп көңіл бөледі. Еліміздің азаматтары «Қазсат» ұлттық жүйесін пайдалануға көп көңіл бөледі. Дегенмен бұл саланы айтулы ғарыштық державалардың өзі толық игеріп болған жоқ. Әлемде болып жатқан түрлі стихиялы апаттар адам шығынын болдырмау мақсатында табиғи болжамдарға қаржы құюдың зая еместігін көрсетіп жатыр. Ғарыштағы жалпы саны 23 жерсерігін, әлемдегі ғарыштық ұшулардың 40 пайызын қамтамасыз етіп отырған Ресей де ғарыш саласында өзіндік үлесімен бөліскен болатын. Алдағы шарада ғылыми үрдістің шыңдалуына айдан анық ! Ғарыш кеңістігін ғарыш қалдықтарынан тазарту алдыда тұрған өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Бұл мәселені шешудің ғылымилық техникалық, экологиялық жақтары зерттелуде. Ғарыш кеңістігінің экологиялық жағдайы барлық мемлекеттердің ғалымдарын алаңдатуда. Бұл мәселені көптеген ұлттық зерттеу орталықтары, ғарыш агенттіктері, Халықаралық комитеттер мезгіл – мезгіл талқылап, шешу жолдарын іздестіруде. Ғарышты игеруде сонымен қатар ғарыш қалдықтарының көбеюінің алдын алу жұмыстары жүргізілмесе, онда ғарышқа жол бірнеше жүз жылдар бойына жабылады деп есептейді.
Ғарышты қорғап,жер бетіндегі өмір сүретін адамзат болашағына тікелей әсер етеді. Жер серігіндегі зымыран ракеталарды жөндеу, бөлініп кеткен қалдықтарды жинау, қайта өңдеп шығару жұмысы атқарылуда.Біздің Байқоңыр ғарыш айлағынан екі күн сайын бір зымыран ұшатын болғандықтан,жердің қорғағыш озон қабаты тесіліп,метеориттер мен астероидтардың құлау қаупі пайда болды.Және де жасыл қоршаған ортаның табиғаты бұзылып, жердің өз осінен айналуымен күннен айналу жылдамдығы артты. Сол себептен зымыран ракеталардың ұшуының көптігін азайту үшін екі айда зымыран бір рет ғана ұшырылатын болды. Енді шын үлкен қауіптер төне бастады әсіресе:күннің циклондарының артуы, адамдардың тез өсіп, тез қартаюы, ауа құрамының бұзылуы, адам қанының ластануы, халықтардың саны азаюы. Ғарыш – ол галактика кеңестігінің бөлігі. Оны қорғау әрбір Жер планетасының тұрғыны үшін маңызды болуы тиіс.
Ендеше, біз де елдің индустриялық-инновациялық даму стратегиясының жүзеге асуына, ғарыш индустриясы кластерінің құрылуы мен дамуына, халықаралық маңызды серпінді жобалардың іске асуына, әлемдік ғылыми және ғылыми-техникалық кеңістікте кірігуіне ықпал ететін отандық ғарыш саласын жасауға міндеттіміз. Ғарыш қазірдің өзінде әр түрлі елдер мен әлем аймақтарының экономикасына айтарлықтай үлес қосып отырған келешегі зор қызмет саласы. Оның ерекше белгісі ғарыш кеңістігін игерудегі жедел қарқындылық пен практикалық экономикалық нәтижелер алудағы салыстырмалы жылдамдық болып табылады. Қазіргі заманда экономикалық дағдарыс болып жатса да ғарыш державалары бұл жобаларды қаржыландыруды азайтудың орнына,қайта ұлғайтуда.Сонымен қатар біздін Қазақстан Республикасы ғарышты игеруге зор мүмкіндіктері бар.
