Қазақстандағы ғылым және ғарыш

109

Бүгінде Түркістандық жас ғалымдар үшін ғарыш саласы, оның тарихи, оны игеру бойынша және ғарыш саласын дамыту мақсатында ғарыштық технологияның қыр-сырын меңгеруге мүмкіндік беретін спутниктік робототехника үйірмесі ашылған. Хаб үйірмесі ашылғаннан кейін көп ұзамай қазан айында Түркістаннан 50 шақырым жерде атмосфераның жоғарғы қабатына ультразаманауи 2 наноспутник ұшырылған болатын. Яғни, қазіргі таңда түркістандықтарда ғарыш саласына қызуғушылық танытып қоймай ақ, ол саланың дамуына өз үлесін қоса алады.

Қазақстан ғарышкерлік дамуының басынан бастап ғарыш кеңістігін игерумен тарихи байланысты болды. Осы бағытта Түркістандық достарымызға тағылымды мәліметтерді ұсынамыз. Айта кетсек, «Байқоңыр» ғарыш айлағынан алғашқы жасанды Жер серігі 1957 жылы ұшырылғаны белгілі. Әлемдегі тұңғыш ғарышкер Юрий Гагарин де 1961 жылы «Восток» ғарыш кемесімен қазақ даласынан ғарышқа аттанды. Бұл бірегей оқиғалар – ХХ ғасырдың ең үлкен жетістігі. Кейіннен АҚШ, Ұлыбритания, Канада, Италия сияқты елдер де өз азаматтарын ғарышқа ұшыра бастады. 70-жылдардың басында бұл қатарға Жапония, Қытай, Нидерланд, Испания және басқа елдер қосылды. Қа­зіргі таң­да әлемнің 200-ден астам елі ғарыш қыз­метімен айналысады. Олар­дың көпші­лі­гінде өздерінің ғылыми және қолданбалы маңызға ие жасанды се­рік­тері бар.2021 жылғы 12 сәуірде әлем жұртшылығы адамзаттың ғарышқа ұшуына 60 жыл толғанын атап өтті. Бұл оқи­ға басқарылатын космонавтиканың әлем­дік символы болды. Осы уақыт аралығында 570-ке жуық ғарышкер-зерттеуші ғарышта болған екен. Ал олардың 150-ден астамы ғарышқа қазақ жерінен ұшып, «Байқоңырда» ғарышкер мәртебесін алды.