Қазақстандық ғарыш ғылымы

22

 

Түркістан қаласының тұрғындарының назарына Қазақстандық ғарыш ғылымы жайында мәліметтерді ұсынамыз. Қазақстандық ғарыш ғылымының елеулі практикалық жетістігі ретінде спутниктік геодезия мен радарлық интерферометрияны пайдалана отырып, ғарыштық мониторинг жүргізуді, жерүсті зерттеулер саласындағы бірегей зерттеулерді дамытуды және Астана, Алматы қалалары мен Солтүстік Тянь-Шань аумағының жер қыртысында болып жатқан табиғи және техногендік апаттарды қалыптастыру үшін ғылыми негіз жасауды айтуымыз керек.  Зерттеу тобының құрамында Қазақ­стан­дағы ғарыш ғылымы дамуының бастауында тұрған белгілі ғалымдар мен ғарышкерлер бар. Ұсынылған жұмыстар циклінде бүгінде Қазақстанда жаңа ғы­лы­ми бағыттарды іске асырып, оларды әлемдік ғарыш ғылымының талаптарына сәйкес дамытуды жалғастырып жүрген отандық ғалымдар мен ғарышкерлердің ғарыш ғылымы мен елдің ғарыш саласын дамытуға қосқан үлесі көрсетілген. Қазақстан – қазақстандық ғарыш­кер­лердің ұшуы арқасында басқа­рылатын кешендерде әртүрлі бағыт бойынша ғарыштық эксперименттер жүргізу­дің, ғарыштық зерттеулерді дамытуда серпіліс жасаудың бірегей мүм­кін­ді­гі­не ие болған санаулы елдердің бірі. Дәл осы қазақстандық ғарышкерлердің ұшуы, басқарылатын кешендерде ғылыми зерттеулер мен эксперименттердің орындалуы және алынған нәтижелер Қазақстанда ғарыш саласының табысты қалыптасуы мен дамуына ықпал етті. Сондай-ақ Қазақстанды ғарыштық зерттеулердің әлемдік деңгейіне шығарды және елі­міз­де­гі ғарыш саласының ғалымдары мен мамандарына өз жұмыстары мен технологиялары арқылы әлемдік ғылыми ғарыш қауымдастығына қосылуға мүмкіндік берді.

Гендік инженерия бойынша экспери­мент­тер жүргізілді. Ғарыштық ұшу жағ­да­йында бидай жасуша­ларына бөтен генді беру және трансгенді өсім­дік­терді алу мүмкін болды. Жүр­гізілген зерттеу­лер ғарыштық факторлардың әсерінен болатын өзгерістер жасуша мен организм өмірінің әртүрлі аспектілеріне, соның ішінде құнды белгілерге әсер етуі мүмкін екенін көрсетті. Ғарышкерлердің ұшуға дейінгі, ұшу кезіндегі және одан кейінгі ней­ро­психологиялық және психофи­зио­ло­гиялық жағдайын бағалау бойынша алынған нәтижелер олардың, сондай-ақ жер бетіндегі төтенше жағдайдағы адам­дардың жұмысқа қабілеттілігін бағалау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу үшін пайдаланылуы мүмкін. Әзірленген әдіс­тер мен критерийлер азаматтық авиа­ция ұшқыштарын даярлау кезінде, авиа­ция­лық және ғарыштық медицина практикасында пайдаланылады. Ғарышкерлер ағзасының бейімделу мүмкіндіктерін арттыратын Қазақ­стан­ның флорасы мен фаунасынан таби­ғи био­логиялық белсенді заттар негі­зін­де жаңа мамандандырылған өнім­дер әзірленді. Республиканың жер бе­тін­дегі төтенше жағдайлардағы және шалғай өңірлеріндегі адамдар үшін ма­мандандырылған өнімдерді әзір­леудің жаңа технологиялары мен био­тех­нологиялық қағидаттары даярланды.