Соңғы жылдары әлемде жасанды интеллектінің қарқыны күшейіп келеді. Мәтін жазудың қыр-сырын мейлінше меңгерген, сұрағаныңды лезде тауып беретін, тіпті жарамсыз деген шығарманың өзін бар қатесінен арылтып, мінсіз қалыпқа түсіре алатын ChatGPT сынды бағдарламалар халықтың қажетіне жарап тұрғаны белгілі.
Мемлекет басшысының айтуынша, жасанды интеллектіні дамытудың перспективасы зор. Кейбір бағалаулар бойынша жасанды интеллект 2030 жылға қарай әлемдік ЖІӨ-нің 7 пайызын қамтамасыз етеді. Ал 2027 жылға қарай жаһандық жасанды интеллект нарығының капитализациясы 400 миллиард доллардан асады.
Осы орайда, жақында Назарбаев университетінің «Ақылды жүйелер және жасанды интеллект» институты қазақшаға жетік «Ұмай» көмекшісін жасап шығарды.
«Ұмай» – шынайы әйел бейнесі ретінде цифрлық жүйеде жасалған, қазақ тілінде сөйлейтін виртуалды көмекші. Оның мүмкіндігі бірнеше саланы қамтиды. Атап айтсақ, ғылым, тарих, технология, денсаулық сақтау салаларындағы сұрақтарға еркін жауап береді. ISSAI жетекшісі, Назарбаев университетінің Инженерлік және цифрлық ғылымдар мектебінің профессоры Атакан Варолдың айтуынша, бұрын үлкен деректер жиынтығының жеткіліксіз болуы қазақ тілін цифрлы әлемде шектейтін еді. Енді екі мыңнан астам адамның үш жүз сағаттық жазбасын жинау нәтижесінде қазақ сөзін автоматты түрде тану жобасы іске қосылды.
«Біздің басты мақсатымыз – отандық зияткерлік күштің, атап айтқанда шағын «ISSAI» командасының озық мүмкіндіктерін көрсету. Ғалымдарымыз цифрландыру жүйесінде әлемдік бәсекеге ілесе алатынын іс жүзінде көрсете білуі керек. «Ұмай» жұмысында біздің институт әзірлеген бірқатар негізгі технологияларды қолданады. Атап айтсақ, мәтін сөзін түрлендіріп, даусын құбылта алады. Сондай-ақ шынайы бейнедегі жасанды интеллектінің негізінде нейромашиналық аударма жасайды», деді профессор.
Жоба жетекшілерінің айтуынша, бұл жүйеге түркі мифологиясына қатысты атау берілуінде де үлкен мән-мағына бар. Біріншіден, атау төл мәдениетімізбен тікелей байланысты. Екіншіден, қазақша цифрлық тұлғаның алғашқы бейнесі болғандықтан, ол болашақ цифрлы көмекшілердің «Анасы» ретінде қабылдануы әбден мүмкін.
