Цифрлық дамудың мүмкіндігі

224

Елімізде дербес деректерді қор­ғау саласындағы уәкілетті орган анықтал­ған. Ол – Цифрлық даму, инновация­лар және аэро­ға­рыш өнеркәсібіне қа­расты Ақпараттық қауіпсіздік коми­теті. Цифрлық қоғам — адамдардың өмір жағдайына, олардың біліміне жəне жұмысына, сонымен қатар мемлекет, бизнес жəне қоғам арақатынасына ақпараттық-коммуникациялық технологиялар арқылы шешуші əсер ететін, қоғам өмірінің барлық салаларында білім мен ақпараттық доминантты рөлімен ерекшеленетін өркениет дамуының заманауи кезеңі. Былтыр дербес деректерді жинау және өңдеу қағидалары бекітілді. Сондай-ақ өткен жылы электронды ақпараттық ресурстардағы дер­бес дерек­терді қорғау талаптарын, электрон­ды құжат пен электронды цифр­лық қолтаңба туралы заңнаманы бұзғаны үшін жауапкершілікке тарту тәжірибесі басталды. Одан бөлек, 17 орталық мемлекеттік орган вирусқа қарсы қорғау, компьютерлік шабуылдарды және ақпараттың таралуын болдырмау, ақпараттық қауіпсіздік оқиғаларына мониторинг жүргізу құралдарымен жа­рақ­тандырылды. Соның нәти­же­сінде мем­лекеттік органдарда ақпараттық қауіп­сіздіктің 4 мың оқыс оқиғасына әкеп соққан оқи­ға­лардың 55 мыңнан астам бірегей түрі тіркелген.

Кибершабуылдардың өмі­рі­міз­ге дендеп енгені сол, ха­лық­­тың көзге көрінбейтін қауіп-қатер­лерден хабардар болу көр­сет­­кіші де жақсарған. Өткен жыл­­дың қыркүйек айында жүр­гізіл­ген әлеуметтік зерттеудің қоры­тын­ды­сы­на сүйенсек, былтыр ха­лықтың ки­берқауіптен хабардар болу көр­сеткіші 78 пайызды құраған.

Айтпақшы, Үкіметтің «Ақпа­рат­тық-коммуникациялық тех­но­­логиялар және ақпараттық қа­уіпсіздікті қамтамасыз ету сала­сындағы бірыңғай талаптарды бекіту туралы» Қаулысына өзге­рістер мен толықтырулар енгізу жоспарлануда. Бүгінде тиісті ұсыныстарды әзірлеу үшін арнайы жұмыс тобы құрылған. Бағдарлама жоспарына сәйкес, отан­дық IT-компанияларға ақ­па­рат­тық-ком­му­ни­ка­циялық и­нфра­құрылымның ұлт­тық қа­уіп­сіздік жүйелерінің жұмы­сына қатысу мүм­кіндігі берілуі тиіс.

Киберқылмыс күшейген са­­­йын, ки­бер­қауіпсіздік жүйесін же­тілдіріп отыру маңызды екені айтпаса да түсінікті. Осы орайда, Президент Қасым-Жомарт Тоқаев өткен Жолдауында бірқатар тапсырма берді. Атап айтқанда, «Цифрлық Қазақстан» бағдарламасын Ақпараттық-ком­му­никациялық технология­лар сала­сын және цифрлық саланы дамыту тұ­жы­рым­да­масына трансформациялау бойынша жұмыс жүргізілді. Оны іске асыру үшін «Цифрлық өмір салты» (DigitEL) ұлттық жобасы әзірленді.