Түркістандық тұрғындардың назарына Ассамблея қызметі Қазақстанның ұлтаралық қатынастар мәселелерін тиімді шешетін мемлекет ретіндегі халықаралық беделін арттыруға ықпал етіп жүргендігін баяндаймыз. Сондай-ақ, еліміздегі барлық этностардың мәдениетін, тілін, салт-дәстүрін дамыту үшін барлық қажетті жағдайлар жасалған. Көптеген зерттеулер мен өмірлік тəжірибе көрсетіп отырғанындай ұлттар арасындағы келісім мен татулық этностардың өзара түсіністігі жағдайында ғана қол жеткізіледі. Бұл бағытта мəдениеттер арасындағы диалог қоғамның толеранттылығын артырады. Осыған сай Қазақстанда тəуелсіздіктің өткен жылдары стандарттарын зерттеп, республикада қабылдаумен қатар, осы саладағы қазақстандық тəжірибені де ұйымның күн тəртібіне ұсыну негізгі мақсат болуы керек. Бірақ, ұлтаралық қатынастардың қазақстандық үлгісін ЕҚЫҰ-на мүше-мемлекеттер үшін бейімдеу үшін тиімді жолын айқындап, Ұйымның мүшелері қатынасының əлеуметтік-саяси жүйесіне кірігу мүмкіндігін қарастыру қажет. Бүгінде Қазақстан өзінің гуманистік, демократиялық және толерантты сипатымен ерекшеленеді. Соның айқын бір көрінісі – ұлтаралық татулық пен келісімді сақтауды алдына мақсат етіп қойған Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылуы. Әр ұлттың жеке ерекшеліктері, сол ұлттың бірлігін тану, қабылдау мәдени құндылықтар жүйесін, тарихы мен тілін еркін дамыту арқылы жүзеге асады. Бүгінде елімізде 130-дан астам ұлт өкілі бар, олар ана тілін үйренуге, баспасөзге, бұқаралық ақпарат құралдарына қол жеткізуге мүмкіндік алды, олар өздерінің салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпын осы күнге дейін сақтай отырып, ұлттық мерекелерін еркін тойлай алады.
Бүгінге дейін Ассамблея өзіне жүктелген сенім мен міндетті жауапкершілікпен атқарып келеді. Ұйымның белсенді мүшелерінің арасында патриоттық рухты істерімен дәлелдеп жүрген азаматтар да жетерлік. Түрлі ұлт өкілдері мемлекет ісіне, ғылымға, әдебиетке, білімге, өнерге, спортқа, бизнеске кеңінен атсалысып жүр. Қазақстан халқы, оны құраушы қазақ ұлты қашанда адамгершілікке толы қасиеттерімен ерекшеленді Тәуелсіздікті жариялаудың бастапқы кезеңінде отарлауды еңсерген қазақ халқы өз жерлестерін тағдырдың тәлкегіне қалдырған жоқ. Ұлттық бауырластыққа тәрбиелеу, Ассамблеяның бірегей институционалдық құрылым ретінде ашылуы, мемлекеттік деңгейде өзге халықтардың дамуына жан-жақты жағдай жасау – әлемде теңдесі жоқ тәжірибе екенін атап өткен жөн. Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылған күннен бастап орасан зор әлеуетті жинақтап, халық дипломатиясы институтының үлгісіне бейімделіп, дамудың ұзақ жолын жүріп өтті.
Қазақстан халқы Ассамблеясы Қазақстанның ұлтаралық қатынастар саласындағы саясатының табыстылығын бүкіл әлемге паш етуде. Жалпы, Ассамблея жұмысының арқасында елімізде этносаралық және конфессияаралық келісімнің бірегей үлгісі, әрбір азаматтың өз құқықтарын толық пайдаланып, еркіндікті сезіне алуы үшін ерекше сенім, ынтымақтастық және өзара түсіністік атмосферасы қалыптасты. Әрбір қазақстандыққа ұлты мен дініне қарамастан Конституциямен кепілдік берілген.
Бүгінгі таңда әлем бойынша түрлі қақтығыстар мен тұрақсыздықтардың барлығы дерлік ұлттар мен діндер өкілдерінің арасындағы қарама-қайшылықтардан, өзара түсіністіктің жоқтығынан туындап жатқанын ескерсек, еліміздегі ауызбіршіліктің маңызы зор екенін түсінеміз. Кезінде талай сарапшылардың елімізді «көп ұзамай-ақ өзара түсініспей, мемлекетті құлатып тынады» деп, «ұлттар лабораториясы» атандырып, ертеңімізге күмәнді болжам айтқанымен, ел бола алатынымызды дәлелдедік. Тіпті, бүгінгі күні еліміздің өз бірлігін сақтап қана қоймай, әлем халқына тұрақтылықты, бейбітшілікті насихаттап, бірнеше жыл қатарынан саяси маңызды халықаралық жиындар өткізуге мұрындық болып, діндер мен ұлттар арасында түсіністіктің қалыптасуына ықпал еткен бірегей тәжірибелі, елге айналуымыз талай елдің ерекше қызығушылығын тудырып отыр.
Ұлтаралық сипатта өрбіген қайшылықты сол кездегі ішкі саяси жағдайға қауіп төндірген бірлі-жарым оқиға десек те, дер кезінде мемлекет тарапынан қажетті іс-шаралар қабылдамағанда, оның соңы неге апарып соғатыны белгісіз еді. Дер кезінде ұлтаралық қақтығыстарға апарып соқпай, мұның барлығы дер кезінде ауыздықталып үлгерді. Өйткені, ел бірлігіне сына қаққысы келгендер ол оқиғаларды өз мүдделеріне пайдаланғысы келгені де жасырын емес. Осы орайда айта кетер жайт, Ассамблеяның бір жұмыс істеу бағыты медиация болуы тегіннен тегін емес. Өйткені, бірлі-жарым ондай оқиғаларды өз мүддесіне жұмыс істеткісі келгендер қай уақытта та болады. Сондықтан, шиеленісті жағдайға жеткізбей, мәселені дер кезінде ауыздықтап отыру бүгінде медиациялық кабинеттердің міндеті десек те болады. Осы орайда айта кетер жайт, еліміздің аумағындағы түрлі ұлт пен ұлыстардың ұзақ уақыт бойы түсіністікте өмір сүруі, үлкен қақтығыстарға бармауы, қоян-қолтық тіршілік кешіп, мамыражай өмір сүруіне бұл мемлекеттің түпкі иесі — қазақ халқының қанында бар кеңпейілділігі мен сабырлы-салиқалылығы себеп болып отырғанын елдің даму тарихына жіті қарап отырған кез келген сарапшы жоққа шығармайды. Сондықтан, халықаралық сарапшылар мұны керісінше, жоғары бағалап отыр.
Республикада Қазақстанның барлық этностарының мәдениетін, тілін, салт-дәстүрін дамыту үшін барлық қажетті жағдайлар жасалған. Ассамблея қызметі Қазақстанның ұлтаралық қатынастар мәселелерін тиімді шешетін мемлекет ретіндегі халықаралық беделін арттыруға ықпал етуде. Әлі де осы қызметінен, мүддесінен таймайтыны анық.
