«Ырыс алды – ынтымақ» деген қағиданы басты назарда ұстаған қазақ халқы ел арасындағы ынтымақ-бірлікті, татулықты ерекше бағалаған. «Ынтымақты ел озады, ынтымақсыз ел тозады» деп, әлеумет арасында бірліктің сақталуына басымдық берген.
Бұл орайда, көршілес елдермен ынтымақтастықты сақтаудың, нығайтудың маңызы зор. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ресейге барған сапарында Еуразиялық экономикалық одақтың өзге елдермен ынтымақтастығы туралы айтып берді.
«Одақтың негізгі саяси және экономикалық серіктесі – Қытай Халық Республикасымен тиімді өзара іс-қимыл құру өте маңызды. Сонымен бірге Қытай ең ірі жүк жөнелтуші және ең ірі клиент болып отыр. Өткен аптада мен осы елге мемлекеттік сапармен бардым, онда Сиань құрғақ портында Қазақстанның логистикалық орталығының құрылысын іске қостық. Бұл порт Орталық Азияға, Еуропаға, Түркияға және Иранға тікелей контейнерлік пойыздарды жіберудің негізгі хабы болады деп күтеміз», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев «Көпполярлы әлемдегі еуразиялық интеграция» атты Еуразиялық экономикалық форумда.
Сондай-ақ, Бақты-Аягөз учаскесінде ҚХР-ға жеке шекара өткелін салу мен теміржол қатынасын бастау жоспарлануда. Мұнда Президент Ресеймен табысты ынтымақтастыққа үміттенетінін айтты, өйткені жоба ҚХР-ға тек Қазақстаннан ғана емес, Батыс Сібірден де тауар жеткізу қашықтығы мен мерзімдерін едәуір қысқартады.
«Физикалық инфрақұрылымды дамытудан бөлек, жұмсақ инфрақұрылым құруға, яғни цифрландыруға, кедендік әкімшілендіруді жеңілдетуге және әкімшілік жүктемені азайтуға мән беру де өте маңызды. Жалпы, біз қазір Еуразияның бұған дейін ешқашан болмаған жаңа іргетасын қалап жатырмыз деуге болады. Егер осы мәселеге мұқият және бірлесіп қарасақ, айтарлықтай экономикалық және саяси дивидендтер ала аламыз. Осы тұрғыда толыққанды және сындарлы халықаралық ынтымақтастығымыздың қаншалықты маңызды екенін түсінеміз деп ойлаймын», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Сол себепті Президент Қытаймен, Үндістанмен, Вьетнаммен, Иранмен, Египетпен, Израильмен, Сербиямен және басқа серіктестермен белсенді қарым-қатынас одақтың жетілуінің және оның сауда-экономикалық тартымдылығының маңызды көрсеткіші болатынын баса айтты. Бұл бастаманың, уақыт өте келе нәтижелі жемісін береріне шүбә келтірмейміз.
«Енді Одақты дамытудың жаңа басымдықтарын айқындау қажет. Кез келген істі қолға алғанда әрдайым қазіргі проблемаларды ғана шешіп қоймай, келешектегі жұмысты да жоспарлау керек екені сөзсіз. Сондай-ақ айналадағы жағдайдың өзгеруіне байсалды қарау керек- деді. Осылай деген мемлекет басшысы Одақтың іргетасының мықты болу керектігін баса айтты. Ол «Мұның бәрінің берік негізі болуға тиіс. Іргетасы неғұрлым мығым болса, соғұрлым мықты әрі ұзаққа төзімді ғимарат салуға болады. Ал біздің Одақтың іргетасы не? Одақ туралы келісімді толыққанды жүзеге асыру негізгі мәселе және солай бола береді» дей келе «төрт еркіндік» және инфрақұрылымға тең дәрежеде қол жеткізу, әділ бәсеке, тең құқық және ұлттық мүддені ескеру секілді негізгі қағидаттар мүлтіксіз сақталуы керек»-деп, бұл ортақ істің қағидаттары екенін атап айтты. Ал Қазақстан жағы бұл бағыттарды алға жылжытпақ. Мемлекет басшысы осындай ауқымды, маңызды істерде туындайтын кедергілер мен шектеулердің де болатынын айта келе, оларды осында шешу керектігін айтты. Президенттің бағамы бойынша бірақ, бұл жерде тәуекел өте жоғары. Сондай-ақ, бұл жерде Одақтың да беделі көрінеді.
Ол өз сөзінде Жаһандық тауар ағынының мейлінше жылдам өзгеріске ұшырап жатқанын ескерсек, қазір жан-жағымызды жіті бақылап, бүкіл аймақта барынша тренд қалыптастыру өте маңыздылығын айтып, шығысымызда тұтас құрлықты стратегиялық тұрғыда байланыстыруды көздейтін маңызды әрі ауқымды бастама – ҚХР-дың «Бір жол – бір белдеу» жобасы мен Солтүстік – Оңтүстік желісіндегі сауда-экономикалық қатынасқа сұраныс бірнеше есе артқанын жеткізді.
Созақбай Әбдіқұлов,
Түркістан облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясы жанындағы Қоғамдық келісім кеңесінің төрағасы
