Киберқауіпсіздік немесе алаяқтықтың жаңа түрлері қандай?

179

Түркістан облысының тұрғындарының назарына Киберқауіпсіздік және түсінік, қорғану жолдары, оның маңызы жөнінде мәліметтерді ұсынамыз. Киберқылмыс түрі күн өткен сайын көбейіп келеді. Заманына қарай ескіргені ұмытылып, жаңасымен ауысады. Осылай өзгеріп тұратындықтан көпшілігі алданып қалып жатады. Халық арасында киберқылмыс құрбаны болғандардың азаюы үшін алаяқтардың қолданатын әдістері туралы мейлінше көп ақпарат болғаны дұрыс. Бүгінгі материалда кейінгі кездері көп кездесіп жүрген жолдары жайлы айтамыз.

Хабарландыру сайттары.Қазіргі таңда ең жиі кездесетін схемалардың бірі. Ол да түрленіп тұрады. Мысалы, Tik-Tok желісінде мына видео жақында жарияланды. Автордың айтуынша, ол автокөлік сататын хабарландыру сайтынан машина қарайды. Алаяқтар «Көлік Ақтөбеде тұр, сырланбаған, жағдайы керемет. Балам істі болып жатқандықтан ақша керек болып, амалсыздан сатып жатырмыз» депті. Алдымен бір кісімен сөйлесіп, кейін қарияның даусын салған екінші біреумен сөйлеседі. Олар машинаны сұраушылар көп болғандықтан, 50 мың теңге салып жіберсе ғана басқаларға сатпай, ұстап тұратынын айтқан. Осылайша автор ақшасынан айырылады. Кейін дәл сол көлікті Қарағандыда тұр деп салғанын көріп, қайта хабарласып, бәрін видеоға түсіріп алады. Алаяқтардың көпшілігінде схема осындай: алатынына сенімді болу үшін алдын-ала белгілі бір сома салуын сұрайды. Содан соң ақшаны алып алып, нөміріңізді бұғаттап, жоқ болып кетеді.

Келесі бір әдіс — банк картасына ақша салуға ыңғайлы форма жіберетіні. Хабарландыру сайтына затыңызды салған соң, алаяқ хабарласып, төлей жасағысы келетінін айтады. Сізге ақша жіберу үшін мынадай деректерді сұратады: картаңыздың нөмірі, мерзімі, CVV-код, банктің SMS арқылы жіберетін коды. Осылайша барлық деректі алып алған соң, ақшаны сізге аударудың орнына, сізден өзіне салып алады. Осыған ұқсас тағы бір әдіс мынадай: банктің қауіпсіздік қызметінен хабарласқандай болып, картадан ақша алынғанын, енді оны қайтаруға тырысатындарын айтады. Ол үшін сізден деректерді сұратып, мобайл банкиң құпиясөзін сұрайды. Егер айтсаңыз, ақшаңыздан өз еркіңізбен айырылғаныңыз дей беріңіз. Сондай-ақ, банк жұмысында проблема болып жатыр деп, белгісіз бір қолданбаны орнату керегін айтады. Сілтеме арқылы кіріп, жүктесеңіз, деректеріңіз қолды болады.