Бүгінде Қазақстанда сан алуан мәдениет үйлесімді өмір сүріп, дамып келеді. Біздің мемлекет көп ұлтты ғана емес, ол барлық азаматтарды біріктіріп, өз елінің патриоты ете алды. Ал Түркістан өңірінде қалай жүргізіліп жатыр. Бұл туралы Түркістандық тұрғындарының назарына мәлімет ұсынамыз. Жалпы Түркістан қаласындағы Достық үйінде 18 қазан – Рухани келісім күніне орай, облыстағы діни конфессия басшыларының қатысуымен түрлі кездесулер өтіп келеді. Соның бірі діни конфессия болды.
Рухани кездесуге облыс әкімінің орынбасары Ертай Алтаев қатысты. Ол діни конфессия жетекшілерімен танысып, дін саласы бойынша пікір алмасты. Ел бірлігі мен дінаралық қарым-қатынастарды нығайту мәселелерін талқылады.
– Тәуелсіз Қазақстанның 30 жылдан астам мерзімде қол жеткізген маңызды жетістіктерінің бірі – қазіргі заманғы қазақ қоғамында ұлтаралық және дінаралық келісімге негізделген әлеуметтік тұрақтылық. Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің съезі еліміздің бастамасымен Қазақстанның елордасы Астана қаласында тұрақты өтіп жүр. Түркістан облысында да түрлі конфессия өкілдері тату-тәтті өмір сүріп келеді. Кезінде Орта Азияның діни әрі рухани орталығы болған Түркістан қаласы елді бірлікке шақыратын миссиясын жалғастыра береді, – деді Е.Кенжебекұлы.
Жалпы Түркістан облысы аумағында 6 діни конфессияға енетін жалпы 796 діни бірлестік жұмыс атқарып келеді. Олардың қатарында исламдық емес бағыттағы 30 жергілікті діни бірлестік пен оның 2 филиалы бар. Сонымен бірге исламдық бағыттағы, яғни, ҚМДБ-ның филиалдары санатында 764 мешіт елге қызмет етіп жатыр.
Ал ел көлемінде кез-келген діннің адамзатқа ортақ болып табылатын құндылықтарын алға тарту арқылы қоғамда әр түрлі дін өкілдерінің мақсат, ниеттерін бір арнаға, игі істерге тоғыстыру – қоғам қажеттілігі екенін әлемдік қауымдастық ескеріп, бұл мәселеге басты назар аударуда. Расында, діннің біріктіруші күші, сонымен қатар адамгершілік құндылықтары мен дәстүрлерінің адамдар арасында келісім мен бейбітшілік орнатуға, адамзат бірлігін дамытуға, жаһандық сын-тегеуріндерге төтеп беруге әлеуеті жеткілікті.
Жаһандық әлемдегі ахуал кез-келген аймақтағы жергілікті жағдайды айқындауға ықпал ете алады. Сондықтан, әлемдік қауымдастық тұрақты дамуға қол жеткізу үшін конфессияаралық, мәдениетаралық келісімді сақтауға мүдделік танытуда. Біріншіден, конфессияаралық келісімді нығайту заманауи сын-тегеуріндер мен қақтығыстарды болдырмауға септігін тигізе алады. Екіншіден, аймақаралық шекара түсінігі уақыт өткен сайын өзектілігін жоғалтуда, әлемнің кез-келген мемлекеті босқындар мен жер аударушыларға тиісті назар аударуға мәжбүр. Яғни, жер халқының шынайы келісім мен түсіністікті көрсетуге әзірлігі сыналатын уақыт десек те болады. Үшіншіден, қоғамда берік орнатылған конфессияаралық диалог пен өзаратүсіністік қазіргі уақытта әлеуметтік тұрақсыздыққа әкеліп соққан экстремизм мен терроризм, ксенофобия, рухани сауатсыздық пен үстемдік етуге талпынушы күштермен күресуге үлкен мүмкіндік береді.
Халықаралық деңгейде жоғары ықпалға ие Біріккен Ұлттар Ұйымының тұрақты даму саласындағы стратегиялық мақсаттарының бірі – жаһандық серіктестік құру жұмысын белсенділендіру, бейбітсүйгіш әрі ашық қоғам қалыптастыру болып белгіленген. Яғни, БҰҰ сарапшыларының пайымдауынша әр мемлекеттің тұрақты дамуға қол жеткізуі үшін келісім мен өзаратүсіністік, әсіресе діни конфессиялар өкілдерінің арасында ынтымақтастықты дамыту, жаһандық өзекті мәселелерде ортақ құндылықтарды басшылыққа ала отырып, күш біріктірген аса маңызды. Бұл ретте, Ұйым жанында құрылған Өркениеттер Альянсы мәдениетаралық және конфессияаралық диалогты қолдау арқылы күш көрсетудің алдын алу және әлеуметтік бірігу бастамасының негізінде құрылған.
Тарихи тұлғалардың конфессияаралық келісімге шақырған қадамдары XVIғ. бастау алып, бірнеше ғасырлар бойы жалғасын тауып келе жатқаны тарихтан белгілі. Ал, 2001 жылы АҚШ-та орын алған жағдайдан кейін, конфессияаралық келісім орнату, өзгенің діні туралы хабардар болу және діни сезімдерін қорламау, бейбітшілік орнатуға ынталы болу күшейе түсті, әлем қауымдастығы алдында жаңа міндеттер пайда болды. Сондықтан болар, әлем бойынша жергілікті, ұлттық және халықаралық деңгейде конфессияаралық бастамаларға негізделген ұйымдар мен орталықтар ашу қажеттілігі күшейе түсті, ал қазіргі жағдайда олардың уақыт талабына сай қызметі мен мақсатының өрісі де кеңейіп келеді. Бұдан көріп отырғанымыздай, жаһандық күн тәртібінде әлем бойынша экстремизм мен терроризммен күресу, экология және тұрақты даму мәселесі, ядролық қарудан бас тарту, жаһандық қауіпсіздікті сақтау мәселелері өзекті болып отыр. Бұл орайда, конфессияаралық келісім мен тұрақтылықты сақтау мәселесінің де маңызы зор.
Тәуелсіз Қазақстанның 30 жыл ішінде қол жеткізген маңызды жетістіктерінің бірі – қазіргі заманғы қазақ қоғамында ұлтаралық және дінаралық келісімге негізделген әлеуметтік тұрақтылық. Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің Съезі еліміздің бастамасымен Қазақстанның елордасы Астана қаласында тұрақты өтіп жүр.
Бүгінгі заманауи әлемде этностық гомогендік, яғни белгілі бір ұлт үстемдік етіп отырған мемлекеттер көп емес. Ғаламдық саяси картаға көз салсақ, ондай мемлекеттердің шартты саны 12 немесе барлық мемлекеттердің 9 пайызын ғана құрайды. Демек, этностар арасындағы келісім мен татулықты нығайту ісі әрбір мемлекеттің алдында тұрған ең маңызды міндеттердің бірі.
Ұлтаралық келісім – өркениет тірегі. Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиетін сөз болғанымен оның артындағы жауапкершіліктің жүгі ауыр. Түрлі этнос өкілдерінің арасындағы татулық атты тудың тұғырынан түспегені маңызды. Бұл ретте Қазақстан халықтар Ассамблеясының атқарар қызметінің қыруар екені даусыз. «Ассамблея – бүкіл халқымыз бірлесе көтерген ортақ бір шаңырақ. Оны қастерлеу баршаға парыз.
Жалпы өңірде ұлтаралық келісімді одан әрі нығайту мақсатында түрлі шаралар өткізіліп келеді. Соның бірі Түркістан қаласындағы «Достық үйінде» облыстық Қазақстан халқы Ассамблея мүшелерінің қатысуымен кездесу өтті. Жиын барысында Түркістан облысы әкімінің орынбасары Ертай Алтаев өңірдегі татулық пен келісімді сақтауға және рухани мәдениетті дамытуға, халықтар арасындағы достық пен ынтымақты нығайтуға қосқан елеулі үлесі мен белсенді қоғамдық қызметі үшін бірқатар азаматтарды марапаттады. Іс-шара аясында облыс әкімінің орынбасары Ертай Кенжебекұлы таяуда Қазақстан Республикасының Абай атындағы әдебиет пен өнер саласындағы 2024 жылғы мемлекеттік сыйлығының иегері атанған белгілі жазушы, әдебиет сыншысы Құлбек Ергөбекке құрмет көрсетіп, облыс әкімінің ыстық ықыласын жеткізді.
Келелі жиында Қазақстан халқы Ассамблеясының қоғамдық «Бірлік» алтын медалімен ҚХА мүшесі, Қазығұрт аудандық өзбек этномәдени бірлестігінің төрағасы Жавлон Сәбитов және ҚР Президентінің Алғыс хатымен Түркістан облыстық ҚХА жанындағы Медиация кеңесінің мүшесі, кәсіби медиатор Жұлдыз Өтегенова, Қазақстан халқы Ассамблеясының Құрмет грамотасымен Түркістан облыстық ҚХА жанындағы Аналар кеңесінің мүшесі, Жетісай аудандық Аналар кеңесінің төрайымы Рахила Басымбекова марапатталды.
Сондай-ақ Түркістан облыстық түрік этномәдени бірлестігінің мүшесі Яша Чилингаров пен Түркістан облыстық өзбек этномәдени бірлестігі Ақсақалдар кеңесінің төрағасы Зуппархан Чалданов ҚР Мәдениет және ақпарат министрінің «Еңбек ардагері» медалімен марапатталса, ҚХА мүшесі, «Қызмет» газетінің бас редакторы Бейсенкүл Нарымбетова және «Turkistan Media Holding» ЖШС басқарушы директоры, Түркістан облыстық ҚХА жанындағы Журналистер мен блогерлер клубының мүшесі Тельман Бейсенге ҚР Мәдениет және ақпарат министрінің Алғыс хаты табыс етілді. Жиын соңында марапат иелері береке-бірліктің арқасында елді өркендету ісіне атсалыса беретіндіктерін жеткізді.
