Түркістандық тұрғындарының назарына қоғамдық және ұлтаралық келісімнің маңыздылығы мен этностар өздерінің ұлттық тілі мен әдет-ғұрпы туралы мәліметтерді ұсынамыз. Еліміздегі барлық этностар өздерінің ұлттық тілі мен әдет-ғұрпын, салт-дәстүрін, мәдениетін дамытуға деген ұмтылысын, ынтасын байқап, еліміз барлық қажетті жағдайлармен қамтамасыз етіп қана қоймай, ұдайы қолдап отырады. Мемлекеттік саясат елімізде нәсiлдiк, этникалық, тiлдiк, дiни және өзге де белгiлерiне байланысты кемсітуге жол бермеy туралы нақты ұстанымда екендігін айта кеткен жөн. Яғни, еліміздегі барша ұлттың өкілдері теңдікте өмір сүріп жатыр деуге болады.
Ел тәуелсіздігінің баянды болуының бір тетігі мемлекетіміздің 30 жылдан бері жүргізіп келе жатқан этносаясатымен тығыз байланысты. Осы уақыт аралығында әлемдегі қарқынды дамып келе жатқан елдер қатарына қосылу мақсатында ел дамуының стратегиялық бағыттарын қалыптастырды. Еліміздің өркениетті елдер қатарына қосылуы, мемлекеттің тұрақты дамуымен және өз кезегінде ел ішіндегі ұлтаралық бейбітшілікті қамтамасыз етуімен тікелей байланысты. Ал мұндай мақсатқа жету үшін қазақ қоғамының мемлекеттілігі мен саяси тұрақтылығының басты тұғыры – этносаралық үйлесімділік пен келісім.
Ұлтаралық тыныштықты қамтамасыз ету, береке мен бірлікті ұстап қалу үшін 1995 жылдың наурыз айында әлем елдеріне үлгі болып отырған, этносаралық татулық пен тұрақтылықтың үздік көрінісі – Қазақстан халықтары Ассамблеясы құрылған еді. Сол уақыттан бастап, Ассамблея біздің ортақ үйіміз – Қазақстанда шынайы достықтың мекені етіп келеді. Ассамблея ұлттық-мәдени бірлестіктерді, кіші ассамблеяларды біріктіріп, олардың жұмысын үйлестіре отырып, мемлекеттің ұлттық саясатын жүзеге асыруда маңызды рөл атқаруда. Қазақстан халқы Ассамблеясы бүгінгі таңда қоғамдағы топтастырушы және біріктіруші күшке айналып отыр. Ол мемлекеттің ұлттық саясатының өзекті міндеттерін шешуге белсенді түрде атсалысады. Саяси оқиғалар мен жағдайларға сараптама әрі болжам жасай отырып, қоғамдық келісім мен татулықты сақтауды қамтамасыз етудің жолдары бойынша өздерінің нақты ұсыныстарын жасап отырады.
Тарих сахнасында ұлтаралық келісім мен дінаралық келісімнің бұзылуынанан көптеген мемлекеттер жоқ болып кетіп, мемлекеттік дәрежелерін жоғалтып алған жәйттер өте көп кездеседі. Басқа да мемлекеттерде қоғамдық бірліктің қозғаушы күші түрлі ұлттар мен ұлыстарға қысымдар жасалып, тілі мен дініне, салт-жоралғыларына, мәдениетіне қарсы әрекеттер жасап, ұлттың бұзылуына себепкер болуда. Дәл қазіргі таңда мемлекетіміз бұндай жағдайларға жол бермей, қайта дамуына барынша көмек беруде. Толеранттық сана, пікір саясат саласы болсын, әлеуметтік ортада қалыптасты.
Ел аумағында тұрып жатқан ұлт пен ұлыстардың бірлігін нығайту мақсатында – Қазақстан халқының бірлігі күні тойланады. Тәуелсіз Қазақстанда мейрам 1996 жылдан бастап тойланады. 1 мамырды Қазақстан халқының бірлігі күні деп жариялау туралы бұйрыққа Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 1995 жылдың 18 қазанында қол қойып, Еңбекшілер күнін тойлаудан бас тартты. Бұл күні Қазақстан Республикасында тұратын халықтарды бірлікке, ынтымаққа ұйытатын мерекелік шаралар өткізіледі.
Бүгінгі күні Қазақстан – бейбітшілік пен келісім сақталған, этностар өзара ынтымақта өмір сүріп жатқан бірегей мемлекет. Этносаралық келісім мен бейбітшілік аясында әлемде баламасы жоқ қазақстандық үлгі қалыптасып, қарқынды дамуда. Этносаяси мәселелер мемлекеттік ұлттық саясаттың өзегіне айналды. Ол мемлекетті қалыптастырушы қазақ ұлтына этносаралық келісім мен ынтымақтастықты сақтауға, өзге этностар құқықтарының шектелмеуіне деген жауапкершілігін жүктейді.
Толеранттылықтың осы табысты отандық моделінің негізі байырғы қазақ халқына тән қағидаттар мен дәстүрлер болды: қонақжайлылық, үлкендерді құрметтеу, басқа ұлттарға,Мәдениеттер мен діндерге құрмет.
Бүгінгі таңда біздің елімізде мемлекет пен діннің өзара қарым-қатынасында ортақ тіл табуға мүмкіндік беретін және елдің конфессиялық ортасында болып жатқан процестерді түсінуді қамтамасыз ететін бірегей алтын орта Ұлтаралық және конфессияаралық келісім маңызды құрамдас бөлігі болып табылатын ұлттық бірлік-бұл біздің мемлекеттілігіміздің ең жоғары құндылығы болып табылды.
Біз қазақ халқының санғасырлық дәстүрін, тілі мен мәдениетін сақтап, түлете береміз. Сонымен қатар ұлтаралық және мәдениетаралық келісімді, біртұтас Қазақстан халқының ілгері дамуын қамтамасыз ететін» боламыз.
Бұл қағидат Қазақстанның ел бірлігі доктринасының шеңберінде де жүзеге асырылуда – ұлтына, шығу тегіне, нәсіліне, тіліне, діни сеніміне, сондай-ақ қандай да әлеуметік топқа немесе қоғамдық ұйымдар мен партияларға жататынына қарамастан, адам мен азаматтың құқығы мен бостандығы теңдігін қамтамасыз ету.
Аталған дүниетанымдық ұстаным Қазақстан қоғамының саяси, мәдени және рухани-адамгершілік басымдықтары мен құндылықтық бағдарын айқындайтын негіз болып табылады. Әрбір нақты кезеңде ол байытылады, толықтырылады, нақтыланады, бірақ оның мәні бір болып қалады – көпэтникалық Қазақстанда әрбір адам оның этникалық, діни, нәсілдік және өзге де тиістілігіне қарамастан өзін еркін, қорғалған және өз болашағына сенімді сезінуі тиіс.
Қорытындылай келе ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев: «Этносаралық және конфессияаралық келісім – біздің баға жетпес қазынамыз. Біз мемлекеттің болашағы үшін ішкі тұрақтылық пен жалпыұлттық бірлікті сақтауға және нығайтуға міндеттіміз», – деп атап көрсеткен болатын. «Халық бірлігі және жүйелі реформалар – елдің өркендеуінің берік негізі» атты Қазақстан халқына Жолдауында. Байқағанымыздай ұлттар мен ұлыстардың дамуын, мәдениетін, тілін, дінін сақтау революциялық жолмен емес, эволюциялық жолмен даму қажет екендігін сөзге тиек етті.
Қазақстанның өз тәуелсіздігін жариялауы ел халқының көпұлтты, көпконфессиялы қалыптасуы жағдайында жүзеге асты. Мұнымен қоса монархиялық және кеңестік биліктің барынша асқынған ауыр зардаптары еншіге қалды. Саяси және экономикалық отарлық тегеурін қазақ халқының дербестікке ұмтылысына барынша кедергісін келтіріп бақты. Соған қарамастан, еліміз тәуелсіздікке ие болу мұратынан бір сәтке жаңылған жоқ. Бүгінгі таңда Қазақстан мемлекеті әлемге гуманистік, демократиялық және толеранттылық сипатымен даралана бастады. Мұның айқын бір көрінісі – ұлтаралық татулық пен келісімді ту еткен Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылымының өмірге келуі. Уақыт алға жылжыған сайын, Ассамблеяның саяси және заңдық-құқықтық тұрғыдан мәртебесі мен қоғамдық орны барынша айқындалып, толықтай қалыптасып келеді. Бұған 2008 жылы 20 қазан айында арнайы қабылданған «Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы» Заңды және Қазақстан Парламенті Мәжілісіне Ассамблеядан өкілдер (9 депутат) сайланатын ерекше мәртебесін атап өтуге болады. Әрбір ұлттың жеке-дара бірегейлігін сезінуі, ұлттың тек өзіне ғана тән бітім-болмысын тану мен қабылдауы сол ұлттың мәдени құндылықтар жүйесінің, тарихы мен тілінің даму еркіндігі арқылы жүзеге асады. Бұрын негізінен, орыс тілінде сөйлеп және жазып келген 100-ден астам қазақстандық ұлттарға ана тілінде білім алуға, ана тілін барлық жастағыларға үйренуге, ана тілінде баспа, баспасөз бен бұқаралық ақпарат құралдарына қол жеткізуге, ұлттық мейрам-мерекелерін, салт-дәстүрлерін насихаттауға, ұлттық театр (орыс, өзбек, ұйғыр, корей және неміс театрлары) өнерін өркендетуге барынша жағдай жасалынған. Ассамблеяның нақтылы міндеті заңдық негізде жүйеленген. Атап айтқанда, «этносаралық қатынастар саласында мемлекеттік органдармен және азаматтық қоғам институттарымен тиімді өзара іс-қимылды қамтамасыз ету, қоғамда этносаралық келісімді және толеранттықты одан әрі нығайту үшін қолайлы жағдайлар жасау; халық бірлігін нығайту, қазақстандық қоғамның негіз қалаушы құндылықтары бойынша қоғамдық келісімді қолдау және дамыту; қоғамдағы экстремизмнің және радикализмнің көріністері мен адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына қысым жасауға бағытталған әрекеттерге қарсы тұруда мемлекеттік органдарға жәрдемдесу; азаматтардың демократиялық нормаларға сүйенетін саяси-құқықтық мәдениетін қалыптастыру». Қазақстандық қоғамдағы мақсаты мен міндеті толықтай айқындалған, елдің бірінші басшысының тікелей қолдауындағы Ассамблея өзіне жүктелген сенім мен парызды барынша жауапкершілікпен атқарып келеді. Ассамблеяның белсенді мүшелерінің арасында отансүйгіштік рухты өз істерімен дәлелдеп жүрген азаматтар жеткілікті.
