Президент Қасым-Жомарт Тоқаев облыстар мен қалалардың әкімдеріне аумақтарды абаттандыру, көгалдандыру жөнінде бірқатар тапсырма берген болатын. Қасым-Жомарт Тоқаев бұл жұмыстарға тұрғындар мен еріктілерді тұрақты түрде тарту маңызды екенін атап өтті. Президенттің айтуынша, елді мекендер мен қоғамдық демалыс орындарын күтіп-баптау әкімдер қызметін бағалаудың тағы бір өлшемі болмақ. Президент еліміздің әр бір затына жанашырлықпен қарауға шақырды. Осы тұрғыда алдындағыны бүлдіріп, сындырып, жүретін вандалдармен күрес қатаң жүргізілетінін ескертті. Себебі, заң да, тәртіп те бәріне ортақ. Біз өз елімізді мақтан тұтуға тиіспіз. Мейлі ол көше, аула немесе үйлердің кіреберісі болсын, бәріне ұқыпты қарауымыз қажет. Вандалдармен табанды түрде күресу керек. Сондай-ақ олардың заң жүзінде қатаң жазаланатынын айттым. Әр нәрсенің шегі бар. Әйтпесе, бәрін бүлдіріп алып, кейіннен кешірім сұрайды. Елімізде тәртіп болуы керек. Заңды сақтау қажет.
“Шын мәнінде, елімізді көгалдандыру, абаттандыру – үлкен мемлекеттік маңызы бар іс. Бұл бүгін шығып, ертең ұмытып кететін бірреттік науқан емес. Аталған жұмыс тұрақты түрде жүргізіледі. Туған жерімізді таза ұстауымыз керек. Бұл – жалпыұлттық мәселе. Қазақстанымыз таза болуы қажет.
Осы ретте, Түркістан қаласында «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық бағдарламасы аясында Түркістан қаласында кезекті жалпықалалық сенбілік өтті.
Тазалық шарасына Түркістан қаласына қарасты дербес бөлімдер, 6 сектор, коммуналдық мемлекеттік мекемелер, мемлекеттік коммуналдық кәсіпорындар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, облыстық басқармалар мен департаменттердің қызметкерлері белсенді қатысты. Сенбілік барысында шөптер шабылып, аяқжолдар сыпырылып, қоқыстар жиналды.
Қала аумағында экологиялық тұрғыдан маңызды деп танылған 18 белгіленген аумақта сенбілік жұмыстары ұйымдастырылды. Түркістан қаласы әкімдігі мен тиісті мекемелер бұл бағыттағы жұмыстарды жүйелі түрде жалғастырып, өңір экологиясын жақсарту жолында белсенді жұмыс атқаруда.
Сонымен қатар, Түркістан қаласының әкімі Әзімбек Пазылбекұлының төрағалығымен қала аумағындағы инфрақұрылым мен көгалдандыру жұмыстарына қатысты сараптамалық жиыны өтті. Жиынға әкімдік қызметкерлерімен қатар тиісті құрылымдық бөлім басшылары, коммуналдық мекемелер мен мердігер ұйымдардың жетекшілері қатысты. Кездесу барысында қаладағы инфрақұрылым нысандарының техникалық жағдайы, көгалдандыру, суғару және абаттандыру бағытында атқарылып жатқан жұмыстар мен алдағы жоспарлар талқыланды.
Қала аумағындағы 60 көгалдандыру нысанын күтіп-баптау бойынша жүргізілген жұмыстардың нәтижесі таныстырылды. Ж.Шаяхметов, Абылайхан, Әбуова көшелеріндегі аллеялар мен Төле би көшесіндегі суғару жүйелері қажет етілсе, «Тұран» және «Сауран» тұрғын үй кешендері маңындағы көгалдандыру жұмыстарын тұрақты негізде жүргізілу қажет етіледі. Сондай-ақ, қала көшелерінде шөп шабу, суғару, қураған ағаштар мен көгалдарды қалпына келтіру шараларын жандандыру тапсырылды. Қала әкімдігі көгалдандыру жұмыстарын кезең-кезеңімен ұйымдастырып, егілген көшеттерді уақытылы күтіп-баптау мен суару жұмыстарын жүйелі түрде жалғастыруда.
Жалпы елімізде “Таза өлке”, “Киелі мекен”, “Жасыл аймақ”, “Өнегелі ұрпақ” және “Мөлдір бұлақ” деген тақырыптармен аталған бес аптада әрбір елді мекенде аулалар мен көшелерді тазалау, тарихи-мәдени ескерткіштердің аумағын абаттандыру жұмыстары, ағаш көшеттерін отырғызу, ардагерлердің аулалары мен қарттар үйінің аумақтарын тазалау және абаттандыру, өзен-көлдердің жағалауларын қоқыстан тазарту жұмыстары жүргізілген болатын. Мемлекет басшысының бастамасымен қолға алынған “Таза Қазақстан” республикалық экологиялық акцияға азаматтық жауапкершілігі жоғары барлық қоғам мүшелері атсалысуда. Болашақта тәртіп пен тазалықты сақтау қазақстандықтар басты дағдысына айналатынына сенімдімін. Бұл адамның адамгершілік келбетінің басты белгісі болмақ. «Таза Қазақстан» жалпыұлттық экологиялық акциясы өткен жылдың көктемінде Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың ұсынысымен бастау алып, бүкіл ел аумағында жалғасқан кең ауқымды шараға айналды. Бұл кампанияның негізгі мақсаты – табиғатты тазарту ғана емес, халық арасында жаңа экологиялық мәдениет қалыптастыру болатын. Мемлекет басшысы қолдаған бұл игі істі қоғамның барлық өкілдері, әсіресе жастар жағы жылы қабылдап, жаппай атсалысты. Нәтижесінде аз ғана уақыт ішінде миллиондаған қазақстандықтар тазалық шараларына үлес қосып, туған өлкесінің экологиясын жақсартуға өз қол ұшын созды.
«Таза Қазақстан» акциясы алғаш рет өткен жылы 6 сәуірде басталып, арнайы жоспарланған 5 апталық кезең түрінде өтті. Әр аптаға жеке-жеке тақырып бекітіліп, сол бағытта республиканың барлық аймағында сенбіліктер мен экологиялық іс-шаралар ұйымдастырылды. Олардың алғашқысы «Таза өлке» (6–13 сәуір аралығын қамтыды) деп аталғаны есімізде. Ол уақытта еліміздің барлық өңірінде тұрғындар өз үйлері мен ғимараттардың айналасын қоқыстан тазартты. Жергілікті ұйымдар мен қоғам мүшелері аулалар мен көшелерді жинастыруға жұмылдырылды. Екіншісі «Киелі мекен» (екінші апта) деп аталып, тарихи және мәдени ескерткіштердің аумағын абаттандыруға арналды. Ел бойынша киелі орындардың төңірегі тазаланып, тәртіпке келтірілді. Келесі апта – көшет отырғызуға арналды. Үшінші аптада бүкіл елімізде ағаш көшеттерін егу және жасыл желекке күтім жасау жұмыстары жүргізілді. Бұл кезең «Жасыл аймақ» атауымен өтіп, көгалдандыруға басымдық берілді. Төртінші апта – әлеуметтік нысандарды тазалауға бағытталды. Онда ардагерлер үйлері мен қарттар үйлерінің аулаларын тазарту іс-шаралары ұйымдастырылды. Бұл арқылы тазалық жұмыстарына әлеуметтік мекемелер де қамтылды. «Мөлдір бұлақ» (бесінші апта) деп айдар тағылған соңғы аптада өзен-көлдер мен бұлақтардың арналары қоқыстан тазартылды. Су жағалауларын тазартып, экожүйені қалпына келтіру шаралары атқарылды.
Бес апталық науқан бүкіл елді мекендерді қамтып, тұрғындардың жаппай қатысуымен өтті. Әр апта түрлі челлендждер мен қосымша шаралар арқылы толықтырылып отырды. Мысалы, алғашқы аптада көптеген өңірлерде «Менің туған өлкем», «Табиғатқа құрмет отбасыдан басталады», «Ауласы тазаның – ауасы таза» секілді ұрандармен қосымша жергілікті акциялар ұйымдастырылды. Жастар арасында экочеллендждер өтіп, ұйымдар ұжымдық сенбіліктерге шықты. Осылайша, сәуір айы бойы бүкіл республика бойынша экологиялық шаралар марафоны жалғасып жатты. Былтырғы алғашқы кезеңнен кейін де бұл бірегей акция тоқтап қалған жоқ. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев бұл бастаманың «уақытша науқан емес» екенін, керісінше жыл бойы үздіксіз жалғасуы керектігін баса айтты. Расында, жаз және күз айларында да әр өңірде апта сайын тазалық күні белгіленіп, дәстүрлі түрде сенбіліктер өтіп тұрды. Мәселен, Қарағанды облысы мен Қостанай облысында жастар экологиялық квесттер өткізіп, өзен жағалауларын жинауды үрдіске айналдырды. Әр бейсенбі сайын тазалық жұмыстарын жүргізу секілді тұрақты кесте қалыптасып, акция жалпыхалықтық экологиялық қозғалыс сипатында жыл соңына дейін жалғасын тапты.
Акцияның алғашқы жылындағы қорытындылар аса әсерлі болды деп айтуға негіз бар. Өткен жылы «Таза Қазақстан» науқаны аясында елімізде 183 ірі экологиялық шара өткізілді, оларға Қазақстан бойынша 6,2 миллионнан астам адам қатысты, соның ішінде 229 мыңдай ерікті бар. Жаппай халықтық қолдаудың нәтижесінде жүздеген мың аула мен көшелер тазарып, жалпы 1,1 миллион тоннадан астам қоқыс жиналды. Республиканың түкпір-түкпірінде өткізілген сенбіліктерде тұрмыстық қалдықтар, пластик және өзге де қоқыс түрлері полигондарға шығарылып, бұрынғы бей-берекет шашылған қоқыс үйінділері жойылды. Расымен де, елді дүр сілкіндірген бұл экологиялық бастама тұрғындардың сана-сезіміне оң әсер етіп, қоршаған ортаға жанашырлықпен қарау үрдісін нығайта түсті.
Сонымен қатар, көгалдандыру жұмыстары да бұрын-соңды болмаған деңгейде жүргізілді. Көктемгі және күзгі ағаш отырғызу маусымдары барысында бүкіл ел аумағында 3,2 миллионнан астам ағаш көшеті егілді деп хабарлады Президент Тоқаев. Әр өңірде жергілікті табиғат жағдайына бейімделген ағаш түрлері таңдалып, көшеттер саябақтар мен елді мекендердің айналасына отырғызылды.
