Бүгінде цифрландыру әлемдік ауқымдағы трендке айналды. Дамыған елдің барлығы цифрлық саясатты қолға алып, даму қарқынын арттыруға күш салып жатыр. Десе де, инновация мен технология тілін түсінетін, оны жүргізетін мамандар тапшы. Сол тапшылық IT-саласының дамуына кері әсерін тигізіп, цифрлық экономиканы жүргізуге, озық технологияның игілігін көруге кедергі келтіріп келеді.
IT-маманның аздығы — тек Қазақстанда емес, бүкіл әлем елдерінде бар үлкен мәселе. Инновация мен технология күн сайын жаңарған заманда оларға сұраныс та арта түсті. Әлемдік рейтинг бойынша ең қажет мамандықтар тізімінде IT-мамандар екінші орын алады екен. Қазір жаңа технологиялар тауар жасаудан бастап, өндіріс, транспорт сынды барлық салаға ықпал етіп жатыр.
Қазақстандағы IT-кадрлар. Потенциалы мен сапасы
Қазақстан ішкі қажеттілік пен жаһан талабына байланысты ақпараттық технология мамандарын даярлауды мықтап қолға алды. 2017 жылы қабылданған «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының төртінші бағыты бойынша IT-мамандарды даярлау міндеті жүктелді. Осыған орай соңғы жылдарда кадр мәселесін шешу жұмысы белсенді жүргізіліп жатыр.
Статистика бойынша жыл сайын отандық ЖОО мен колледждерді 18 мың ақпараттық технология маманы бітіріп шығады екен. Алайда елдің цифрлық экономикасын дамыту үшін бұл көрсеткіш аздық етері анық. Осы бағытта мемлекет тарапынан көптеген жеңілдік, жағдай жасалып отыр. Жетістіктер де жоқ емес. Бүгінде елімізде 2001 IT-сынып, 21 IT-лицей, 1406 робототехника кабинеті ашылып үлгерді.
Ал IT-мамандар үшін бөлінетін гранттарға келер болсақ, 2016-2017 оқу жылында бакалавр мен магистратураға 37 мыңнан астам грант бөлініп, оның 4719-ы АКТ-мамандарына бағытталған. Ал 2017-2018 оқу жылында жалпы 46 мыңнан астам грант қарастырылып, оның ішіндегі 6236 грант ақпараттық технология мамандарына берілді. 2018-2019 оқу жылында 63 мың грант бөлу жоспарда тұр, оның 11 мыңы IT-мамандарға арналмақ.
Қазақстанда IT-мамандар мектептерде де, жоғары оқу орнында да оқытылады. ЖОО бойынша IT-мамандар еліміздегі жеті мекемеде даярланады. Олар — Лев Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Қаныш Сәтпаев атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті, әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті, Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті, Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті, Алматы энергетика және байланыс университеті, Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті.
Биылғы оқу жылы еліміздің IT-саласы үшін жағымды жаңалықтармен басталғалы тұр. Дәлірек айтқанда, 1 қыркүйекте ашылатын Астана IT университеті студенттер үшін 600 грант бөліп отыр. Білім алушылар бұл жерден цифрлық криминалистиканы, робототехниканы, жасанды интеллект пен программалауды меңгере алады.
