Бүгін, Түркістан қалалық әкімдігінің мәжіліс залында жетінші шақырылымдағы Түркістан қалалық мәслихатының кезекті жиырмасыншы сессиясының отырысы болып өтті.
Сессияны қалалық мәслихат хатшысы Мақсат Асылбекұлы жүргізіп отырды. Сессияға қала әкімі Нұрбол Әбдісаттарұлы мен қалалық мәслихат депутаттары, қала әкімінің орынбасарлары, қала әкімінің аппарат басшысы, дербес бөлім басшылары мен бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты.
Жиын барысында Түркістан қалалық мәслихаты күн тәртібінде бірнеше мәселе қаралды:
Қала әкімдігінің жанындағы сыбайлас жемкорлыкка қарсы күрес жүргізу мәселелері жөніндегі комиссиясының 2022жылдың 9 айында атқарған жұмыстарының есебі.
Түркістан қалалық мәслихатының 27.03.2020 жылғы №62/304-VI «Түркістан қаласы әкімдігінің жанындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мәселелері жөніндегі комиссияның дербес құрамын бекіту туралы» шешіміне өзгеріс енгізу.
Жоғарыда қаралған мәселелер бойынша депутаттар тарапынан біршама сұрақтар қойылып, өз деңгейіндегі жауаптармен толықтырылды. Көрсетілген барлық мәселе бойынша ұсыныстар бірауыздан мақұлданып, шешім қабылданды.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 1 ақпандағы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері жөніндегі кеңесте «Жемқорлық – індет, онымен күресу – міндет» деген қағиданы жұрт санасына орнықтыру – барлық мемлекеттік органның ортақ жұмысы. Бұған бір реттік науқан ретінде қарамау керек. Азаматтар арасында ақпараттық түсіндіру жұмысын күшейтіп, жүйелі түрде жүргізу қажет» – деп нақтылап айтты.
Біздің басты ұстанымымыз – Әділдік пен заң үстемдігін орнату. Сәйкесінше, қоғамда жемқорлыққа қарсы мәдениетті арттырудың нәтижесінде жемқорларға деген теріс көзқарас қалыптастыру, яғни пара алуды, пара беруді өз мәселелерін шешудің оңай әдісі деп қарайтын тұлғалардың үлесін түбегейлі азайту. Бұл жұмыстар тек құзырлы органдар мен агенттіктердің қызметімен шектелмеуі тиіс. Сыбайлас жемқорлықты түбегейлі жою үшін барлық мемлекеттік органдар мен қоғам өкілдерінің белсенді қатысуы маңызды.
Байқасаңыздар, елімізде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін жауапкершілік артып, жүйелі жұмыстар нәтижесімен жыл сайын коррупция үшін жауапкершілік те күшейіп келеді. Атап айтсақ, бірінші басшының тікелей бағынышты тұлғасына қатысты соттың айыптау үкімі күшіне енгеннен соң күнтізбелік 10 күн ішінде немесе ақталмайтын негіздер бойынша қылмыстық іс тоқтатылғаннан кейін отставкаға кетуі міндетелді. Екіншіден, парақорлық үшін бас бостандығынан айыру мерзімі 15 жылға дейін ұзартылды. Үшіншіден, құқық қорғау органдары мен соттарға қылмыстық жауаптылық қатаңдай түсті. Төртіншіден, жемқорлар үшін мемлекеттік қызметке өмір бойына тыйым салынып отыр. Бесіншіден, ауыр жемқорлық қылмыстары үшін түрмеден ерте босату шектелген.
Тағы бір айта кететін маңызды мәселе – жемқорлыққа қарсы саясаттың 3 негізгі кешенді бағыттан тұратындығы. Халық арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізу, мекеме қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне талдау жүргізу және қылмыстық тергеп-тексеру. Қылмыстық тергеп-тексеру, сыбайлас жемқорлықпен күресудің ең соңғы сатысы болып саналады.
Бастапқы 2 бағыт аясында жұмысты күшейтіп, тиісті назар аударылмаса, жемқорлық салдары көптеген адамның жарқын келешегіне балта шабуы әбден мүмкін. Конституцияда, Заң мен сот алдында жұрттың бәрі тең – деп көрсеткен. Заң бұзушылық жасаған адамға, заңда тиісті жауапкершілік қарастырылған.
Егер сіздердің сыбайлас жемқорлық құқықбұзушылықтарына қатысты нақты ақпараттарыңыз болса, Агенттіктің 1424 колл орталығына хабарласуыңызға болады. Қоңырау шалу тегін, әрі құпия.
Құқық қолдану тәжірибесі көрсеткендей, біз әлі де кейбір мемлекеттік органдардың қызметіндегі келеңсіз көріністі байқаудамыз.
Қоғам өкілдерімен сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігімен жүйелі түрде алдын – алу жұмыстары қарқынды жүргізіліп жатқанына қарамастан, сабақ алмай, үйреншікті жемқорлық әрекеттерін әлі де жалғастырып жатқан лауазымды тұлғалар кездесіп жатады. Әрине бұл, өте өкінішті жағдай.
Ешқандай ақша – бостандыққа жетпейді. Сондықтан, қоғам мен мемлекет тарапынан ерекше сенім білдірілген қызметті адал атқаруды сұраймыз. Баршаңызға белгілі, Мемлекет басшысы Қ.К. Тоқаевтың 2 ақпандағы №802 Жарлығымен 2022 – 2026 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат тұжырымдамасы бекітіліп, қолданысқа енгізілді. Тұжырымдама 7 бөлімнен тұрады. Онда жемқорлыққа қарсы саясатты дамыту, парасатты қоғам қалыптастыру, жемқорлықты азайту, жазаның бұлтартпастығын күшейту, азаматтық қоғамды тарту және тағы басқа маңызды мәселелер қамтылған.
Тұжырымдамадағы басты жаңашылдықтардың ішінде – негізсіз баюға жауапкершілік енгізу, шетелдегі активтерді қайтару, заңды тұлғалардың жемқорлық үшін жауапкершілігін арттыру. Бұл – жалпыға бірдей декларацияның жалғасы.
Өздеріңізге белгілі, 2021 жылы мемлекеттік қызметшілер кірістер туралы алғашқы декларацияны тапсырды. Биылдан бастап олардың кірісі мен шығысын салыстыру басталды. Ал, 2025 жылы барлық азаматтар кірістер туралы есеп берсе, 2026 жылы – шығыстарын көрсетеді. 2027 жылы – барша халықтың кіріс пен шығыс айырмашылығы белгілі болады.
Бұл – коррупцияға қарсы саясаттың нағыз нәтиже көрсететін кезеңі деп санаймыз. Яғни, заңсыз кірістерді көлеңкеден шығару. Ең бастысы – мемлекеттік қызметке баю үшін келудің мәні қалмайды. Сонда, болашақта таза және адал ұрпақ қалыптасады.
Қазақта «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» деген сөз бар. Сіздерден осы қағиданы ұстанып, Отан алдында жүктелген міндеттеріңізді адал атқаруға шақырамыз.
