ТҮРКІСТАН ҚАЛАСЫНДА БИЫЛ 3000-НАН АСА ПӘТЕР ПАЙДАЛАНУҒА БЕРІЛЕДІ

318
Президент Қ.Тоқаев халықтың тұрмыс сапасына тікелей әсер ететін инфрақұрылымға қатысты жүйелі мәселелерді шұғыл шешудің маңызды екенін атап өткен болатын. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев халықтың тұрмыс сапасын арттырудың шарттарының бірі — тұрғындарды баспанамен қамтамасыз ету екенін атап өтті. Оның пікірінше, мемлекет бұл маңызды мәселені шешу үшін ауқымды шаралар қабылдап жатыр. Президент Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің отырысында: “Қазір азаматтарымыз өзінің зейнетақы жинағының бір бөлігін тұрғын үй жағдайын жақсартуға пайдалана бастады. Бұл — бұрын соңды болмаған теңдессіз қадам. Жаңа бастаманың жүзеге асқанына бір ай ғана уақыт өтті. Соның өзінде мыңдаған азамат көптен күткен баспанасын алды. Ипотекасын өтеді немесе несиесін азайтты”, — деді.

 

Қасым-Жомарт Тоқаев бұл жұмыстарға қарамастан, елімізде тұрғын үй мәселесі әлі өзекті екенін жеткізді. “Былтыр тұрғын үй құрылысының қарқыны 11,2%-ға өсті. Бұл — жақсы көрсеткіш. Бірақ өңірлердің ахуалы әркелкі. Мысалы, пайдалануға берілген дайын үйлердің 40%-ы тек Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалаларында. Оның үстіне бұл үйлердің көпшілігінің бағасы әлі де қымбат”,– деді президент.

Осы ретте, Түркістан қаласында биыл 944 пәтерлі 11 тұрғын үйді пайдалануға беру жоспарланған. Жыл басынан бері жоспарға сәйкес, 4 үйдің құрылысы аяқталып, 348 пәтер өз иесін тапты. Бұдан бөлек, несие жүйесімен 2025 жылы жалпы 2 082 пәтерді пайдалануға беру жоспарланған.
«Бүгінгі таңда, Түркістан қаласы бойынша тұрғын үй кезегінде тұрған азаматтар саны – 17 058. Оның 6 487-сі – әлсіз топ мүшелері болса, 5 185-і – көпбалалы отбасылар, 181-і – тұл жетім санатындағылар. Сондай-ақ, 5 203 отбасы бюджет есебінен баспаналы болуға кезекте тұрса, 2 үй апатты жағдайда деп танылуына байланысты жаңа үй алу кезегіне тіркелген. Жаңа Заңға сәйкес, 2025 жылдың 24 мамырынан бастап санатына қарамастан, соңғы 5 жылда атында тұрғын үйі жоқ азаматтар үй кезегіне тұру мүмкіндігіне ие бола алады. Сондай-ақ, мемлекеттiк тұрғын үй қорынан берілетін үйлерді жекешелендiру туралы қағидаларына да бірқатар өзгерістер енгізілген. Жаңа өзгерістерге сәйкес, бірнеше санаттағы азаматтар мемлекеттік тұрғын үй қорынан өздері тұратын баспаналарды өз меншігіне өтеусіз алуға мүмкіндік алып отыр» – деді Түркістан қаласы әкімінің орынбасары Талғат Төлегенов.
Сонымен қатар, Түркістан қаласында «Отбасы банк» арқылы кредиттік жүйемен 2025 жылы жалпы 2082 пәтерді пайдалануға беру жоспарланып отыр. Бұл туралы брифингте Түркістан облыстық «Отбасы банк» АҚ филиалы директорының орынбасары Дәурен Мырзатаев айтты. Аталған тұрғын үйлерге өтініштер үй кезекте Түркістан облысы бойынша тұрған Банк салымшыларынан қабылданады. Қазіргі таңда аталған банк арқылы 1 016 пәтердің шаршы метрі 180 мың теңгеден болса, 1 066 пәтердің шаршы метрі 220 мың теңгеге бағаланып отыр.

Қазақстанның мемлекеттік тұрғын үй саясаты халықты тиімді бағада және сапалы тұрғын үймен қамтамасыз етуге бағытталған. Бұл өз кезегінде әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықты нығайтуға және азаматтардың өмір сүру деңгейін және сапасын арттыруға арналған. Халық жаппай қалаға көшіп жатыр және жақсы үйде тұрғысы келеді. Сол үшін мемлекет түрлі санаттағы азаматтардың қажеттілігін ескеретін бірқатар бағдарлама әзірледі. KursivMedia тілшісі Қазақстанда іске асырылып жатқан негізгі тұрғын үй бағдарламаларын талдап шықты. 2018 жылы іске қосылған «7-20-25» бағдарламасына биыл бірқатар өзгерістер енгізілді. 2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап ипотека рәсімдеу үшін қарыз алушы мен оның жұбайының соңғы 18 айда баспанасы болмауы керек. Бұл қалай анықталады? Екінші деңгейлі банктер банктік қарыз шартын жасау кезінде қарыз алушы мен оның жұбайының соңғы бір жарым жыл ішінде тұрғын үйінің бар/жоғын тексереді. Алайда баспананың болмауы туралы талап ауданы 15 шаршы метрден аз жатақхана бөлмелеріне қолданылмайды. Сонымен қатар қарыз алушының басқа ипотекасы болмауы керек. Бұған қоса әр қазақстандық «7-20-25» бағдарламасына бір рет қана қатыса алады.

Бағдарлама шарттары:Мөлшерлеме: 7%;Бастапқы жарна: пәтер құнының 20%-ынан бастап;Несие мерзімі: 25 жылға дейін;Тек жаңа тұрғын үй алуға болады және ол пайдалануға берілген болуы керек.

Тұрғын үйдің максималды құны:25 млн теңге — Астана, Алматы және қала маңындағы аудандарында, сондай-ақ Ақтау, Атырау, Шымкентте;20 млн — Қарағанды, Түркістан;15 млн — басқа аймақтарда. «7-20-25» бойынша қандай банктер ипотека береді?

Бағдарламаға жеті банк қатысады. Олар:«ЦентрКредит банкі»;Freedom Bank;«Халық банкі»;RBC Bank;«Алтын банк»;ForteBank;«Еуразиялық банк».

«Бақытты отбасы» бағдарламасы көпбалалы және аз қамтылған отбасыларға, мүгедек балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларға арналған. Бағдарлама бойынша бастапқы және қайталама нарықтан баспана сатып алуға немесе жеке үй салуға болады.Негізгі шарттары:Пайыздық мөлшерлеме: жылдық 2%.Бастапқы жарна: 10%-дан бастап.Максималды несие сомасы: 15 млн теңгеге дейін.«Шаңырақ» бағдарламасы мемлекеттік тұрғын үй кезегінде тұрған азаматтарға арналған. Бағдарлама «Отбасы банк» арқылы жүзеге асырылады. Шарттары Пайыздық мөлшерлеме: жылдық 5%.Бастапқы жарна: 10%-дан бастап. Несие мерзімі: 20 жылға дейін.

Қазақстанның түрлі өңірлерінде жастарға арналған арнайы бағдарламалар бар: «Алматы жастары», «Астана жастары», «Алатау жастары» және т.б. Бұл бағдарламалар жас мамандар мен отбасыларға тұрғын үй сатып алу мүмкіндігін береді.Ортақ шарттары мынадай:Пайыздық мөлшерлеме: жылдық 5%-10%.Бастапқы жарна: 10%-20%.Максималды несие сомасы: 10-20 млн теңге.Несие мерзімі: 25 жылға дейін. «Жас отбасы» бағдарламасы жас отбасыларды тұрғын үймен қамтамасыз етуге бағытталған. Бағдарлама бойынша бастапқы және қайталама нарықтан тұрғын үй сатып алуға немесе жеке үй салуға болады. Шарттары:Пайыздық мөлшерлеме: жылдық 6%.Бастапқы жарна: 20%-дан бастап.Максималды несие сомасы: 20 млн теңге.Несие мерзімі: 25 жылға дейін. 2024 жылы «Отбасы банк» іске қосқан «Отау» бағдарламасы соңғы 5 жылда атында баспана болмаған азаматтарға арналған. Бағдарлама ірі қалаларда жаңа үй, ал басқа өңірлерде кез келген нарықтағы тұрғын үйді сатып алуға мүмкіндік береді. Тағы бір жоба шарты – Алматы мен Астана мегаполистерінен үй алатын жағдайда осы шаһарларда тұрақты тіркеу болуы қажет.Негізгі шарттары Пайыздық мөлшерлеме: жылдық 9%, Бастапқы жарна: 20%-дан бастап. Максималды несие сомасы: 30 млн теңге (ірі қалаларда), 18 млн теңге (басқа өңірлерде).Несие мерзімі: 19 жылға дейін.

2025 жылғы 1 қаңтардан бастап «Наурыз» бағдарламасының талаптары да өзгерді. Енді жобаға қатысу үшін депозитте кемінде 2 млн теңге болуы қажет. Бұған дейінгі талап бойынша 1 млн теңге еді. Биылғы жылы «Наурыз» ипотекасына 300 млрд теңге бөлінетіні де хабарланған.Шарттары:Мөлшерлемесі: халықтың әлеуметтік осал топтары үшін – 7%. Ал өзге тұрғын үйге мұқтаж ретінде есепте тұрған азаматтарға – 9%;Макмималды заем сомасы: Астана, Алматы қалалары үшін 36 млн теңге, басқа өңірлер үшін 30 млн теңгеге дейін;Алғашқы жарна: заем сомасының 10%-нан бастап (бұл өзгеріс 2025 жылғы 1 қаңтарда енгізілді, бұған дейін бастапқы жарна 20% болатын);Несиелеу мерзімі: 19 жылға дейін.

Ресми табысы бар жұмыс істейтін әйелдерге арналған «Ұмай» ипотекалық бағдарламасы 2021-2023 жылдар аралығында іске асырылған. Биылдан бастап қайта іске қосылатын бағдарламада баспана таңдауда ешқандай шектеу жоқ. Заемдар жаңа үйлер мен қайталама нарықтан тұрғын үй сатып алуға да беріледі. Соның ішінде баспананы үлестік қатысу шарты бойынша да алуға болады. Сондай-ақ бағдарлама бойынша пәтерді жөндеу жұмыстары үшін 3,7 млн теңгеге дейін несие алуға мүмкіндік бар.Биыл жобаға қатысу үшін қойылатын кіріс бойынша талап өзгерді. Енді кірістің максималды сомасы – 900 000 теңгеден астам сомаға дейін ұлғайтылды. Яғни шамамен осы сомаға дейін табысы бар тұлғалар бағдарламаға қатыса алады. Бастапқы жарна үшін БЖЗҚ-дан аударылған ақшаны пайдалануға болады.

Шарттары:Мөлшерлемесі: 14,4% (жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі 15,4% бастап), кейін 3,5%-5% дейін төмендейді (ЖТСМ 3,6% бастап);Максмималды заем сомасы: 30 млн теңгеге дейін;Алғашқы жарна: заем сомасының 20%-ы; Несиелеу мерзімі: 6 айдан 25 жылға дейін. Еске сала кетсек, 2023 жылы бағдарламаға 15,6 млрд теңге жұмсалды. Несиенің 60% облыстар мен шағын қалалардың тұрғындарына берілген.