ТҮРКІСТАН: ҒАЛЫМДАР ҒАРЫШ САЛАСЫН ДАМЫТУҒА БЕТ БҰРУДА

22

Түркістан облысының тұрғындары үшін ғарыш саласына қатысты қызықты ақпараттар ұсынамыз. Қазақстандағы ғарыш саласының дамуы ғарыш кеңістігін игерумен байланысты болды. Елдегі аэроғарыш саласын бүгінде отандық спутниктер, жердегі ғарыштық байланыс жүйесі, спутниктерді құрастыру және Байқоңырда перспективалық жобаларды іске асырумен айналысатын кәсіпорындар құрайды. Бүгінгі таңда ғарыш кеңістігінен Жерді бақылау мен қадағалау бойынша инновациялық міндеттерді жүзеге асырумен «Қазғарыш» компаниясы, «Қазақстан Ғарыш Сапары» ұлттық компаниясы, Ұлттық ғарыштық зерттеулер мен технологиялар орталығы, Республикалық ғарыш байланысы орталығы және «Ғалам» кәсіпорны айналысады. Олар ғарыш жүйесін, жердегі инфрақұрылымдарды пайдалану мен құруды, жобалауды, алыс-жақын ғарыш кеңістігін зерттеуді жүзеге асырады.
Қоса кететіні, Түркістан өңірі де аспан әлемін зерттеруге мейілінше ден қойған. Оған дәлел естеріңізге сала кетейік, осыдан 2 жыл бұрын Түркістандағы Оқушылар сарайында ғарыштық технологиялар бойынша UniSat білім беру хабы ашылған болатын. Бұл – БҰҰ Балалар қорының Қазақстандағы Өкілдігінің әл-Фараби атындағы ҚазҰУ және Түркістан «Оқушылар сарайымен» бірлескен жобасы. Тиісінше, өңір оқушылары STEM курстарына қатысып, инженерлік дағдыларды игеруге мүмкіндік алып отыр. Хаб жұмысы бірінші кезекте түркістандық мектеп оқушылары арасында ғылым, технология, инженерлік-математика (STEM) саласындағы білім мен мансапты танымал етуге бағытталады. Хаб спутниктік технологиялар саласындағы инженерлік дағдыларды дамыту аясында ғылыми білім беру орталықтары жұмысының қағидаты бойынша құрылған. Олар жер мен ғарыштағы радиохабар тарататын құрылғылардан аналогтық және цифрлық радиосигналдарды қабылдауға және беруге мүмкіндік береді. Хаб компьютерлермен, бағдарламалық-анықталатын радиожүйе құрылғыларымен, УҚТ[1] және ҚТ[2] диапазондарындағы қабылдағыш-таратқыштармен және спутниктердің траекториясын көрсетуге арналған үлкен экрандармен жабдықталған.
Сонымен қатар осыдан тура 63 жыл бұрын, яғни 1961 жылы 12 сәуірде Қазақстандағы Байқоңыр аймағынан тұңғыш космос кемесі ғарышқа аттанды. Сөйтіп, Юрий Гагарин әлемнің тұңғыш ғарышкері, ал Байқоңыр ғарыш айлағына айналды. Алғашқы ғарыш сапарынан кейінгі жылдары әлемде 500-ден аса ғарышкер аспан әлеміне сапар шегіп, ғылыми зерттеулер жүргізген. Қазіргі таңда еліміз ғарыш технологиясымен жабдықталған 15 елдің қатарына енген. Ғарыштың тылсым сырларына үңілу, жұмбағын шешу, тіпті, қажет болса оны игеру ғылым мен технология қарыштаған заманда ең өзекті мәселе. Осы орайда, ғарышты игеру жолының қалай басталғаны және еліміздегі ғарыш саласының даму қарқыны туралы Түркістан облысының тұрғындарына толығырақ, баяндамақпыз.. Қазақстандағы ғарыш саласының дамуы ғарыш кеңістігін игерумен байланысты болды. Елдегі аэроғарыш саласын бугінде отандық спутниктер, жердегі ғарыштық байланыс жүйесі, спутниктерді құрастыру жұмыстары орындалды.