Жуырда «Қазақстанның киберқалқаны-2» тұжырымдамасы әзірленді. Киберщит (киберқалқан) – ақпарат қауіпсіздігі немесе қиберқауіпсіздік деп аталады, яғни электронды ақпараттық ресурстардың, әртүрлі ақпарат жүйесінің және ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның сыртқы немесе ішкі киберқауіптерден қорғайтын қауіпсіздік. Сол себепті киберщиттің мақсаты – кез келген электронды ақпараттың қауіпсіздікдігін сақтау.
Қазақстан халқының 85%-дан астамы интернет пайдаланады. Бұл Орталық Азия елдері бойынша ең жоғары көрсеткіш. Олай болатын жөні де бар. Себебі, бүгінде үкімет пен экономиканың негізгі сегменттері цифрлық платформаларға ауысқан. Төлемді де телефон арқылы жасап жүрміз. Осындай ақпараттық технология құралдарын қолдану бойынша да посткеңестік кеңістікте Балтық елдерінен кейінгі орында тұрмыз. Дегенмен, бір медальдің екі беті болатыны сияқты ақпараттық технологияны қолданудың кең өріс алуы киберқылмыстың артуына да алып келеді.
Citibank Kazakhstan банкінің бұрынғы басшысы Андрей Курилиннің сөзінше, халықаралық банктерге кибершабуылдар әр секунд сайын жасалады. Сондықтан отандық банктердің киберқорғанышы әлсіз болуы қатты алаңдатады.
Бір атап өтерлігі, хакерлермен күресте мемлекет те қол қусырып отырған жоқ. Айталық, 2017 жылы «Қазақстанның киберқалқаны» тұжырымдамасы қабылданғаннан кейін үкіметтің киберкеңістікті мониторингілеу және бастамашыл шаралар қабылдау жөніндегі талпынысының артуы киберқауіпсіздік деңгейін айтарлықтай төмендетті. 2019 жылға қарай Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің Қазақстан желісіндегі кибершабуылдардың көздерін анықтауға білімі мен білігі жеткілікті болды. Министрлік елдегі бұзылған веб-сайттар мен вирус жұққан бағдарламалардың санын азайтуға барын салды.
«Қазақстанның киберқалқаны» бағдарламасының арқасында банктер, мемлекеттік органдар, жеке компаниялар мен өндірістік кәсіпорындарды қоса алғанда, 300-ден астам маңызды инфрақұрылым нысандары жүйесінің қауіпсіздік деңгейі арттырылды. Мемлекеттік техникалық қызмет мекемесі күніне бір миллионға жуық кибершабуылдарды тежеу және алдын алу үшін тер төгеді.
