ТҮРКІСТАН: ІТ-ИНФРАҚҰРЫЛЫМДЫ ДАМЫТУ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕ

91

Кибер қылмыспен күресу мақсатында бірер жыл бұрын Қазақстан билігі «Киберқалқан» тұжырымдамасын әзірлеп, қабылдаған болатын. Оны іске асыру мерзімі екі кезеңге бөлінді. Біріншісі 2017-2018 жылдар аралығында іс-шаралар жоспары бекітіліп, заң нормалары жетілдірілді. Заңда алғаш рет «киберсақтандыру» ұғымы пайда болып, кибершабуылдар кезінде деректердің жариялануы салдарынан азаматтаррға келтірілген залалды  өтеу көзделді. Бұған қоса, ақпараттық қауіпсіздік саласының мамандарын көбейтуге көңіл бөліне басталды.

Екінші кезеңі 2019–2022 жылдар аралығында ұлттық ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымды ақпараттық қауіпсіздік жүйелерімен қамтамасыз етуге қазақстандық IT-компаниялардың негізді түрде қатысуы қамтамасыз етілді.  Жалпы, тұжырымдаманы іске асыру кезеңінде киберқауіпсіздікте белгілі бір нәтижелерге қол жеткізілді, атап айтқанда сапалы кәсіби қызметтер нарығы құрылды, осы мамандық бойынша білім беру гранттары ұлғайтылды, киберқауіпсіздік мәдениеті артты, «электрондық үкіметтің» ақпараттандыру объектілеріне тәулік бойы мониторинг қамтамасыз етілді.

Сондай-ақ, қажетті нормативтік құқықтық база қалыптастырылды, оның ішінде «электрондық үкімет» объектілері мен ақпараттандырудың аса маңызды объектілері үшін талаптар белгіленді, бұл ретте киберқауіпсіздік жөніндегі талапты елемеген жағдайда тиісті тексерулер жүргізіледі.

Тұжырымдаманы іске асыру бойынша өткізілген іс-шаралар кешені БҰҰ-ның жаһандық киберқауіпсіздік рейтингінде оң көрініс тапты, онда Қазақстан 103-тен 31-орынға көшті.

Сонымен қатар, ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың ықпалы Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау жүйесіне сәйкес мемлекет, ұйымдар, азаматтық қоғам қызметінің барлық салаларында күшейтілетінін түсіне отырып, Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар мен киберқауіпсіздік саласын цифрлық трансформациялау және дамыту тұжырымдамасының 2023-2029 жылдарға арналған жобасы жекелеген салалармен әзірленіп, онда мақсаттары мен міндеттері, сондай-ақ киберқауіпсіздікті дамыту бағыттары айқындалды.