Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына Жолдауында да «Ауыл шаруашылығын дамыту, мал шаруашылығын дамыту, көкөніс өнімдерін, мақта өсіру, егін жай өнімдерін дамытуды тапсырған болатын. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес Келес ауданында 2022-2025 жылдары жалпы құны 44,3 млрд.теңгені құрайтын 8 жоба іске асырылып, ауылшаруашылық саласында 1175 адамға жаңа жұмыс орындарын ашу жоспарланып отыр.
«Өткен жылы Келес ауданындағы өндірілген аумақтың жалпы өнім көлемі 107,5 млрд теңгені құрайды. Оның ішінде ауылшаруашылығы саласының үлесі 65,5%. Ал, негізгі капиталға 17,7 млрд.теңге инвестиция тартылған. Биыл аудандағы жалпы өндірілген өнім көлемін 119,3 млрд теңгеге жеткізу жоспары тұр. Бүгінгі таңда аудан халқын жұмыспен қамту мақсатында түрлі жобалар қолға алынып жатыр. Соның ішінде «Нұрболат» ӨК Жалпы жоба құны 3,0 млрд.тг болатын 5 нысан «Азия Мед» медициналық орталығының құрылысы 2023-2025 жылдары іске асырылып, 200 жаңа жұмыс орнынашу жоспарланған. Олар: Абай ауылы Қонаев көшесі № 20 үйден «Азия Мед» медициналық орталығының құрылысы аяқталып, 2023 жылы іске қосылды. Біртілек ауылдық округі аумағынан 17х9 көлемінде 1 қабатты ғимарат құрылысы жүргізілуде. Ошақты ауылдық округі аумағынан 28х14 көлемінде 2 қабатты ғимарат құрылысы жүргізілуде. Ұшқын ауылдық округі аумағынан 28х14 көлемінде 1 қабатты ғимарат құрылысы жүргізілуде. Абай ауылы аумағынан 5-блогтан тұратын орталық аурухананың құрылысы жүргізілуде. «Эмир-Дэмир» ЖШС Біртілек а/о аумағынан жалпы құны 300,0 млн.теңгені құрайтын 30 гектар иновациялық жылыжай кешенінің құрылысы. Ашылатын жұмыс орны 75 адам. Іске асыру мерзімі 2024-2025 жыл.«Умитай» шаруа қожалығы Қошқарата а/о аумағынан жалпы құны 450,0 млн.теңгені құрайтын 1000 басқа арналған мал бордақылау алаңы және ет өнімдерін өңдіру цехының құрылысы. Жұмысшылар саны 8 адам. Іске асыру мерзімі 2023-2024 жыл.ЖК «Ағайындылар» Абай ауылы аумағынан жалпы құны 200,0 млн.теңгені құрайтын сыйымдылығы 10 орындық қонақ үй кешені құрылысы. Жобаны 2024 жылы іске қосып, 15 адамды тұрақты жұмыспен қамту жоспарланған.«Saryagash Alpamys» ЖШС Алпамыс батыр а/о аумағынан жалпы құны 610,0 млн.теңгені құрайтын минералды су өнімдерін өндіретін зауыттың құрылысы. Жобыны 2024 жылы іске қосып, 47 адам тұрақты жұмыспен қамту жоспарланған.Зауыттың жылына өндіру қуаттылығы 5,9 млн.литр.«Сарыагаш-QZ» ЖШС Ақтөбе а/о аумағынан жалпы құны 120,0 млн.теңгені құрайтын «Ет өңдеу және шұжық өнімдерін өндіру» зауытының құрылысы. Жобаны 2024 жылы іске қосып, 100 адам тұрақты жұмыспен қамтылып, тәулігіне 12,5 тонна ет өнімдерін өңдеу жоспарланған.«UBS KZ» ЖШС және «UBS Solar» ЖШС Ақтөбе а/о аумағынан жалпы құны 5,6 млрд.теңгені құрайтын 50,0 гектар жер учаскесіне қуаттылығы сағатына 20 мВт электр қуатын күн сәулесінен өндіретін электрстанциясының құрылысын жүргізіп, 15 адамды жұмыспен қамту жоспарланған. Іске асыру мерзімі 2023-2024 жыл.«ECOCULTURE-EURASIA»ЖШС 2023-2024 жылдары аралығында жалпы құны 35,0 млрд.теңгені құрайтын 51 га жер учаскесіне жылыжай кешенін салып, 700 адамды жұмыспен қамту жоспарлаған», – деді аудан әкімі.
Ағымдағы жылдың соңына дейін аудандағы 60,7 шақырым автомобиль жолына жөндеу жұмыстары жүргізіліп, жолдардың үлесін 70,9% жеткізу жоспарлануда. Сондай-ақ, аудандағы Қошқарата ауылдық округі, Жамбыл елді мекеніндегі №28 Мақташы, №11 Жолбасшы мектеп ғимараттарының күрделі жөндеу жұмыстарына 111,5 млн.тг бөлініп, осы жылдың тамыз айында қолданысқа берілмек.
Бұдан бөлек, «Ауыл аманаты» пилоттық жобасына ауданнан 4 ауылдық округ енгізіліп, Қошқарата ауылына 1 кооператив өсімдік шаруашылығы саласын, Ошақты ауылына 1 кооператив мал бордақылау алаңдарын дамыту қолға алынбақ. Сондай-ақ, Ақтөбе ауылына 2 кооператив сүт өнімдерін өндіру және балық шаруашылығын, Біртілек ауылына 1 кооператив жылыжай кешенін салу және жеміс-жидек, көкөніс өнімдерін өндіру, қайта өңдеу бағытын дамыту жоспарланып отыр. Сонымен қатар, индустриялды аймақты құру мақсатында Ақтөбе ауылдық округі аумағынан 300 гектар жер учаскесі бөлініп, аудан әкімдігінің қаулысы қабылданған.
Аудандағы 83 елдімекеннің 57-сі ауызсумен қамтылған, 7 елдімекен экономикалық жағынан тиімсіз болып танылған. Ал қалған 19 елдімекенде ауызсумен қамту үшін құрылыс жұмыстары жүргізіліп, жерасты су қорын зерттеу бойынша облыстық басқармаға ұсыныс берілген. Сондай-ақ, 63 елдімекен сапалы электр қуатымен қамтамасыз етіліп, қалған елдімекендерде құрылыс жұмыстары мен жобалық-сметалық құжаттары әзірленіп жатыр. Ал аудандағы 50 елдімекен табиғи газ жүйелерімен қамтылған, 27 елдімекенде құрылыс монтаж жұмыстары, жобалық-сметалық құжаттары жүргізіліп жатыр.
Келес ауданының жерді елді мекенге ортақ жайылымға қайтару 2023 жылға жоспар 15,0 мың гектар белгіленген. Осы ретте жұмысшы топпен зерделеу жұмыстары жүргізіліп ауылдық округтерді жайылыммен қамтамасыз ету сызбалары әзірленді. Алдағы уақытта кезең-кезеңімен жайылым мәселесі шешілетін болады.
Сонымен қатар, Келес ауданында еліміздегі ең үлкен жылыжай кешенінің капсуласын қою рәсімі өткен болатын. 500 гектар аумақта орналасатын өнеркәсіптік жылыжайлар жобасы «ЭКО-культура» компаниясының қолдауымен жүзеге аспақ. Оның ішінде алдымен көлемі 51 гектардан астам жылыжай салынады. Жоба толық жүзеге асқанда 8 мыңнан астам жергілікті тұрғын жұмыспен қамтылады деп межеленген.
Айта кетсек, аудандағы 83 елдімекеннің 57-сі ауызсумен қамтылған, 7 елдімекен экономикалық жағынан тиімсіз болып танылған. Ал қалған 19 елдімекенде ауызсумен қамту үшін құрылыс жұмыстары жүргізіліп, жерасты су қорын зерттеу бойынша облыстық басқармаға ұсыныс берілген. Сондай-ақ, 63 елдімекен сапалы электр қуатымен қамтамасыз етіліп, қалған елдімекендерде құрылыс жұмыстары мен жобалық-сметалық құжаттары әзірленіп жатыр. Ал аудандағы 50 елдімекен табиғи газ жүйелерімен қамтылған, 27 елдімекенде құрылыс монтаж жұмыстары, жобалық-сметалық құжаттары жүргізіліп жатыр. Келес ауданы бойынша жалпы халық саны 133 753 адамды құрап, аудан аумағы 345,1 мың га құрайды. Ауданның құрамына 1 ауыл және 11 ауылдық округі, жалпы 83 елді мекен кіреді. Жалпы халықтың 57,4 мың адамы экономикалық белсенді,оның ішінде жұмыспен қамтылғаны 54,4 мың адам, жұмыссыздық деңгейі 5,1%, жастар жұмыссыздығы 3,9% құрады.
Сонымен қатар, аудандағы пайдалануға берілген тұрғын үйдің жалпы алаңы 22,4 мың шаршы метрді құрап, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 107,9%-ды құрады. Оның ішінде тұрғындар есебінен – 22,4 мың ш.м 107,9% (2021 жылдың 12 айында 20,7 мың ш.м., оның ішінде тұрғындар есебінен – 20,7 мың ш.м) (облыс бойынша – 864 127 шаршы метр, НКИ – 104,6%, үлесі – 2,6%, 12 орын).
Ауданға қажетті 7 мектептің құрылысына, облыстық салалық басқармаларға қаржы қарастыруға ұсыныс берілген. Ұсынылған жобалардың ішінен 4 мектептің құрылысына 2020 жылы әзірленген ЖСҚ мерзімі өтіп кеткен, қайта өңдеу (корректировка) үшін қаржы қарастыруды қажет етуде. Ал, қалған 3 мектептің құрылысына қаржы қарастыру жұмыстары жүргізілуде. Одан бөлек, аудандағы Абай ауылы, С.Сейфуллин көшесі, №8В мекен жайда әкімшілік ғимаратының құрылысы өткен жылдың тамыз айында басталды. Мердігер «Евроремонтсервис» ЖШС-гі. Нысанның конкурстық құны 269,9 млн теңге. Құрылысқа өткен жылы аудан бюджеті есебінен 10,0 млн теңге бөлініп толығымен игерілген. Ал осыжылға құрылысты әрі қарай жүргізуге қажетті 259,9 млн теңге қаржысы бүгінгі күнге қаралмаған. Бүгінгі таңда құрылыс жұмыстары әрі қарай жүргізілуде. Нысандардың тапсыру мерзімі ағымдағы жылдың қараша айы.
Аудандағы әлеуметтік сала бойынша өткен жылдың қорытындысы бойынша аз қамтылған отбасылар саны 2328 немесе 13986 адамға 721,5 млн.теңге (АӘК) атаулы әлеуметтік көмек төленді, оның ішінде 909 адам жұмыспен қамтылды. Ал, ағымдағы жылдың 1 тоқсанында 1314 отбасы, 8275 адамға 166,5 млн. теңге төленіп 2022 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 6 пайызға азайған. «Ұлттық жоба» мемлекеттік бағдарламасы аясында өткен жылы 4909 адам жұмыспен қамтылып, жоспар 100%ға орындалды.Ағымдағы жылға жоспар 7936 азаматты құраса, 1-тоқсанға 2513 жұмыссыз азамат бағдарламаға тартылды. Белсенді ұзақ өмір сүру бағдарламасы аясында өткен жылдың 1 наурызынан бастап Келес ауданының жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімінің «Қазыналы қария – тең қоғам» әлеуметтік қызмет көрсету орталығы 400 –ден астам зейнеткерлерге және 85 мүгедектігі бар азаматтарға 14 қызмет түрін көрсетуде. Алдағы таңда ауданның алыс шалғайдағы зейнеткерлерге орталықтың қызметтерін алуға тасымалдау жұмыстарын ұйымдастыру жоспарлануда.
Аудандағы жартылай стационарлық үлгідегі психоневрологиялық потологиясы бар және тірек-қозғалысы аппараты бұзылған мүгедектігі бар балалар «Даму» мүгедектер қоғамы» ҚБ-і ғимаратының сыйымдылығына қарай 60 азаматқа әлеуметтік қызмет көрсетілуде.
Келес ауданы бойынша 65 мектеп (63 мемлекеттік, 2 жекеменшік), 34652 оқушы бар.
98 балабақшада (12 мемлекеттік,84 жеке меншік, 2 шағын орталық) 10483 бүлдіршін тәрбиеленуде. Қошқарата а/о Жамбыл е/м №29 жом мектебі және Ақтөбе а/о Ынтымақ е/м №37 «Р.Қошқарбаев»мектебі пайдалануға берілді. №28 Мақташы, №11 Жолбасшы мектептердің қолданыстағы ғимараттарын күрделі жөндеу жұмыстарына 111,5 млн.тг бөлінді. Пайдалануға тапсырылу уақыты 2023 жылдың тамыз айы. Өткен жылы 1-4 сынып оқушыларына арналған 2 жеке-меншік «Нұрбала», «Абай Дарын» мектептері ашылды. Келес ауданында 3 ауысымда білім беретін мектеп жоқ. Ауданда өткен жылдары екі мектептің құрылыс жұмыстары басталып, бүгінгі таңда әрі қарай жалғасын табуда. Құрылыстарға тапсырыс беруші облыстық құрылыс басқармасы.
Нақтылап айтқанда: «Ауыл-Ел бесігі» бағдарламасы аясында «Ошақты ауылдық округі, Ошақты елді мекені №46 Абай атындағы жалпы орта мектепке қосымша 300 орындық оқу корпусы, асхана, спрот зал құрылысы» нысанының құрылыс-монтаж жұмыстары басталған. Мердігер «Авторемстрой ЛТД» ЖШС-гі. Нысанның конкурстық құны 995 116,0 мың теңге. Құрылысқа Ұлттық қор есебінен 519 860,0 теңге бөлінген, ал өткен жылға 475 216,0 мың теңге бөлінген. Ағымдағы жылға өтпелі болып 51255,0 мың теңге облыстық бюджет есебінен бөлінді. Пайдалануға беру жоспары ағымдағы жылдың маусым айы. Сонымен қатар, «Қошқарата ауылдық округі, Бесқұбыр елді мекені №77 С.Сейфуллин атындағы жалпы орта мектепке 300 орындық оқу корпусы, асхана, спрот зал құрылысы» нысанының құрылыс-монтаж жұмыстары өткен жылдың маусым айында басталды. Мердігер «Қаратау ЛТД» ЖШС-гі. Нысанның конкурстық құны 874 429,8 мың теңге. Өткен жылға облыстық бюджет есебінен 10 000,0 мың теңге бөлінді. Нысанның құрылысы осы жылға өтпелі. 2023 жылға республикалық бюджет есебінен 1010963,0 мың теңге қаржы қаралды. Пайдалануға беру жоспары ағымдағы жылдың желтоқсан айы.
Ауданда 1 орталық аурухана, 4 – ауылдық аурухана бөлімше, 1 аудандық емхана, 2 бастапқы медициналық санитарлық көмек орталығы, 18 дәрігерлік амбулатория, 25 фельдшерлік акушерлік пункт, 20 медициналық пункт және де 4 санатты жедел жәрдем бригадасы халыққа медициналық көмек көрсетеді. Мемлекет басшысының жолдауы аясында 2022 жылы мемлекеттік –жекешелік әріптестік бағдарламасы шеңберінде 2-медициналық жаңа ғимаратқа қол жеткізіліп тұрғындардың пайдалануына берілді.Олар: Ақтөбе а/о, Құйған е/м, ФАП және Ошақты а/о, Қаратал е/м, ФАП. Өткен жылы жоспар бойынша «Абай» Келес аудандық ауруханасына қарасты 1 ауылдық аурухананың және 7 дәрігерлік емхананың қазандықтарынсұйық отынға ауыстыру (газ) монтаж жұмыстары жүргізіліп сұйық отын (газ) кіргізілді. 2023 жылы жоспар бойынша «Абай» Келес аудандық ауруханасына қарасты 2 фельдшерлік акушерлік пунк пен 3 дәрігерлік амбулаторияның қазандықтарын сұйық отынға ауыстыру (газ) бойынша құжаттары дайындалуда.
Келес ауданына қарасты 46 клубтық мекеме (аудандық мәдениет үйі-1, ауылдық мәдениет үйі-5 ауылдық клубтар -10), 27 кітапханалар (оның ішінде 2 аудандық, 25 ауылдық), 2 саябақ, 1 тілдерді оқыту және дамыту орталығы халыққа қызмет көрсетеді. Аудан бойынша мәдениет мекемелері жоқ халық саны 1000 асатын 18 елді мекендер бар. Ауданда 6 ауылдық округ орталықтары мен халық саны көп орналасқан елді мекендерге мәдениет нысандарын салу үшін ЖСҚ құжаттары әзірленген.
«Ошақты ауылдық округі, Жиделі ауылында 75 орындық ауылдық клуб құрылыс» нысанына Ұлттық қор есебінен бөлінген 100,0 млн теңге қаржыны Біртілек және Жүзімдік ауылдық мәдениет үйлеріне қайта бағыттауға рұқсат беруіңізді Сұраймын.
2023-2024 жылдарға «Ауыл-ел бесігі» бағдарламасына ұсынылған нысандар: Ұшқын ауылдық мәдениет үйінің құрылысы 149 орын. Жалпы құны 449,091 млн тг. Жүзімдік ауылдық мәдениет үйінің құрылысы 149 орын. Жалпы құны 401,134 млн тг. Біртілек ауылдық мәдениет үйінің құрылысы 200 орын. Жалпы құны 635,107 млн тг. Алпамыс батыр а/о Ақжол ауылдық клубы және кітапхана құрылысы 149 орын. Жалпы құны 441,619 млн тг. Қошқар ата а/о Қарабура ауылдық клубы және кітапхана құрылысы 150 орын. Жалпы құны 354,786 млн тг құрайды.
Ауданда 2 балалар мен жасөспірімдер спорт мектебі орналасқан, аталған мекемеде спорттың 15 түрі дамытылып, 5 мыңнан астам баламен жұмыс жасауда.
2023 жылы қаңтар айында «Келес спорт клубы» КММ ашылып, аталған мекеме 6 спорт түрімен қамтылған. Биыл Келес ауданынан жергілікті бюджеттен 3 елді мекенге атап айтқанда, Алпамыс батыр а/о Ақжол е/м 1 бірлік , Біртілек а/о Еңбекші е/м 1 бірлік және Қошқарата а/о Алғабас е/м 1 бірлік ашық алаңшаларының құрылысы қазіргі таңда басталды, жоба құны – 61 млн. теңге. Абай ауылы, Асан қайғы көшесі №8/1 учаскесіндегі спорт кешенінің құрылысының жалпы құны 1 969,8 млн теңге. 2023 жылға, 600,0 млн теңге бөлінді. Құрылысын жүргізуге «Корпорация Ақ ордасы» ЖШС мердігер танылды. Құрылыс жұмыстары 2024 жылға өтпелі.
