ТҮРКІСТАН: КИБЕРҚАЛҚАН ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ – АЛАЯҚТАРДАН САҚТАНУ КЕПІЛІ

137

Мемлекет басшысының тапсырмасын орындау мақсатында жоғары сапалы кәсіби қызмет көрсету нарығын дамыту мақсатында 26 жеке жедел ақпараттық қауіпсіздік орталықтары құрылды.  «Қазақстанның киберқалқаны» тұжырымдамасының екінші кезеңін іске асыру шеңберінде 2022 жылғы 25 ақпандағы жағдай бойынша тізілімге 56 отандық өндірушілердің 173 АКТ өнімі (оның ішінде бағдарламалық қамтамасыз етудің 45 түрі және электронды өнеркәсіптің 128 атауы) енгізілді. өнімдер). Статистикаға сәйкес, киберқауіпсіздік 2018 жылы 20%, 2019 жылы 40% болды. 2020 жылы 60% болуы керек, ал 2021 жылы 80% болады деп күтілуде, ал 2022 жылы 100% болады. Ақпараттық қауіпсіздікке төнетін қауіп-қатер жайлы хабарлауды 2018 жылмен салыстырғанда 2019 жылы 5%-ға, 2020 жылы он пайызға, 2021 жылы 15%-ға, 2022 жылы жиырма пайызға арттыру көзделген. Сондай-ақ, елдегі киберқауіпсіздікті қамтамасыз ететін мамандар санына да көңіл бөлінген. Демек, 2018 жылы 300  маман қайта даярланып шықса, 2022 жылға дейін оның саны сегіз жүз адамға жетеді. KZ және ҚАЗ домені бар интернет-ресурстарының шифрланған деректерін 2020 жылы 60%-ға жеткізіп, 2022 жылы жүз пайызға жеткізу көзделген еді.

Естеріңізге сала кетейік 2018 жылдан бастап «Қазақстанның киберқалқаны» тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде мемлекеттік органдардың ақпараттық ресурстары мен республиканың маңызды ақпараттық инфрақұрылымын кибершабуылдар мен киберинциденттерден қорғау үшін Ұлттық ақпараттық қауіпсіздікті үйлестіру орталығы жұмыс істейді.

Соңғы деректерге сүйенер болсақ өткен жылы елімізде 13,7 мыңнан астам интернет алаяқтық істері тіркелген. Алаяқтардың айласына тек егде кісілер ғана емес, жоғары білімі бар және IQ деңгейі жоғары азаматтар да түсіп қалады. Алаяқтар қандай психологиялық әдістерді қолданады және оларға қалай қарсы тұруға болады? Бұл мәселеге сала мамандары жалпылама шолу жасады. Сондай-ақ алаяқтардың құрығынан құтылу жолдары мен киберқауіпсіздік тұжырымдамасының іске асу кезеңдерін түсіндірді. Сала мамандарының кеңесін көпшілік назарына ұсынып отырмыз.