ТҮРКІСТАН: МАҚТААРАЛ АУДАНЫНДА АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ӨНІМІ 80 МЛРД ТЕҢГЕДЕН АСҚАН

300
Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев парламент палаталарының бірлескен отырысында қазақстандықтарға жолдау жасап, ауыл шаруашылығын дамыту туралы сөз қозғады. Ауыл шаруашылығын дамытпай, бәсекеге қабілетті экономика құру мүмкін емес екендігінде атап өтті.  Президент тапсырмасына сәйкес, Мақтаарал өңірінде өткен жылы 80,9 млрд. теңгенің ауыл шаруашылығы өнімі өндірілген. Оның ішінде, өсімдік шаруашылығында – 65,1 млрд. теңге, мал шаруашылығында – 15,7 млрд. теңге, ауыл шаруашылық қызметі саласында – 52,1 млн. теңге. Бұл жайында аудан басшысы Бақыт Асанов мәлімдеді. Сондай-ақ, аймақтың негізгі капиталына салынған инвестицияның көлемі былтыр 22,5 млрд теңгені құрап, алдынғы жылмен салыстырғанда 4 пайызға өскен.
– 2022 жылдың қорытындысымен аудандағы өнеркәсіп өнімінің көлемі 16 млрд. теңгеге жетсе, өңдеу өнеркәсібі саласында 13,7 млрд теңгенің өнімі өндірілді. Сонымен қатар, былтыр өңірде 23 мың шаршы метр тұрғын үй алаңдары іске қосылды. Инфрақұрылымды дамыту бойынша аудандағы жалпы 69 елді мекеннің 67-сі, яғни 97,1%-ы орталықтандырылған ауыз сумен қамтылған. Қазіргі таңда 49 елді мекенге 24 сағат, 18 елді мекенде кестемен ауыз су берілуде. Бұдан өзге, 69 елді мекеннің 36-сы табиғи газбен қамтылған. Бұл аудандағы елдімекендердің жалпы санының 52,1%-ын құрайды. 2022 жылы 53,4 шақырымды құрайтын аудандық маңызы бар жолдар мен 46,5 шақырымдық елдімекендердің ішкі көшелері орташа және ағымдағы жөндеуден өтті, – деді аудан әкімі.

 

Өткен жылы мақтааралдық диқандар 60,9 мың гектар жерге егістік ексе, оның 40,4 мың гектары мақта дақылына тиесілі. Аудан бойынша      106,7 мың тонна ақ алтын жиналып, орташа өнімділік 26,5 центнерді құрады. Сонымен қатар, 19,2 мың тонна көкөніс, 398,3 мың тонна бақша өнімдері өндіріліп, шет мемлекеттерге 80% жуығы экспортталды. Одан бөлек, 16,7 мың тонна дәнді дақылдар жиналса, басқа да түрлі ауыл шаруашылығы дақылдары өндірілді. Егістік жерлердің құнарлығын арттыру үшін 40 мың гектар жер ирригациялық және дренаждық жүйелерді жетілдіру бағдарламасы аясында барлығы 220 канал, 208 су қашыртқылары ретке келтіріліп, 150 тік дренажды ұңғымалар жөнделеді. Қазіргі таңда, 229 каналда 271,1  шақырым топырақ жұмыстары,  274,6 шақырым темірбетонмен қаптау жұмыстары және 8,5 шақырым лоток орнату жұмыстары аяқталған. 35 дана тік дренажды ұңғымалар қалпына келтіру жұмыстары толығымен аяқталып, 150 дана тік дренажды ұңғымалар бұрғылау жұмыстары бітіп, 123 бақылау  ұңғымалары салынған. Бүгінде ауданда жер ресурстарын тиімсіз пайдалану мәселесі өте өзекті болып отыр. Мемлекеттен жерді тегін жалға алу құқығына ие болғандардың көпшілігі жерді игермей, босқа ұстап отыр. Осы орайда, бұл бағытта да біршама жұмыстар атқарылды. Түгендеу нәтижесінде анықталған ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер телімдерінің жалпы ауданы 300,1 га құраған болатын. Алайда, қазіргі таңда түгендеу жұмыстары жүргізілгеннен соң, қайта игеруге(күріш егілген жерлер) кіріскен жер телімдерінің жалпы ауданы 23,9 га құрап отыр. Бүгінгі күнге, 58 жер пайдаланушыларға тиесілі ауыл шаруашылығы мақсатындағы нақты игерілмеген жер телімдерінің жалпы ауданы 276,2 га құрайды. Түгендеу нәтижесіне сәйкес, анықталған ауылшаруашылық мақсатындағы жер учаскелерінің иелеріне қатысты ҚР Жер кодексінің талаптарына сәйкес, шара көру үшін Түркістан облысы Жер ресурстарын басқару департаментіне тиісті хаттары жолданған.

Аудандағы шағын және микробизнес ауданымыздың әлеуметтік-экономикалық даму бағытында маңызды рөл атқарады. Яғни, тұрғындарды тұрақты жұмыс орындарымен қамтамасыз етіп, жұмыссыздық деңгейін төмендетеді. Өткен жылдың 12 айында аудан кәсіпкерлері жеңілдетілген пайызбен «Ырыс» шағын несие ұйымынан 205,4 млн. теңге, «Ауылшаруашылықты қаржылай қолдау қоры» АҚ-ы тарапынан 90 млн. теңге, «Жетісай несие» шағын несие ұйымынан 270,2 млн. теңге, «Атамекен-Түркістан» МҚҰ-ы тарапынан 11 млн. теңге несие алған. Сонымен қатар, 1100-тен астам азаматтарға кеңес, 788-тен аса сервистік қызметтер көрсетілді. Заң қызметі бойынша 145 кәсіпкерге заңгерлік қолдау көрсетілді. Былтыр құрылыс жұмыстарының жалпы көлемі 9,7 млрд. теңге және 23 мың шаршы метр тұрғын үй алаңдары іске қосылды. Аудан бойынша өткен жылы жалпы 7 нысанның құрылыс-монтаж жұмыстары 1 млрд. 240 млн. теңгеге жүргізілген. Оның ішінде  3 нысанның құрылысы «Ауыл – Ел бесігі» бағдарламасы аясында қаржыландыруда. Бір нысан пайдалауға тапсырылды. Атап айтқанда: «Мақтаарал ауданы, Мырзакент кентіндегі, спорт кешенінің құрылысы» нысанының конкурстық құны: 881 млн 383 мың теңге. Аталған құрылыс нысанына өткен жылға «Ауыл-Ел Бесігі» бағдарламасы арқылы 512 млн теңге қаржы қаралып толығымен игерілген. Нысанның құрылыс-монтаж жұмыстарын 2023 жылы желтоқсан айында толық аяқтап, пайдалануға тапсыру жоспарлануда. «Мақтаарал ауданы, Еңбекші ауылдық округі, Т.Жайлыбаев елді мекенінен 200 орындық мәдениет үйі және кітапхана құрылысы» нысанының конкурстық құны: 429 млн 264 мың теңге. Аталған құрылыс нысанына өткен жылға «Ауыл-Ел Бесігі» бағдарламасы арқылы 100 млн теңге қаржы қаралып толығымен игерілген. Нысанның құрылыс-монтаж жұмыстарын 2023 жылы желтоқсан айында толық аяқтап, пайдалануға тапсыру жоспарлануда. «Мақтаарал ауданы, Жамбыл ауылдық округі, Жалын елді мекенінен 200 орындық мәдениет үйі және кітапхана құрылысы» нысанының конкурстық құны: 357 млн 166 мың теңге. Аталған құрылыс нысанына өткен жылға «Ауыл-Ел Бесігі» бағдарламасы арқылы 100 млн теңге қаржы қаралып толығымен игерілген. Нысанның құрылыс-монтаж жұмыстарын ағымдағы жылдың желтоқсан айында толық аяқтап, пайдалануға тапсыру жоспарлануда.

 

Мақтааралдағы жалпы 69 елді мекеннің 67 елді мекені, яғни 97,1% орталықтандырылған ауыз сумен қамтылған (халық саны бойынша – 99,6%), 2 елді мекені (Достық, Найман Бұхарбай) қамтылмаған. Өткен жылдың қорытындысымен 49 елді мекенге 24 сағат, 18 елді мекеніне кестемен ауыз су берілуде. Былтыр республикалық бюджеттен 3 нысанның (Атакент, Береке, Иіржар) құрылысына бюджеттен 113,9 млн. теңге бөлініп, құрылыс жұмыстары жүргізілуде. Нысандар осы жылға өтпелі. Сонымен қатар, аудандық бюджеттен 35,2 млн. теңге бөлініп, 5 елді мекеннің (Азат, Дихан, Атамұра, Бахыт, Тұлпар) ауыз су жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. Жаңажол және Азаттық елді мекендерінің ауыз су жүйелерін қайта құру мақсатында ЖСҚ әзірленіп, сараптаманың оң қорытындысы алынды. РБ және ОБ қаржы бөлдіруге ұсынылды. Жалпы сметалық құны 981,8 млн. тенге. Сонымен қатар, Атакент кентінің (2-бөлігі), Өркениет, Игілік, Арайлы және Ақжол елді мекендерінің ауыз су жүйелерін қайта құру мақсатында ЖСҚ әзірленуде. Қаржысы 29,5 млн.тг. Сараптама қорытындысы 2023 жылы алынады. Аудандағы 69 (1 елді мекені шалғайда орналасқан) елді мекеннің 36 елді мекені табиғи газбен қамтылған, бұл аудандағы елді мекендердің жалпы санының 52,1%-ын құрайды.  Өткен жылға Жаңажол және Ж.Нұрлыбаев ауылдық округі елді мекендеріне дейінгі жеткізуші газ құбырының , «Мақтаарал»АГТС-ның құрылыстарына және Иіржар а/о 9 елді мекенді газдандыру жұмыстарына бюджеттен 3,1 млрд. теңге қаралып, толық игерілді.  Нысан құрылыстары 2023 жылға өтпелі. Сонымен қатар, аудандық бюджеттен 37,0 млн. теңге қаралып, Мырзакент кентіндегі Жоба 1, 2 көшелеріне және Пернебаев елді мекеніндегі 16 коммуналдық үйлерге газ жүйелерін салу жұмыстары жүргізілуде. Нысан 2023 жылға өтпелі. Жалпы құны 55,9 млн. теңге. Мақтаарал ауданы бойынша 7 мектептің жылыту жүйелерін  табиғи газға қосу үшін «ҚазТрансГаз аймақ» ЖШС-дан техникалық шарт берілген. Аталған мектептердің қазандықтарын газға қосу үшін  жобалық-сметалық құжаттамалары дайындалып, ағымдағы жылы газға қосу жоспарлануда.

Республикалық бюджеттен 379,8 млн. теңге қаржы қаралып, Ж.Нұрлыбаев және Жамбыл ауылдық округі елді мекендерінің жаңадан түскен көшелеріне электр желілерін жүргізу және КТП орнату жұмыстары жүргізілді. Жалпы құны 422,0 млн. теңге. Жамбыл а/о нысан құрылысы аяқталып, пайдалануға тапсырылды. Ж.Нұрлыбаев а/о нысан құрылысы 2023 жылға өтпелі. Сонымен қатар, аудандық бюджеттен 36,3 млн. теңге қаралып, Мырзакент кентіндегі Жақаев көшесіне, Атакент кентіндегі Жібек жолы, Замана, Би көшелеріне және А.Қалыбеков а/о Жамбыл е/м Т.Жанысбайұлы көшесіне электр желілерін жүргізу және КТП орнату жұмыстары жүргізілді. Жалпы қаржысы 38,6 млн. теңге. «ОңтүстікЖарықТранзит» ЖШС-ның инвестициялық бағдарламасы аясында: 22,3 шқ – 10 кВ электр желісі, 27,2 шқ – 0,4 кВ электр желісі,  10 дана КТП ауыстырылды. Аудан аумағында жалпы ұзындығы 339,5 шқ автомобиль жолдары бар, оның ішінде республикалық маңызы бар – 86,5 шқ, облыстық маңызы бар – 190,4 шқ және аудандық маңызы бар 62,6 шқ. Ал, елді мекендегі ішкі көшелердің жалпы ұзындығы 554,4 шқ. Өткен жылы түрлі бюджеттерден бөлінген қаржыларға сәйкес жалпы 53,4 шақырымды құрайтын аудандық маңызы бар жолдар мен елді мекендердің ішкі көшелері орташа 46,5 шқ және ағымдағы жөндеуден  өткізілді. Атап айтсақ: «Ауыл-Ел бесігі» бағдарламасы аясында 440 млн теңгеге ұзындығы 21,6 шақырымды құрайтын елді мекендердің 27 ішкі көшелеріне орташа жөндеу  жұмыстары жүргізілді. Оның ішінде 22 көшенің жол негізі  әзірленіп, 22 көшеге асфальтобетон жамылғысы төселді, 6,3 шқ құрайтын 5 нысан 2023 жылға өтпелі, қаржысы 88 млн теңге. Облыстық бюджеттен 74 млн теңгеге ұзындығы 4,2 шақырымды құрайтын 4 ішкі көшенің орташа жөндеу жұмыстарына қаржысы қаралды. Асфальт төсеу жұмыстары жоспарға сәйкес жүргізілетін болады. Қосымша қажетті қаржы 21,8 млн теңгені құрайды. Автомобиль жолдары саласын дамыту бойынша жергілікті бюджеттен  құны 309,2 млн. теңгеге ұзындығы 20,7 шақырымды құрайтын елді мекендердің 25 ішкі көшелеріне орташа жөндеу  жұмыстарына қаржы бөлінген. 25 көшенің барлығына асфальтобетон жамылғысы төселді. Қосымша қажетті қаржы 104,4 млн теңгені құрайды. Жергілікті бюджеттен 15 млн теңгеге ұзындығы 4,2 шақырымды құрайтын 6 ішкі көшеге ағымдағы жөндеу  жұмыстарына қаржы бөлінген. Қосымша қажетті қаржы 3,0 млн теңгені құрайды. Тас төсеу жұмыстары жоспарға сәйкес жүргізілді. Аудандық маңызы бар Шұғыла және Жаңатұрмыс елді мекендеріне кіреберіс автомобиль жолдарының орташа жөндеу жұмыстарына 68,8 млн. теңге қаржы қаралып 2,6 шқ жолға асфальтобетон жамылғысы толық төселді. Нысандар 2021 жылдан 2022 жылға өтпелі. Ауданда 119 шқ құрайтын 114 көшеде 3792 дана көше жарық шамдары бар. Есепті кезеңде ұзындығы 1,6 шқ. құрайтын 2 көшеге  аяқжол салынды. Сондай ақ, аудан бойынша жергілікті бюджет есебінен 2022 жылы 7 шағын футбол алаңшаларының құрлысы жүргізілді. Олар: Нұрлыбаев а/о Ырысты е/м, Өнимкер е/м, Иіржар а/о Наурыз е/м,  Мақтажан е/м, Бірлік а/о Өркениет е/м, Достық а/о Бескетік е/м, А.Қалыбеков а/о Атамұра е/м-де. Білім беру саласына келсек, жалпы саны 56 мектеп бар. Оның ішінде 49-ы типтік ғимарат, 7-і ыңғайластырылған ғимарат. Мектептерде оқушы саны 28 028. Мектепке дейінгі ұйым саны 109 болса, онда барлығы 10 225 бала қамтылған. Сонымен қатар  1366 бала қосымша білім берумен қамтылса 21 581 бала мектепішілік үйірмелерге қамтылған. «Еңбек» нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамыту» бағдарламасы аясында өткен жылы 4620 адам қамтылуы керек болса, жыл қорытындысымен бұл көрсеткіш 8172 адамға жетіп, жоспар 234%-ға орындалды. 251 азамат кәсіпкерлік негіздеріне жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік грант алған. Оның ішінде, қысқа мерзімді кәсіптік оқу курстарын оқығандар жоқ, 138 «Бастау Бизнес» кәсіпкерлік негіздеріне оқығандар, 49 атаулы әлеуметтік көмек алушы аз қамтылған отбасы мүшелері қатарынан. 251 тұрғын кәсіпкерлік негіздерінде оқып, оның ішінде 251 жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік грант алған. Қоғамдық жұмыс орындарына 2042 адам жолданып, оның 1633 тұрақты жұмысқа орналасты. Әлеуметтік жұмыс орындарына 369 адам жолданып, оның 331 тұрақты жұмысқа орналасты. Жастар практикасынан 655 адам өтіп, оның 46 тұрақты жұмысқа орналасты. Аудандағы 2 спорт мектебі мен «Мақтаарал» футбол клубында спорттың 21 түрі дамытылып, 2000 астам спортшы қамтылған. Бұқаралық спортты дамыту мақсатында түрлі іс-шаралар өткізіліп, 6 мыңнан астам адам қамтылған. Мақтаарал ауданынан жалпы спортшы-оқушыларымыз әртүрлі деңгейдегі жарыстарға қатысып, облыстық, республикалық, халықаралық жарыстарда жеңімпаз атанған. Өткен жылдың қорытындысы бойынша      90 алтын, 91 күміс, 122 қола медальдарға ие болған. «Мақтаарал» футбол клубы жоғары лига командалары арасында Футболдан Қазақстан Республикасы бойынша 26 ойын өткізіп 31 ұпаймен 8 орынға қол жеткізді. Бүгінгі күнде, «Мақтаарал» ФК оқу жаттығу жиындарын өткізуде. Ауданда мәдениет саласын дамыту, жергілікті тұрғындардың мәдениет пен өнерге қызығушылығын арттыру мақсатында бекітілген      іс-шараға сәйкес 512 мәдени  көпшілік ісшаралары өткізілді.  Аудандық мәдениет үйінің ұжымы өткен жылы облыс көлемінде өткен бірнеше байқауларға қатысып, біршама жетістіктерге жеткен. Атап айтқанда:Түлкібас ауданында өткен «Жарамазан-жақсылықтың жаршысы» атты облыстық байқауда «Ақ алтын» квинтеті қатысып арнайы дипломмен марапатталды, Арыс қаласында өткен облыстық «Балдаурен-2022» ән байқауына Ануарова Назерке қатысып жүлделі 3-орынды иеленді,  Түркістан қаласында өткен «Бал таңдай» бишілер байқауына «Балауса» бишілер тобы қатысып арнайы дипломмен марапатталды, Төле би ауданында өткен облыстық  «Төлебидің ғажайып өрнектері» атты өнер фестивалінің «Қолөнер» байқауында Хожбанова Жанар 3-орынды иеленді, Төле би ауданында өткен облыстық  «Бал таңдай» эстрадалық ән байқауына Әбдіқадыр Елнұры қатысып арнай алғыс хатпен марапатталды, Шардара ауданында өткен «Халық әнім қазынам»  атты дәстүрлі байқауда Тағаев Жәнібек қатысып арнайы дипломмен марапатталды. Жалпы 59 денсаулық сақтау нысандары болса, барлық орын саны 345, дәрігерлер саны 192, орта арнаулы білімді мамандар 845.Туылған бала саны 3210-ге жетті. Ана өлімі тіркелмеген.

 

Мақтаарал ауданында жергілікті бюджеттің кірістері мен шығысының ағымдағы жылдың 4 айда жоспары 4 млрд 319 мың теңгенің 4 млрд 311 мың теңгесі игеріліп, 99.8 пайызға орындалды. Оның ішінде: бюджеттің салықтық түсімдер 0,9 млрд. теңге, субвенция 1,2 млрд. теңге, ал нысаналы трансферттер 2,0 млрд. теңге. Осы жылы жалпы ауыл шаруашылығы бойынша жалпы өндірілетін өнімнің көлемін 86,9 млрд. теңгеге  жеткізу жоспарланып, 4 айдың қорытындысымен 6,2 млрд теңгенің өнімі өндіріліп, нақты индекс көлемі 105,3 пайызды құрап отыр. Ағымдағы жылы жалпы 60,9 мың гектар жерге ауыл шаруашылығы дақылдарын егу, оның ішінде, мақта дақылын 36,3 мың гектар, көкөністер 1,3 мың гектар 22,3 мың гектарға және тағы басқа көп жылдық жеміс екпелері, бақша және мал азықтық дақылдары егілген. Егін шаруашылығында өнімділік көлемін 2-3 есеге ұлғайту мақсатында әр ауылдық округтерде жаңа технологияларды енгізе отырып, бір жыл ішінде 2 өнім алу әдісімен 992 гектар алқапқа, 300-ден астам шаруа қожалығы тарапынан көкөніс дақылдарын отырғызу шаралары ұйымдастырылды. Өнеркәсіп өнімінің көлемі өткен жылдың 12 айында 22,8 млрд. теңгені құраса, 2023 жылдың 4 айында бұл көрсеткіш, яғни 13,9 млрд. теңгеге жетті. Өңдеу өнеркәсібінің өнім көлемі өткен жылдың 12 айында  20,1 млрд. теңгені құраса, 2023 жылдың 4 айында 12,4 млрд теңгеге  жетті. Негізгі капиталға салынған инвестицияның  көлемі өткен жылдың  12 айында 22,5 млн. теңгені құраса, 2023 жылдың 4 айында 6,9 млн теңгені құрап отыр, тиісті кезеңмен салыстырғанда 158,7 пайызға орындалып отыр.

 

Сонымен қатра, «Мырзакент кенті Мадиходжаев көшесі бойынан, Мақтаарал ауданының дербес бөлімдері үшін әкімшілік ғимарат құрылысы» нысанына Мердігер мекеме: «Нүрі-Л-Жетісай» ЖШС. Конкурстық құны: 800 млн теңге.  Құрылыс нысанының құрылыс-монтаж жұмыстарын 2023 жыл маусым айында толығымен аяқтап пайдалануға тапсыру жоспарлануда. Аталған құрылыс нысанына 2023 жылға облыстық бюджеттен толық қаржысы  қаралып, қазіргі таңда 140 млн теңге игерілген. «Мырзакент кентіндегі №2 әкімшілік ғимаратының құрылысы» нысанына мердігер мекеме: «Бархан 5» ЖШС, конкурстық құны: 239 млн теңге. 2022 жылға 69 млн теңге қаржы қаралып, толық игерілген. Аталған құрылыс нысанына 2023 жылы жергілікті бюджеттен толық қаржысы  қаралып, қазіргі таңда 116 млн теңге игерілген. Нысанды пайдалануға тапсыру ағымдағы жылдың тамыз айына жоспарлануда. «Мырзакент кентіндегі Орталық Саябақты реконструкциялау» нысанына мердігер мекеме: “ГрадСтройСервис” ЖШС, конкурстық құны: 596,4 млн теңге. Нысан 2023 жылға өтпелі, нысанға қаржы қаралмаған. Қазақстан Республикасы Үкіметінің өткен жылғы 30 қарашадағы №963 санды қаулысына сәйкес, «Жайлы мектеп» пилоттық ұлттық жобасы аясында аудан аумағына 5 жайлы мектеп құрылысы жоспарланған. Атап айтқанда,  Нұрлыбаев ауылдық округі, Ынталы елді мекенінен 300 орындық, А.Қалыбеков ауылдық округі, Үлгілі елді мекенінен 600 орындық, Жамбыл ауылдық округі, Абай елді мекенінен 900 орындық, Атакент кентінен 1500 және 900 орындық жайлы мектептердің құрылысы жүргізіледі. Қазіргі таңда мердігер мекемені анықтау мақсатында сатып алу рәсімдері жүргізілуде. 2023-2024 жылдары Атакент кентінен 1500 орындық, А.Қалыбеков ауылдық округі, Үлгілі елді мекенінен 600 орындық жайлы мектептердің құрылыс-монтаж жұмыстары жүргізілу жоспарланған. Ал, 2024-2025 жылдары Атакент кентінен 900 орындық, Жамбыл ауылдық округі, Абай елді мекенінен 900 орындық және Нұрлыбаев ауылдық округі, Ынталы елді мекенінен 300 орындық  мектептердің құрылыс-монтаж жұмыстары жүргізілетін болады. Жалпы құрылыстың болжамды құны: 28 млрд теңге.  Жайлы мектептердің басты ерекшелігі, олар бірыңғай стандарттар бойынша жобаланады. Яғни, ауылда да, қалада да жаңа бірыңғай стандарт бойынша салынады. Бастауыш және жоғары сынып оқушылары мектепте бөлек блоктарда оқиды. Әр блокта оқу кабинеттері, дәретханалар, спорт залдар болады. Ерекше қажеттіліктері бар балалар үшін де қолайлы жағдай қарастырылады. Зәулім мектептер заманауи интерьер бойынша жобаланып, безендіру талғамға сай болады. Сондай-ақ пәндік кабинеттер, компьютерлік сыныптар, зертханалар мен шеберханалар-бәрі бірыңғай стандарттар негізінде жабдықталады. Оқушыларға ыңғайлы болу үшін трансформер-парталар қойылады. Тынығу алаңдары болады. Балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге де жағдай жасалады. Дабыл түймесі, бейнебақылау жүйесі орнатылмақ.

Ауданда «Ауыл-Ел Бесігі» бағдарламасы аясында «Мырзакент кентіндегі, спорт кешенінің құрылысы» нысанына мердігер мекеме: «Нүрі-Л-Жетісай» ЖШС, конкурстық құны: 881,4 млн теңге. Нысанның құрылыс-монтаж жұмыстары тамыз айында толық аяқтап, пайдалануға тапсыру жоспарлануда. Одан бөлек, «Еңбекші ауылдық округі, Т.Жайлыбаев елді мекенінен 200 орындық мәдениет үйі және кітапхана құрылысы» нысанына мердігер мекеме: «Өмірзақ» ЖШС, конкурстық құны: 429,3 млн теңге. Нысанның құрылыс-монтаж жұмыстары қараша айында толық аяқтап, пайдалануға тапсыру жоспарлануда. Аталған құрылыс нысанына 2023 жылы «Ауыл-Ел Бесігі» бағдарламасы арқылы толық қаржысы  қаралып, қазіргі таңда 40,2 млн теңге игерілген. «Жамбыл ауылдық округі, Жалын елді мекенінен 200 орындық мәдениет үйі және кітапхана құрылысы» нысанына мердігер мекеме: «SCS Инжиниринг» ЖШС, конкурстық құны: 357,2 млн теңге. Нысанның құрылыс-монтаж жұмыстары қараша айында толық аяқтап, пайдалануға тапсыру жоспарлануда. Аталған құрылыс нысанына 2023 жылы «Ауыл-Ел Бесігі» бағдарламасы арқылы толық қаржысы (қалдық 257,2 млн теңге) қаралып, қазіргі таңда 7,9 млн теңге игерілген. «Мақтарал ауылдық округі, Өркениет елді мекенінде дене шынықтыру-сауықтыру кешенінің құрылысы» Жалпы сметалық құны 664,4 млн теңге. Қазіргі таңда, мердігер және техникалық қадағалаушы мекемені анықтау мақсатында облыстық мемлекеттік сатып алу басқармасы тарапынан мемлекеттік сатып алу рәсімдері жүргізілуде.

 

Сонымен қатар, Мақтаарал ауылдық округі, Игілік ауылында бір ауысымда 50 адам қабылдайтын дәрігерлік амбулатория құрылысы» нысанының құрылысы жүргізілуде. Тапсырыс беруші мекеме: «Түркістан облысы құрылыс басқармасы» ММ-сі. Мердігер мекеме: «ГрадСтройСервис» ЖШС. Техникалық қадағалаушы мекеме: «DauServise» ЖШС. Жобалаушы мекеме: «ЦАПСК» ЖШС. Нысанның конкурстық құны: 299,9 млн теңге. Құрылыс-монтаж жұмыстары өткен жылы шілде айыда басталып, облыстық бюджеттен 240,6 млн теңге қаржы қаралып, толығымен игерілген. Қазіргі таңда нысанның іргетасы – 100%, қабырғаларын қалау жұмыстары – 100%, шатыр жұмыстары – 100%, ғимараттың қасбеті  – 100% -ға аяқталып, ішкі сырлау жұмыстары – 50% -ға орындалған. Нысанның құрылыс-монтаж жұмыстары 2023 жылдың маусым айында аяқталып, пайдалануға берілетін болады. Мақтарал ауылдық округі аумағынан мемлекеттік және жекешелік әріптестік арқылы Шаттық, Ақ алтын және Еңбекші елді мекендерінде медициналық пункті құрылысы нысандарының құрылыс монтаж жұмыстары жүргізілуде. Аталған құрылыс нысандарының құрылыс-монтаж жұмыстары  өткен жылы басталып, 2023 жылы толық  аяқталып пайдалануға беру жоспарланған.

 

«Атакент кентінен 150 орынға арналған аурухана құрылысы» нысанына тапсырыс берілген. Қазіргі таңда жобалаушы мекеме тарапынан жобалық-сметалық құжаттама әзірленіп, сараптама қорытындысын алу жұмыстары жүргізілуде. 2023 жылы желтоқсан айында жобалық-сметалық құжаттама әзірленіп, сараптама қорытындысы алынған жағдайда, 2024 жылы тиісті мекемелерге бюджеттік өтінімдер жолданып, қаржы қаралған жағдайда құрылыс-монтаж жұмыстары жүргізілетін болады. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 30 қарашадағы №963 санды қаулысына сәйкес, «Жайлы мектеп» пилоттық ұлттық жобасы аясында аудан аумағына 5 жайлы мектеп құрылысы жоспарланған. Атап айтқанда, Нұрлыбаев ауылдық округі, Ынталы елді мекенінен 300 орындық, А.Қалыбеков ауылдық округі, Үлгілі елді мекенінен                   600 орындық, Жамбыл ауылдық округі, Абай елді мекенінен 900 орындық, Атакент кентінен 1500 және 900 орындық жайлы мектептердің құрылысы жүргізіледі. Қазіргі таңда 5 жайлы мектеп құрылыс нысандарының жобалық – сметалық құжаттамасы әзірленуде, 2023-2024 жылдары Атакент кентінен 1500 орындық, Нұрлыбаев ауылдық округі, Ынталы елді мекенінен 300 орындық, А.Қалыбеков ауылдық округі, Үлгілі елді мекенінен 600 орындық жайлы мектептердің құрылыс-монтаж жұмыстары жүргізілу жоспарланған. Ал, 2024-2025 жылдары Атакент кентінен 900 орындық және Жамбыл ауылдық округі, Абай елді мекенінен 900 орындық мектептердің құрылыс-монтаж жұмыстары жүргізілетін болады. Жалпы құрылыстың болжамды құны: 28 млрд теңге. «Мырзакент кентінен жаңа буынды дамыту орталығының құрылысы» нысанына тапсырыс берілген. 2023 жылы жобалаушы мекемені анықтау үшін «Түркістан облысы мемлекеттік сатып алу басқармасы» ММ-сі тарапынан мемлекеттік сатып алу жұмыстары жүргізілуде. Мемлекеттік сатып алу жұмыстары аяқталып,  жеңімпаз жобалаушы мекеме анықталған жағдайда жобалық-сметалық құжаттама әзірленіп, сараптаманың қорытындысы алынатын болады. Алдағы уақытта жобалық-сметалық құжаттама әзірленіп, сараптаманың оң қорытындысы алынған жағдайда тиісті мекемелерге бюджеттік өтінімі жолданып, қаржы қаралған жағдайда 2024-2025 жылдары құрылыс-монтаж жұмыстары жүргізілетін болады.

Аудандағы ауыз су жүйелерінің тозығы жеткен 11 елді мекендерде (Иіржар, Жаңажол, Азаттық, Ақжол, Арайлы, Нұрлыжол, С.Рахимов, Өркениет, Игілік, Шаттық, Ақалтын) қайта құру жұмыстарын жүргізу және ауыз су құбыры жоқ 2 елді мекенге (Достық, Найман Бұқарбай) ауыз су құбырын салу қажет етеді. Осы мақсатта 2023 жылға облыстық бюджеттен 29,4 млн тг. бөлініп, Атакент, Береке және Иіржар е/м ауыз су жүйелерінің қайта құру жұмыстары жүргізілуде, құрылысы 2023 жылы аяқталады. Сонымен қатар, 2023 жылға аудандық бюджеттен 95,0 млн. теңге қаралып, 9 елді мекеннің  ауыз су жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жоспарланып, жүргізілуде. Аудандағы «Ауыл-Ел бесігі» бағдарламасы аясында 923 млн теңгеге  42,6 шақырымды құрайтын елді мекендердің 57 ішкі көшелеріне орташа жөндеу  жұмыстары жоспарға сәйкес жүргізіледі. Облыстық бюджеттен 21,5 млн теңгеге ұзындығы 1,3 шақырымды құрайтын 1 ішкі көшенің орташа жөндеу жұмыстарына қаржысы қаралды. Нысан өткен жылдан 2023 жылға өтпелі. Асфальт төсеу жұмыстары жоспарға сәйкес жүргізілетін болады. Автомобиль жолдары саласын дамыту бойынша жергілікті бюджеттен  құны 389,6 млн. теңгеге ұзындығы 23,9 шақырымды құрайтын елді мекендердің 30 ішкі көшелеріне орташа жөндеужұмыстарына қаржы бөлінген. Оның ішінде құны 62 млн теңгені құрайтын 5 нысан өткен жылдан 2023 жылға өтпелі. Жергілікті бюджеттен 30 млн теңгеге 4,9 шақырымды топырақты жолға тас төселетін болады.

 

Ағымдағы жылы атаулы әлеуметтік көмекке республикалық бюджеттен 1,3  млрд теңге, жергілікті бюджеттен 231 млн. теңге қаржы қаралған және атаулы әлеуметтік көмек тағайындалған отбасыларына кепілдендірілген әлеуметтік топтамаға республикалық бюджеттен 272 млн. теңге, жергілікті бюджеттен 5 млн. теңге қаржы қаралған. Сонымен қатар, 1-6 жас аралығындағы балдарға арнайы азық-түлік түрлері мен гигиеналық құрал-жабдықтар орнына монетизацияға өзгертілді. Қазіргі таңда 4 ай есеп бойынша Атаулы әлеуметтік көмекке республикалық бюджеттен 373 млн теңге , жергілікті бюджеттен            58 млн теңге қаржы игерілді.1-6 жас аралығындағы балаларына кепілдендірілген мемлекеттік топтамаға республикалық бюджеттен            64 млн теңге қаржы игерілді.