Түркістан облысы – Қазақстандағы тарихи-рухани құндылықтардың тоғысқан мекені. Елдегі ислам дінінің даму тарихында ерекше орны бар бұл өңірде бүгінгі таңда діни тұрақтылықты сақтау, қоғамның діни сауаттылығын арттыру және радикалды идеологиялардың алдын алу бағытында жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Қазақстандағы діни ахуалдың өзіндік ерекшелігі бар өңірлерінің бірі – Түркістан облысы. Ресми мәліметтерге сүйенсек, 2025 жылы облыс аумағында 740 мешіт, 1208-ден астам дін қызметкері (имам, ұстаз, теологтар) тіркелген. Облыстағы мешіттердің барлығы Қазақстан мұсылмандары діни басқармасына қарасты. Тұрғындарының басым бөлігі ислам дінін ұстанатын Түркістан өңірі – тарихи-рухани орталық ретінде дін саласындағы саясатты жүзеге асыруда белсенді аймақтардың бірі. Мұндағы діни ахуал тұрақты болғанымен, теріс ағымдардың идеологиясына қарсы күрес және діни сауаттылықты арттыру күн тәртібінен түспейді.Бұл ұйымдар өз қызметін Қазақстан Республикасының «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Заңы негізінде жүзеге асырып келеді.
Түркістан облысы әкімдігі жанындағы Дін істері басқармасы дін саласындағы саясатты үйлестіруші негізгі орган болып табылады. Басқарма түрлі ақпараттық-насихаттық жұмыстарды, семинарлар мен кездесулерді, ғылыми-конференциялар мен тренингтерді тұрақты ұйымдастырып келеді. Бұл іс-шаралар халықтың діни сауаттылығын арттыруға және экстремизм мен радикализмнің алдын алуға бағытталған.
Облыс көлемінде «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында ұлттық-діни құндылықтарды дәріптейтін мәдени жобалар да кең көлемде қолға алынуда. Мешіт имамдары, теологтар, дінтанушылар мен қоғам белсенділері халықпен жиі жүздесіп, діни ағартушылық жұмыстарды жүргізуде. Әсіресе, жастармен жұмысқа ерекше мән берілуде. Мектептер мен жоғары оқу орындарында діни сауаттылыққа бағытталған кездесулер, ашық сабақтар мен дәрістер ұйымдастырылып жатыр. Сонымен қатар, Түркістан облысында діни экстремизм мен терроризмге қарсы профилактикалық шаралар жүйелі түрде іске асырылуда. Арнайы дайындықтан өткен ақпараттық-түсіндіру топтары (АТТ) ауыл-аймақтарда түсіндіру жұмыстарын жүргізіп, әлеуметтік желілер арқылы да белсенді қызмет атқаруда. Аталған топтар тек діни мазмұнмен ғана шектелмей, қоғамдағы жалпы толеранттылық пен бейбітшілік құндылықтарын насихаттайды.
Сонымен қатар, медиа кеңістігінде де дін саласындағы саясатты насихаттау өз нәтижесін беруде. Түркістан облысында жергілікті телеарналар мен радиолар, сондай-ақ әлеуметтік желілерде ақпараттық видеороликтер, сұхбаттар, дінтанушылық мақалалар кеңінен жариялануда. Бұл – заманауи технологияларды тиімді пайдалану арқылы діни ақпараттың халыққа дұрыс әрі сапалы жетуін қамтамасыз ететін маңызды құрал болып табылады.
Бұдан бөлек, конфессияаралық келісімді сақтау бағытында облыстағы діни бірлестіктермен тығыз байланыс орнатылған. Түркістан облысында қазіргі таңда 75 ақпараттық-түсіндіру тобы (АТТ) бар. Олардың құрамында теологтар, дінтанушылар, имамдар, заңгерлер мен психологтар жұмыс істейді. Кездесулердің негізгі мақсаты діни сауаттылықты арттыру, зайырлы мемлекет негіздерін түсіндіру, жат ағымдардың белгілерін тану және қарсы тұру жолдарын үйрету. Өздеріңіз білесіздер, Қазақстанда 18 конфессияны құрайтын діни бірлестіктер өкілдері тату-тәтті ғұмыр кешіп жатыр. Еліміздің заң талаптары бойынша әрбір адам қандай дінді ұстанамын десе өз еркінде. Қазақстан – зайырлы мемлекет, сондықтан ол діни бірлестіктердің ішкі істеріне араласпайды. Діни ұстанымы бойынша ешкімнің кемсітілуіне жол бермейді.
Түркістан облысында дін саласындағы саясатты насихаттау – қоғам қауіпсіздігі мен рухани тұтастықты қамтамасыз етудегі маңызды қадамдардың бірі. Мемлекет пен қоғамның үйлесімді іс-әрекеті нәтижесінде өңірде діни тұрақтылық сақталып отыр. Алдағы уақытта да бұл бағыттағы жұмыстар жүйелі түрде жалғасын табатыны сөзсіз.Дін саласындағы теріс ағымдардың алдын алу мақсатында 2025 жылы 150-ге жуық жеке оңалту жұмысы жүргізілген. Бұл бағытта радикалды идеологияға тартылған немесе күмән тудыратын тұлғалармен арнайы теологтар жұмыс жүргізеді. Олардың ішінде 47 азамат дәстүрлі ислам бағытына қайтарылғаны ресми тіркелген.Ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында әлеуметтік желілерде белсенді жұмыстар жүргізілуде.
Түркістан облысында дін саласындағы саясатты насихаттау – тұрақтылықтың, қоғамдық келісім мен ұлтаралық татулықтың маңызды тетігі. Мемлекет тарапынан бөлінген қаржы, мамандарды даярлау, ақпараттық жұмыстар мен алдын алу шаралары бұл саланың жүйелі дамуына жол ашты. Алдағы уақытта да діни экстремизмнің алдын алу және діни сауаттылықты арттыру бағытындағы іс-шаралар жалғасын табады.
