Түркістан облысы экономикасының негізгі драйверлері – инвестиция, өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы. Облыс әкімі аппаратының апталық мәжілісінде осы салалардағы жұмыстар мен жоспарлар талқыланды. Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров жауапты басқарма басшыларының есептерін тыңдап, оларға және аудан, қала әкімдеріне осы салалардағы индикаторларды толық орындап, жұмысты жандандыруды тапсырды.
– Біздің мақсатымыз – облысты өзін-өзі қамтитын өңірге айналдыру. Ол үшін өндіріс орындарын көбейтіп, ауыл шаруашылығы өнімдерін терең өңдеу керек. Инвестиция тарту жұмыстары тұрақты әрі сапалы атқарылуы қажет. Индикаторды орындамаған басшылардың жауапкершілігі қаралады, – деді Нұралхан Көшеров.
Мәжілісте Өнеркәсіп және индустриалды-инновациялық даму басқармасы басшысының міндетін атқарушы Қанат Шонбасовтың есебі тыңдалды. Оның айтуынша, 2025 жылғы 24-25 қараша аралығында Түркістан қаласында өткен «Turkistan Investment and Tourism Forum-2025» халықаралық инвестиция және туризм форумына шетелден 153 компания, жалпы 300-ден астам делегат қатысқан. Халықаралық форумда жалпы құны 432,2 млрд теңгені құрайтын 9 меморандумға қол қойылды. Осы арқылы өңірде мақта кластері, металды терең өңдеу, индустриалды аймақ құру, қағаз өндіру, ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу және өзге де ірі жобаларды жүзеге асыру көзделіп отыр. Аудан, қала әкімдері де шетелдік инвесторлармен меморандумдар жасаған. Осы жұмыстар нәтижесінде жыл басынан бері облыс экономикасына 1,4 трлн теңге инвестиция тартылып, өсім 123 пайызды құраған.
Ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Файзулла Байдуллаев саладағы индикаторлардың орындалу барысын баяндады. Мемлекет басшысының ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің көлемін 2 есеге ұлғайту жөніндегі тапсырмасы аясында, Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығы министрлігімен бекітілген жол картасы бойынша 2025 жылға негізгі 10 индикаторлық көрсеткіштер жоспары бекітілген. 11 айдың қорытындысымен 7 көрсеткіш толығымен орындалды. Атап айтқанда, су үнемдеу технологияларын ендіру жоспары 140 %-ға, техника паркін жаңалау 143 %-ға, егіс алқаптарына минералды тыңайтқыштар енгізу 120 %-ға, жеміс-көкөніс сақтау қоймаларын салу, сүт фермасын құру, жұмыртқа бағытындағы құс фермасын ашу жоспарлары 100 %-ға орындалған. Ауыл шаруашылығындағы жалпы өнім көлемін өндіруде облыс республикада алғашқы орында, үлесі – 13%. 11 айда 1 трлн 154 млрд теңгенің өнімі өндіріліп, өсім 101,2 % құрады. Жыл қорытындысымен жалпы өнім көлемі 1 трлн 254 млрд. теңгеге жеткізіледі деп жоспарланып отыр.
Түркістан облысының әлеуметтік-экономикалық дамуы соңғы жылдары инвестиция тарту, өнеркәсіп өндірісін дамыту және ауыл шаруашылығы саласын жаңғырту бағыттарымен тығыз байланысты жүзеге асырылып келеді. Бұл үш бағыт өңір экономикасының негізгі драйверлеріне айналып, халықтың әл-ауқатын арттыруға және аймақтың тұрақты дамуын қамтамасыз етуге негіз болып отыр.
Инвестиция – облыс экономикасының серпінді дамуының басты қозғаушы күші. Түркістан облысында қолайлы инвестициялық климат қалыптастыру мақсатында инфрақұрылыммен қамтамасыз ету, индустриялық аймақтарды дамыту және инвесторларға әкімшілік қолдау көрсету шаралары жүйелі түрде іске асырылуда. Инвестициялық жобалардың жүзеге асуы жаңа өндіріс орындарының ашылуына, заманауи технологиялардың енгізілуіне және еңбек өнімділігінің артуына ықпал етеді. Бұл өз кезегінде халықты тұрақты жұмыспен қамтуға және өңірдің әлеуметтік тұрақтылығын нығайтуға мүмкіндік береді.
Өнеркәсіп саласы облыс экономикасын әртараптандыруда маңызды рөл атқарады. Соңғы жылдары өңірде өңдеуші өнеркәсіпке басымдық беріліп, құрылыс материалдары, тамақ өнеркәсібі, жеңіл өнеркәсіп бағыттарында жаңа кәсіпорындар іске қосылуда. Өнеркәсіп өндірісінің өсуі өңірлік жалпы өнімнің ұлғаюына, экспорттық әлеуеттің артуына және бюджет кірістерінің көбеюіне жол ашады. Нәтижесінде әлеуметтік салаларды қаржыландыру мүмкіндігі кеңейіп, білім беру, денсаулық сақтау және инфрақұрылым салаларында оң өзгерістер орын алады.
Ауыл шаруашылығы Түркістан облысының дәстүрлі әрі стратегиялық маңызы бар саласы болып табылады. Халықтың басым бөлігі ауылдық жерлерде тұратын өңір үшін агроөнеркәсіп кешенін дамыту әлеуметтік-экономикалық дамудың негізгі факторы саналады. Суармалы егіншілікті жетілдіру, аграрлық технологияларды енгізу, өнімді қайта өңдеу және сақтау инфрақұрылымын дамыту ауыл шаруашылығының тиімділігін арттырады. Бұл шаралар фермерлердің табысын көбейтіп, ауыл тұрғындарының өмір сүру деңгейін жақсартуға мүмкіндік береді.
Инвестиция, өнеркәсіп және ауыл шаруашылығының өзара байланысы өңір экономикасында мультипликативтік әсер қалыптастырады. Ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдейтін өнеркәсіп орындарының ашылуы, инвестиция есебінен инфрақұрылымның дамуы және логистиканың жақсаруы өңірдің бәсекеге қабілеттілігін арттырады. Бұл үдерістер халықты жұмыспен қамтудың жаңа мүмкіндіктерін қалыптастырып, әлеуметтік теңгерімді қамтамасыз етеді.
Қорытындылай келе, инвестиция, өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы Түркістан облысының әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі тіректеріне айналып отыр. Осы драйверлерді тиімді үйлестіру арқылы өңірде тұрақты экономикалық өсімге қол жеткізіліп, халықтың өмір сүру сапасын арттыруға және облыстың ұзақ мерзімді даму әлеуетін нығайтуға берік негіз қалануда.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев өз Жолдауларында өңірлердің теңгерімді дамуы елдің экономикалық тұрақтылығы мен әлеуметтік әл-ауқатының негізгі кепілі екенін үнемі атап өтіп келеді. Президенттің айтуынша, «экономикалық өсім ең алдымен нақты секторды дамыту арқылы қамтамасыз етілуі тиіс». Осы тұрғыдан алғанда, Түркістан облысы үшін инвестиция, өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы өңір экономикасының негізгі драйверлері ретінде айқындалып отыр.
Қасым-Жомарт Тоқаев инвестиция тарту мәселесіне ерекше мән бере отырып, «инвестор үшін қолайлы орта қалыптастыру – мемлекеттік саясаттың басты міндеттерінің бірі» екенін атап өткен. Түркістан облысында инвестициялық жобаларды іске асыру арқылы жаңа өндіріс орындары ашылып, заманауи технологиялар енгізілуде. Бұл өңір экономикасының құрылымын жаңғыртып қана қоймай, халықты тұрақты жұмыспен қамтуға және табыс деңгейін арттыруға мүмкіндік беріп отыр. Президенттің «жұмыс орындарын ашу – әлеуметтік тұрақтылықтың басты факторы» деген сөзі осы бағыттағы саясаттың маңызын айқындайды.
Өнеркәсіп саласын дамыту да Мемлекет басшысы белгілеген басым бағыттардың қатарында. Тоқаев «шикізатқа тәуелділіктен арылып, өңдеуші өнеркәсіпті дамыту қажет» екенін бірнеше рет атап өтті. Түркістан облысында өңдеуші өнеркәсіпке басымдық берілуі – Президент тапсырмаларының нақты орындалуының көрінісі. Өнеркәсіптің дамуы өңірлік жалпы өнімнің өсуіне, экспорттық әлеуеттің артуына және бюджет кірістерінің көбеюіне жол ашады. Бұл өз кезегінде әлеуметтік салаларды қаржыландыруға мүмкіндік беріп, халықтың өмір сүру сапасын жақсартады.
Ауыл шаруашылығы саласы туралы Мемлекет басшысы «агроөнеркәсіп кешені ел экономикасының негізгі тіректерінің бірі болуы тиіс» деп атап өткен. Түркістан облысы үшін бұл сала тек экономикалық емес, әлеуметтік маңызы бар бағыт саналады. Ауыл шаруашылығын жаңғырту, еңбек өнімділігін арттыру және өнімді қайта өңдеу Президенттің ауылды дамыту жөніндегі тапсырмаларымен тікелей үндеседі. Бұл ауыл тұрғындарының табысын арттырып, жастардың ауылда тұрақтап қалуына жағдай жасайды.
