ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНДА МАЛ АЗЫҒЫ ЖЕТКІЛІКТІ

189

Биыл Түркістан облысында ауыл шаруашылығы дақылдарын 851 мың гектарға егу жоспарланып, ол жұмыс толығымен аяқталды. Егіс алқаптарын әртараптандыру шеңберінде малазықтық дақылдардың көлемі 5,5 мың гектарға артып, 227,5 мың гектарға орналастырылды. Сондай-ақ дәнді дақылдар – 298,2 мың гектарға, дәндік жүгері – 44,5 мың гектарға, бидай –201,2 мың гектарға егілді. Түркістан облысы әкімі аппаратының отырысында өңір басшысы Өмірзақ Шөкеев малазықтық дақылдың 2 жылдық қорын жасақтау маңызды екенін жеткізіп, аудан әкімдері мен тиісті басқарма басшысына тапсырмалар берді.

– Былтырғыдай күрделі жағдай қайталанбауы тиіс. Қазір нағыз жұмыстың қызған шағы. Мал азығын әзірлеуге, жинауға баса назар аударыңыздар. Биыл 2 жылға жететін қор жасақтау қажет. Ауа райының жаңбырлы әрі шөптің мол болуы қолайлы болып тұр. Жем-шөптің бағасы да былтырғыдан арзандады. Осы мәселені толық қадағалап, мониторинг жүргізіп отырыңыздар, – деді Өмірзақ Шөкеев.

Түркістан облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Нұрбек Бадырақовтың айтуынша, биылғы егіс науқанына 12,2 мыңнан астам ауыл шаруашылығы техникасы тартылды. «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ-ы тарапынан дала жұмыстарына 1672 агроқұрылымға 5,3 млрд. теңге несие берілген. Көктемгі егіс және дала жұмыстарын жүргізу үшін облыста төмендетілген бағамен 47,9 мың тонна дизель отыны бөлініп, босатылды. Облыста 475 түрлі минералды тыңайтқыштың құнының 50%-ын субсидиялауға 6 млрд. теңге қаржы бөлінді. Нәтижесінде 319 мың гектар егістік алқап тыңайтылады.

Биыл облыста ІҚМ – 0,1%-ға (1129,6 мың бас), уақ мал – 3,7%-ға (4776,9 мың бас), жылқы – 3,4% -ға (389,9 мың бас), түйе – 2,1% -ға (35,0 мың бас), құс –3,5% – ға (2297,1 мың бас) артқан. Мал басының артуына байланыты мал қыстату науқанына қажетті мал азығы 4,1 млн. тоннаны құрады. Бүгінгі күнге 0,5 млн тонна мал азығы дайындалды. Егілген егіс көлемінен 645 мың тонна мал азығы жиналады. Облыста егістік алқап басынан табиғи шөптер прессі 350-400, жоңышқа 500-700 теңге аралығында сатылуда. «Азық-түлік келісім шарт корпорациясы» АҚ-ы арқылы облысқа бөлінген 34,4 мың тонна бидайдан алынатын 9,3 мың тонна кебек агроқұрылымдарға арзандатылған бағамен сатылуда (65 тг/кг). Бүгінгі күнге 334 агроқұрылымға 540 тонна кебек босатылды.

Еске салсақ, таяуда Түркістан облысы, Сайрам ауданында «Dala-fruit. kz» ЖШС-нің бау алқабында «Егістен сөреге дейін» жобасы аясында ауыл шаруашылығы өнімдерін өткізу нарығын кеңейту жөнінде республикалық семинар-кеңес өтті. Мақсат – ауыл шаруашылығы субьектілерін, бизнес өкілдерін қолдай отырып, баға тұрақтылығын қамтамасыз ету, ауыл шаруашылығын дамыту бойынша жаңа тәсілдер мен технологияларды енгізу жолдарын талқылау.

Түркістан облысының басқа өңірлерімен ерекшелігі – ыстық және жылы ауа райының ұзақ болуында. Өңірде ауыл шаруашылығын дамытуда жаңа технологияларға басымдық берілуде. Су үнемдеу, тамшылатып суғару, үйіргелік жерге көкөніс егу, агроқұрылымдарды ірілендіру жұмыстары жүріп жатыр. Жұмыс күші де жеткілікті. 2019 жылдан бері «Бір алқаптан жылына 2-3 өнім алу» тәжирибесі кеңінен ендірілуде. Жоба арқылы шаруалардың табысы 2-3 есе ұлғайды. Биыл «Бір алқаптан жылына 2-3 өнім алу» тәсілі арқылы 133 ауылдық округтегі 8,4 мың гектар жерде 3000 жоба жүзеге асырылуда. Еліміздің өзге өңірлеріне көкөніс жеткізуге мүмкіндік мол.

Түркістан өңірінде ауыл шаруашылығы саласы өнімділігін арттыру үшін 3 негізгі бағытты дамытуға басымдық берілген. Бірінші бағыт – жеке қосалқы үй шаруашылықтарын дамыту. 2021 жылы жаңадан 525 отбасылық шаруашылық құрылса, оның ішінде 162 үй шаруашылығына «Еңбек» бағдарламасы арқылы гранттық қолдау көрсетілген.

Екінші бағыт – «Бір алқаптан жылына 2-3 өнім алу» жобасы арқылы былтыр 8 мыңнан астам гектарда 3 мыңға жуық жоба жүзеге асырылып, 280 мың тонна өнім жиналды.

Үшінші бағыт – агроқұрылымдарды ірілендіре отырып, өндіріске заманауи озық технологияларды енгізу бойынша «Түркістан қаласы аумағында азық-түлік белдеуін қалыптастыру» жобасы қолға алынды. Жалпы құны 35,1 млрд. теңгені құрайтын 6 серпінді инвестициялық жоба жүзеге асырылуда. 11 мың гектарға жаңбырлатып суғару технологиясы ендіріледі. Бүгінде 3 кооператив негізінде 2,2 мың гектарға 65 дана жаңбырлатып суғару қондырғылары орнатылды. Технологияның тиімділігі: дақыл түріне қарай ағын суды 2 есе үнемдеумен қатар, өнімділікті 3 есеге дейін арттырады.