Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеровтің тапсырмасына сәйкес Кентау қаласына қарасты Ащысай ауылындағы түсті металл комбинаты руднигінің металлургиялық цехына тиесілі қалдықтар қоймасы мен ауыл шетіндегі өндірістік шахта қалдықтарын тиімді пайдалану және қайта өңдеу бағытындағы жұмыстар жүргізілуде. Өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу жобасын жүзеге асыру бойынша жүргізіліп жатқан келіссөздер өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына серпін береді. Аталған қалдықтарды шаруашылық айналымға тарту арқылы экологиялық жүктемені төмендету, өндірістік әлеуетті арттыру және өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына серпін беру көзделіп отыр.
Осыған орай облыстық кәсіпкерлік және сауда басқармасының басшысы Нұржігіт Мырзахметов шетелдік инвесторлармен кездесу өткізді. Аталған жобаға қызығушылық танытқан Hubei Nonmetallic Geological Company компаниясы нысанның инвестициялық тартымдылығын жан-жақты зерделеу, шлак жинақтарының ресурстық және технологиялық әлеуетін бағалау, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен әлеуетті инвесторлар арасындағы өзара іс-қимылдың ықтимал форматтарын айқындау мақсатында арнайы кездесу ұйымдастыруды жоспарлап отыр.
Кездесу барысында өнеркәсіптік қалдықтарды тиімді игеру жолдары, экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері, сондай-ақ жобаны іске асырудың кезеңдері мен негізгі шарттары жан-жақты талқыланды.
Hubei Nonmetallic Geological Company тексеру және зерттеу жұмыстарын жүргізу, оның ішінде геологиялық барлау және зертханалық зерттеулер саласында мол тәжірибеге ие. Компания бұған дейін Қазақстан Республикасының бірқатар өңірлерінде, атап айтқанда Ақтөбе, Алматы және Шиелі аймақтарында осындай жобаларды табысты жүзеге асырған. Аталған бастама өңірдегі өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу арқылы экологиялық жүктемені азайтуға, инвестициялық ахуалды жақсартуға және өңір экономикасының тұрақты дамуына серпін беруге бағытталған.
Бүгінде Ащысай ауылында 1 мектепке дейінгі білім беру ұйымы, 2 жалпы білім беретін мектеп, 1 мәдениет үйі, 1 кітапхана, 2 спорт алаңшасы және 1 пошта байланыс бөлімшесі жұмыс істейді. Кезінде өндірісімен танылған елді мекенде қазіргі таңда шамамен 2 мың тұрғын бар. Ауылдағы жолдардың жалпы ұзындығы 15,12 шақырымды құрайды.
Түркістан облысында өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу жобасын жүзеге асыру бойынша жүргізіліп жатқан келіссөздер өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына серпін беретін маңызды бастамалардың бірі болып отыр. Бұл жоба экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етумен қатар, экономиканы әртараптандыруға, жаңа өндіріс орындарын ашуға және халықтың өмір сүру сапасын арттыруға бағытталған.
Бүгінгі таңда өнеркәсіптік қалдықтарды басқару мәселесі әлемдік деңгейде өзекті болып отыр. Түркістан өңірінде де өндіріс орындарының дамуына байланысты қалдық көлемі артып келеді. Осыған орай, оларды тиімді қайта өңдеу – қоршаған ортаны қорғаудың ғана емес, сонымен қатар экономикалық мүмкіндіктерді кеңейтудің маңызды тетігі. Қайта өңдеу жобасын іске асыру арқылы қалдықтарды кәдеге жаратып, екінші реттік шикізат өндіру жолға қойылады. Бұл өз кезегінде жаңа өндірістік тізбектердің қалыптасуына ықпал етеді.
Әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан алғанда, жобаның жүзеге асуы өңірде жаңа жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік береді. Қайта өңдеу зауыттары мен ілеспе қызмет көрсету салалары жергілікті тұрғындарды тұрақты жұмыспен қамтып, табыс көзін арттырады. Әсіресе жастар мен техникалық мамандық иелері үшін жаңа мүмкіндіктер пайда болады. Бұл еңбек нарығын жандандырып, көші-қон үдерістерінің азаюына әсер етеді.
Экономикалық тиімділік тұрғысынан жобаның маңызы зор. Қайта өңделген қалдықтардан алынатын өнімдер құрылыс, жол салу, энергетика және басқа да салаларда пайдаланылуы мүмкін. Бұл импортқа тәуелділікті азайтып, отандық өнім үлесін арттыруға жол ашады. Сонымен қатар, инвестиция тарту арқылы өңір бюджетіне түсетін салық көлемі ұлғайып, әлеуметтік бағдарламаларды қаржыландыру мүмкіндігі кеңейеді.
Экологиялық аспект те әлеуметтік-экономикалық дамумен тығыз байланысты. Қалдықтардың ретсіз жиналуы жер мен су ресурстарына, халық денсаулығына кері әсер етеді. Қайта өңдеу жүйесінің енгізілуі экологиялық жағдайды жақсартып, тұрғындардың өмір сүру ортасын қауіпсіз етеді. Таза орта – дені сау қоғамның негізі, ал бұл еңбек өнімділігі мен әлеуметтік тұрақтылыққа тікелей ықпал етеді.
Сонымен қатар, бұл жоба өңірде «жасыл экономика» қағидаттарын дамытуға жол ашады. Мемлекет деңгейінде қолдау тапқан экологиялық таза өндірістерді дамыту саясаты Түркістан облысында нақты іске асуда. Инновациялық технологияларды енгізу, энергия тиімділігін арттыру және ресурстарды ұтымды пайдалану өңірдің ұзақ мерзімді тұрақты дамуына негіз болады.
Түркістанда өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу жобасын жүзеге асыру бойынша жүргізіліп жатқан келіссөздер өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына бағытталған стратегиялық маңызы бар бастама болып табылады. Бұл жоба экологияны қорғау, экономиканы әртараптандыру, жаңа жұмыс орындарын ашу және халықтың әл-ауқатын арттыру арқылы Түркістан облысының тұрақты әрі сапалы дамуына жол ашады.
Түркістан облысында өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу жобасын жүзеге асыру бойынша жүргізіліп жатқан келіссөздер Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың экологиялық қауіпсіздік пен экономиканы әртараптандыру жөніндегі стратегиялық ұстанымдарымен толық үндеседі. Президент өз Жолдауларында «жасыл экономикаға көшу – еліміздің орнықты дамуының басты бағыты» екенін атап өтіп, өндірістік қалдықтарды басқарудың заманауи жүйесін қалыптастыруды маңызды міндеттердің бірі ретінде белгілеген болатын.
Қасым-Жомарт Тоқаев «Экология – бұл болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілік» деп, қоршаған ортаны қорғау мәселесін мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтарының қатарына қосты. Осы тұрғыдан алғанда, Түркістандағы өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу жобасы экологиялық проблемаларды шешумен қатар, экономикалық тиімділікті де қамтамасыз ететін бастама болып отыр. Қалдықтарды қайта өңдеу арқылы табиғи ресурстарды үнемдеп, қоршаған ортаға түсетін жүктемені азайтуға мүмкіндік туады.
Президент Жолдауында өңірлердің экономикалық дамуы мен инвестициялық тартымдылығын арттыруға ерекше назар аударылып келеді. Мемлекет басшысы «Әр өңір өз әлеуетін тиімді пайдаланып, жаңа өсу нүктелерін қалыптастыруы керек» деп атап өткен. Түркістан облысында жүзеге асырылуы жоспарланып отырған бұл жоба өңір экономикасының жаңа бағытын қалыптастырып, өндірістік секторды дамытуға жол ашады. Инвестиция тарту арқылы жаңа кәсіпорындар іске қосылып, заманауи технологиялар енгізіледі.
Әлеуметтік тұрғыдан алғанда, жобаның маңызы ерекше. Қайта өңдеу саласының дамуы жаңа жұмыс орындарының ашылуына ықпал етеді. Президент Тоқаев «Тұрақты жұмыс пен лайықты табыс – әлеуметтік тұрақтылықтың негізі» екенін бірнеше рет атап өткен. Жоба аясында білікті мамандарға сұраныс артып, жастарды жұмыспен қамту, техникалық кадрларды даярлау мәселелері шешімін табады. Бұл өңір халқының әл-ауқатын арттыруға тікелей әсер етеді.
Сонымен қатар, Мемлекет басшысы отандық өндірісті қолдау және импортқа тәуелділікті азайту мәселесін де басты міндеттердің бірі ретінде қойды. Өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу нәтижесінде алынатын екінші реттік шикізат құрылыс, жол салу және басқа да салаларда қолданылып, жергілікті өндірістің дамуына серпін береді. Бұл – Президент көтерген экономиканы әртараптандыру саясатының нақты көрінісі.
