ТҮРКІСТАНДА СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ КҮРЕСУ ЖӘНЕ АЛДЫН АЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІ ТАЛҚЫЛАНДЫ

184
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев сы­байлас жемқорлыққа қар­сы күрес мәселелері жөнін­де кеңес өткізіп, сыбай­лас жемқорлық жағдай­лары­ның саны әлі де азаймай тұрғанын атап көрсеткен болатын. Сондай-ақ, Президент Қасым-Жомарт Тоқаев сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметке сыбайлас жемқорлықпен толық жойылғанша күресуді тапсырды.

“Жемқорлықтың барлық түрімен ымырасыз күрес – мемлекетіміздің одан әрі дамуының басымдығы. Парақорлық, тамыр-таныстық, қоңырау шалу арқылы мәселе шешу және тағы басқа келеңсіздіктер жылдар бойы азаматтардың мемлекеттік институттарға деген сеніміне селкеу түсіргенін білесіздер. Осы орайда халықтың әділдікке деген үміті азая бастады. Сондықтан менің сайлау алдында берген уәделерімнің бірі жемқорлықты түбірімен жойғанша ымырасыз күрес жүргізу болды. Бұл істе Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі шешуші рөл атқарады. 2019 жылы маусымда құрылған сәттен бері аталған орган көптеген жұмыс атқарды. Оны мойындау керек. Жемқорлыққа қарсы күрес шараларының жүйесі белсенді дами бастады. Атап айтқанда, жаңа құқықтық институттар, өзіне бағынышты қызметкерлердің жемқорлық қылмысы үшін саяси және мемлекеттік тұлғалардың қызметтен кетуі, адалдыққа тексеріс, нормативтік-құқықтық актілерге жемқорлыққа қарсы жүргізілетін сараптама және тағы да басқа бастамалар осы санатқа кіреді. Олардың алғашқы нәтижелерін көріп отырмыз”, – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Осы бағытта Түркістан облысында сыбайлас жемқорлықтың алдын-алу, оның тәуекелдерін жою жөніндегі мәжіліс өтті. Жиында сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті күшейту, алдын алу жұмыстарын ширату және өзге де мәселелер талқыланды. Мәжілісті Түркістан облысы әкімі аппаратының басшысы Еркеғали Әлімқұлов жүргізді.
ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Түркістан облысы бойынша Департаменті басшысының бірінші орынбасары Нұрлан Арынбаев өңірде, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес күшейтілгеніне тоқталды. Әкімдіктер мен жалпы мемлекеттік қызметшілерге ел алдындағы міндетті абыроймен атқару керектігін айтты. Пара беруші де, пара алушы да қатаң жазаланатынын жеткізді.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Түркістан облысы бойынша Департаментінің Превенция басқармасының басшысы Ержан Жүнісов облыста сыбайлас жемқорлықтың алдын алу бағытында атқарылып жатқан жұмыстарды, тіркелген қылмыстарды баяндады. Бірінші басшыларға жемқорлық тәуекелдеріне шынайы талдау жасап, күресті күшейтуді ұсынды.
– Біздің органның басты ұстанымы – әділдік пен заң үстемдігін орнату. Бұл жұмыстарға барлық мемлекеттік органдардың белсенді қатысуы маңызды. Сондықтан әлеуметтік дертпен күресуде сіздерді де белсенді болуға шақырамын. Жемқорлыққа қарсы саясат 3 негізгі кешенді бағыттан тұрады. Олар: халық арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізу, мекеме қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне талдау жүргізу және қылмыстық тергеп-тексеру. Дер кезінде алдын алмасаңыздар, жемқорлық салдарлары көптеген адамның жарқын келешегіне балта шабуы әбден мүмкін.
Талдау көрсеткендей, кейбір мемлекеттік органдарда жемқорлық жағдайы мақтанарлық емес. 2023 жылдың І жартжылдығында Департаментке call-орталығының 1424 нөмірі арқылы 21 хабарлама келіп түскен. Оның ішінде 2 хабарлама сотқа дейінгі тергеп-тексеру бірыңғай тізіліміне тіркелген. Осы call-орталығына нақты сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық фактісі туралы хабарлауға болады. Қоңырау шалу тегін, әрі құпия. Ескерте кетейін, бұдан былай, сыбайлас жемқорлық қылмыстары бойынша ашық режимде өтетін сот отырыстарына күдікті деп танылған азаматтың әріптестерін қатыстыру тәжірибесі қолданылады. Сондықтан, қоғам мен мемлекет тарапынан ерекше сенім білдірілген қызметті адал атқаруды сұраймын, – деген Ержан Жүнісов
жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдауды сапалы жүргізу керектігін де атап өтті.
Зерделеу көрсеткендей сыбайлас жемқорлық деректері әлеуметтік қорғау саласы, жер қатынастары, ішкі саясат, білім беру саласы, тұрғын үй саласы, құрылыс және денсаулық сақтау салаларында тіркелген.
Түркістан облысы әкімі аппаратының басшысы Еркеғали Әлімқұлов осы мәселеге қатысты өз ұсынысы мен пікірлерін білдіріп, аудан, қала әкімдері мен басқарма басшыларын қызметті адал атқаруға, заңсыздыққа жол бермеуге шақырды.
– Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жүйелі түрде жүргізілуі тиіс. Аудан, қала әкімдері, басқарма басшылары осы бағытта нақты жоспар түзіп, жұмысты жандандырыңыздар. Сыбайлас жемқорлықтың алдын-алу, болдырмау бағытында облыс әкімдігі жанында комиссия бар. Осы комиссияның жұмысын күшейту бағытында сыртқы және ішкі талдау жүргізу бойынша ұсыныс беруді тапсырамын. Екіншіден, мемлекеттік қызметшінің әдеп кодексін қатаң сақтау қажет. Сенім артқан елдің үмітін ақтау – міндетіміз, – деді аппарат басшысы.
Мәжілісте сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша атқарылған жұмыстары бойынша аудан, қала әкімдері мен басқарма басшыларының есептері тыңдалды.