Сенат спикері Мәулен Әшімбаевтың төрағалығымен Палата отырысы өтті.
Сенатор Шәкәрім Бұқтұғұтов геологиялық барлау саласын толықтай өзгерту үшін саланы қаржыландыруды арттыру қажет деп есептейді. Ол ғылыми зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды (ҒЗТКЖ) қаржыландыру саласындағы міндеттемелер аясында бөлінген қаражаттың 50 пайызын жер қойнауын пайдаланушылардың геологиялық барлау ісіне пайдалануды ұсынды.
Депутаттың айтуынша, инвесторлар еліміздің жер қойнауын зерттеуде шешуші рөл атқарады, бірақ инвестициялық тәуекелге байланысты олардың ынта-ықыласы алысқа ұзамайды. 2003-2023 жылдар аралығында елімізде геологиялық барлауға 640 млн доллар бюджет қаржысы бөлінген, бұл басқа елдерге қарағанда едәуір аз. Ағымдағы ресурс базасының сарқылуы да саланы тежейтін фактордың бірі. Геологиялық барлау жұмысының көлемі аз болған жағдайда алынатын қор орнының толмауы, оның көлемінің азаюы және сапасының нашарлау үрдістері анықталып отыр.
Сенатор сонымен қатар қазіргі уақытта республикалық геологиялық қорларда 4,5 миллионнан астам геологиялық есептер сақталатынын атап өтті. Алайда жер қойнауын пайдаланушылар деректерге қол жеткізудің қиындығына байланысты қажетті ақпаратты алуға 3 айға дейін уақыт жұмсайды. Ал minerals.gov.kz бірыңғай платформасы қажетті талапқа сәйкес келмейді және нақтылауды қажет етеді. Демек геологиялық ақпарат бар, бірақ оны пайдалану мүмкін емес. Сонымен қатар геологтер, инженерлер және т.б. білікті кадрлардың тапшылығы да байқалады.
«Экономиканы дамыту негізінің бірі ретінде геологиялық саланы нақты трансформациялау жөнінде шаралар қабылдау қажет. 2025-2027 жылдарға арналған республикалық бюджетті қалыптастыру кезінде бұл мәселені қарастыру аса маңызды. Ресурстық базаны дамыту аясында металдардың неғұрлым сұранысқа ие санаттары бойынша басымдық беру қажет. Кері байланысты ескере отырып, жер қойнауын пайдаланушылардың бірыңғай платформасында жинақталған тарихи геологиялық ақпаратты цифрландыруды аяқтау, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушылардың ғылыми зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыруға бөлетін қаржысының 50% пайдалану мәселесін қарау керек», деді Ш.Бұқтұғұтов.
