Цифрлық трансформациялау идеясын әлемдік тренд деуге болады

32

Түркістан қаласының тұрғындарының назарына цифрлық білім беруге және цифрлық экономикаға жаһандық көшу цифрландыру процесі өзектілігінің белсенді өсуін тікелей көрсететінгін ұсынамыз. Табысты цифрлық экономика мен білім беруді құру біздің еліміздің ғана емес, бүкіл әлемнің мемлекеттік саясатының маңызды басымдықтарының бірі болып табылады. Бұл мақалада біз білім беру процесіне сандық технологияларды тиімді енгізуге көмектесетін 11 қағидат туралы сөйлесетін боламыз. Білім беру процесін цифрландыру қазіргі заманғы жағдайларға қарай қалыптасатын білім беру процесін және білім беру процесіне енгізілетін қазіргі заманғы техникалық құралдарды өзара трансформациялауды білдіреді. Білім беру үдерісін өзгертудің мақсаты барынша тиімді цифрлық технологияларды қолдану болып табылады. Өз кезегінде, білім беру саласындағы технологияларды дамытудың мақсаты оларды толық бейімдеу және қойылған педагогикалық міндеттерді барынша ыңғайлы шешу үшін оқу процесіне барынша ыңғайлы енгізу болып табылады.

Заманауи технологияларды енгізу процесінің басталуымен мекемелердің білім беру мүмкіндіктері едәуір кеңейді. Атап айтқанда, корпоративті онлайн оқыту, инверттелген білім беру, Мобильді платформалардың барлық түрлері, микро оқыту және басқалары сияқты оқыту форматтары белсенді дамуда. Бұл білім алушының да, оқытушының да бір орынға ұтқырлығы мен байланысуын қамтамасыз етеді.Электрондық білім беру ресурстарын енгізу студенттер мен оқытушыларға оқу материалдарының кең таңдауына ыңғайлы қол жеткізуге мүмкіндік береді. Жоғары оқу орындары өз кезегінде кітапхана қорларын электрондық кітаптармен толықтырады. Ұқсас бағыттағы жоғары оқу орындары өз еңбектерін бір-бірімен білім беру контентімен еркін алмасу мүмкіндігіне ие болатын электрондық алаңдарда біріктіреді.Осыған байланысты қазіргі студенттерді цифрлық қоғамдағы өмірге дайындауға, сондай-ақ цифрлық экономика жағдайында кәсіби қызметті ұйымдастыруға бағытталған білім беру процесінде күшті және маңызды өзгерістер орын алуда.

Цифрлық дидактика қоғамды цифрландыру жағдайында білім беру процесін ұйымдастыруға бағытталған педагогиканың бір саласы. Бұл ғылыми пән дидактика үшін дәстүрлі принциптер мен негізгі ұғымдарды қолданады, бірақ оларды қазіргі шындыққа бейімдей отырып, оларды өзгертеді және толықтырады. Цифрлық дидактика оқытудың заманауи әдістері мен стратегияларын құрудың негізі болып табылады.Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес Цифрландыру министрлігі Қазақстан Республикасында ауқымды цифрлық трансформацияны жүргізуге негіз болатын жаңа платформалық модельге көшу бойынша жұмыс жүргізіп жатыр.Әлемдегі тұрақсыз сыртқы саяси жағдайларды ескере отырып, Министрлік платформалық шешімдерді іске асырудың ықтимал нұсқаларын зерделеуде.

Сонымен қатар қазіргі уақытта әлеуметтік-экономикалық әсерді талдауды, қаржы-экономикалық модельді, сондай-ақ цифрландырудың платформалық моделіне көшу шеңберінде платформа құруға арналған техникалық параметрлерді қамтитын жобалау-техникалық құжаттамаларды әзірлеу жұмысы ұйымдастырылды.Шалғай елді мекендерде кең жолақты интернет желісін қолжетімді етудің жаңа трендтерін ескере отырып, OneWeb және SES компанияларымен бірлесіп, 2021 жылғы 4-тоқсанда мүдделі мемлекеттік органдардың сараптамалық жұмыс тобы үшін демонстрациялық сынақтар өткізілді.Жалпы Қазақстан аумағында 617 АЕМ-ді қамтамасыз ету үшін ГЕСЖ жүйесін 2023 жылы іске қосылды.

Салық кодексі шеңберінде радиожиілік спектрі үшін төлемақының жылдық мөлшерлемесінің азаюына негізделген байланыс операторларының міндеттемелеріне сәйкес, байланыс операторлары дербес немесе топтасқан түрде босатылған қаражатты байланыс сапасын жақсарту жөніндегі жобаларды қаржыландыруға бағыттайды.

ҚР Радиожиіліктер жөніндегі ведомствоаралық комиссияның 2021 жылғы 31 тамыздағы сырттай отырысының хаттамасына сәйкес, байланыс операторлары 5G стандартының бесінші буынының мобильді байланысын тестілеуді ұйымдастыру құқығына ие болды: «Қазақтелеком» АҚ — Нұр-Сұлтан және Шымкент қалаларының аумағында 3650-3750 МГц диапазонында; «Мобайл Телеком-Сервис» ЖШС, «Кселл» АҚ және «Кар-Тел» ЖШС — 3700-3800 МГц диапазонында белгілі бір орындарда – Алматы қаласының сынақ абоненттік терминалдары аумағында.Қазақстанда 2022 жылдың соңына қарай республикалық маңызы бар қалаларда, 2023-2025 жылдары облыс орталықтарында 5G желілерін іске қосу жоспарланған.

Цифрлық трансформациялау идеясын әлемдік тренд деуге болады. Цифрлық технологиялар көптеген елдердің экономикасын дамытуда маңызды рөлге ие. Цифрландыруды қалай дұрыс дамыту қажет, әлемдік тәжірибе қандай, Қазақстанның ілгерілеуге қандай мүмкіндіктері бар екенін анықтауға бізге Зерде ұлттық ақпараттық-коммуникациялық холдингінің басқарма төрағасы Руслан Еңсебаев көмектесті. Бұл туралы Primeminister.kz шолу материалынынан оқыңыздар.

Қазіргі уақытта көптеген елдерде цифрландыру дамудың стратегиялық басымдығы болып табылады. Әлемдік жетекші сарапшылардың болжамдарына сәйкес, 2020 жылға қарай әлемдік экономиканың төрттен бір бөлігі цифрлық болмақ, және мемлекетке, бизнеске және қоғамға тиімді өзара әрекеттесуге мүмкіндік беретін экономиканы цифрландыру технологияларын енгізу ауқымды және динамикалық үдеріске айналып келеді.Әлемнің 15-тен астам елі цифрландырудың ұлттық бағдарламаларын іске асыруда: Дания, Норвегия, Ұлыбритания, Канада, Германия, Сауд Арабиясы, Үндістан, Ресей, Қытай, Оңтүстік Корея, Малайзия, Сингапур, Австралия, Жаңа Зеландия және Қазақстан.

Қытай өзінің «Интернет плюс» бағдарламасында цифрлық индустрияларды дәстүрлімен ықпалдастырады. Сингапур «Ақылды экономиканы» қалыптастырады, Канада Торонтода АКТ-хаб құрады. Ал, Оңтүстік Корея «Креативті экономика» бағдарламасында адами капиталды дамытуға, кәсіпкерлікке және АКТ жетістіктерін таратуға бағыт алады, ал Дания мемлекеттік секторды цифрландыруды көздейді.

Қазақстан «басынан» бастамайды, 90-шы жылдары үдемелі индустриялық инновациялық даму бойынша мемлекеттік бағдарлама іске қосылды, «Болашақ» халықаралық білім беру бағдарламасына бастамашы болды, 2005 жылы электронды үкіметті қалыптастыру жұмыстары басталды. Сондай-ақ, бүгінгі таңда Қазақстанда инновациялық экожүйенің бірқатар элементтері құрылды, «Алатау» ИТП» арнайы экономикалық аймағы, «Назарбаев университеті» жұмыс жасайды, Astana Нub халықаралық технопаркі іске қосылды.

Биылғы Қазақстан халқына Жолдауында Мемлекет басшысы цифрлық индустрияны дамыту басқа барлық салаларға серпінді қамтамасыз ететінін атап өтті. Осыған байланысты Елбасы цифрлық технологияларды қолданумен құрылатын жаңа индустрияларды дамыту бойынша міндетті алға қойды.

Мемлекеттік бағдарлама бес негізгі бағыт бойынша жүзеге асырылады:Экономика салаларын цифрландыру — цифрлық технологияларды қолдану және енгізу арқылы Қазақстан экономикасының дәстүрлі секторларын түрлендіру;Цифрлық мемлекетке көшу — қажеттіліктерді болжай отырып, қызмет көрсету тәсілдерін және мемлекеттің азаматтармен және бизнеспен өзара қарым-қатынасын түрлендіру;Цифрлық Жібек жолын іске асыру — ел ішінде де, транзиттік әлеуетті іске асыру үшін де деректерді беру, сақтау және өңдеудің жоғары жылдамдықты және қауіпсіз инфрақұрылымын дамыту;Адам капиталын дамыту — жасампаз қоғам құруды қамтитын өзгерістер;Инновациялық экожүйені құру — бизнестің, ғылыми саланың және мемлекеттің тұрақты байланыстарымен технологиялық кәсіпкерлікті және инновацияларды дамыту үшін жағдай жасау.Қазақстанда ұлттық экономика салаларын цифрландыру бәсекеге қабілетті өнімдер өндіру мүмкіндігіне жол ашады. Жетілдірілген заманауи техноло­гия­лар компанияның бизнес-процестеріне, құндылықты қалыптастыруға айтар­лық­тай түзетулер енгізеді және бәсекелес­тік артықшылығына айналатыны сөзсіз.

Еліміздегі шағын және орта бизнес субьектілері орнықты даму мақсатта­ры­на жету үшін цифрлы технологиялар­­ды қолдану мүмкіндіктерін кеңінен пайдалану қажет. Сондай-ақ кәсіпкерлік субъектілері мемлекетпен табысты ын­ты­мақтаса отырып, цифрлы дамуға бай­ланысты бірлескен іс-шараларды көбейткен жөн.

Ұлттық экономика салаларын цифр­ландыру еліміздің тұрақты дамуының бөлінбес бөлшегі. Цифрландырудың бәсекеге қабілеттілігін арттыратын не­гізгі бағыттары: техникалық және тех­но­логиялық жетілдіру, экономикалық өсу және адам әлеуеті. Қазақстанның ұлт­тық экономика салаларын одан әрі цифрландырудың тетіктерін жетілдіре отырып, дамыту экономикамыздың тұ­рақты дамуына және әлемнің дамыған ел­дерімен интеграциялануға оң ықпал етеді.

Айталық, еліміздегі екінші деңгей­лі банктер төтенше жағдай кезінде және әлеуметке үздіксіз қызмет көрсетуге ұмтылып, операциялық ортаның өзге­руіне және ішкі процестердің өркен­деуі­не жедел ден қойды. Қысқа мерзім ішінде клиенттерге бірқатар жаңа қыз­метті ұсына алды, оның ішінде та­уарлар мен қызметтерге қашықтан төлем жасау мүмкіндіктерін кеңейте отырып, көптеген қызметті онлайн жеткізуді іске қосты. Төлем арналарының кеңеюі өз кезегінде онлайн-сақтандыруға жол ашты, бөлшек сауда тауарларының түр­­лерін көбейтті және бағалы қағаз­дар нарығында оң өзгерістерге әкелді. Тұ­тастай алғанда, қаржы секторы өзін жақсы серіктес ретінде тағы да дәлелдеді. Сондай-ақ бұл жерде клиенттердің қа­шық­тан қаржы­лық қызметтерге деген сұранысының өсуі технологиялық компаниялардың осы сегментке деген қызығушылығын арттырғанын атап өткен жөн. Тұрғындар үшін бұл – қо­лайлы жағдай. Өйткені бәсекелестіктің артуы қызметтердің сапасын арттырады, қызметтердің құнын төмендетеді. Бірақ банктер үшін бұл екі еселенген қосымша қаржы жұмсау болса да олар қызмет көрсету сапасын жақсартуға ұмтыла беруге тиіс.