Жасанды интеллект дамуының маңызды кезеңі

22
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев «Ana tili» газетіне берген сұхбатында жасанды интеллектінің болашағы зор екенін атап өтті. «Таяу жылдарда жасанды интеллект өте қарқынды дамып, жұрттың өмір туралы ұғымын, тіпті тұрмыс-тіршілігін де түбегейлі өзгертетінін ескерген жөн. Милы машиналар, яғни интеллектісі жағынан адамды он орайтын роботтар пайда болатын күн алыс емес», деді. Иә, былтыр чат-боттар қарқынды дамып, әртүрлі салаға дендеп енген болса, осы жылы жасанды интеллект агенттері күнделікті өмірде жиі қолданылады.

 

Жасанды интеллект дамуының маңызды кезеңі

Сарапшылардың сөзінше, бұл агенттер – жасанды интеллектінің ерекше қуатты көмекшілері. Мысалы олар қажет деректерді алып, әртүрлі қосымшаларға енгізіп, сіздің атыңыздан есептер дайындай алады. Мұндай құралдар уақытты үнемдеп, жүйкеңізді тоздыратын жұмыстарды жеңілдетуге жәрдем береді.

Ірі технологиялық компаниялар ЖИ агенттерін дамытуды күшейтіп жатыр. «Microsoft» компаниясы олар­ды қолдану арқылы өз көрсеткіште­рін жақсартып жатқанын мәлімдеді. Ком­панияның деректеріне сү­йен­­сек, «ІТ» мәселелерді ше­шу тиімділігі 36%-ға, ал са­тылымдардан түсетін кіріс 9,4%-ға артқан. Сонымен қатар кадрлық жұмыстарды жүргізу уақыты да қысқарған.

ЖИ агенттерін қолдануға біраз уақыт қажет болуы мүм­кін. Бірақ тех­но­­логиялық ком­паниялардың күткен үмі­ті ақталса, бұл агенттер гене­ративті жасанды интел­лек­тінің жаңа әрі тиімді құ­рал­дары ретінде танылып, көп пай­дала­нушыны тарта алады. «Microsoft» вице-пре­зиденті Рэй Смиттің айтуын­ша, ЖИ агенттері барлық жа­санды интел­лектінің орталық­тандырылған басқару жүйесі ретінде жұмыс істейді.

Елімізде де осы жылы салаға серпін беретін жаңалықтар көп болмақ. Мем­лекет басшысының тапсырмасымен жасанды интеллект халықаралық орталығы ашылады. Президент «Ana tili» газетіне берген сұхбатында: «Бұл орталық инвестиция тартатын, әлемдік тәжіри­бені және инновацияларды ен­гізетін орынға айналуы керек», деп атап өтті.

Айта кетейік, жасанды интеллект орталығы «ЭКСПО» аумағында орналасады. Мұн­да оқыту бағдарламала­ры іс­ке асырылып, стартаптарды қол­дай­тын арнайы кампус құрылмақ. Ірі халықаралық компания­лар осы жерде жасанды интел­лект орталықтары мен зертха­наларын ашады. Мемлекеттік органдар, жеке секторлар ға­лымдармен бір­лесіп, жасанды интеллектіні эко­­номи­каның барлық саласы­на енгізу бағы­тында жұмыс істейді. Қазіргі кезде орта­лықты құ­ру үшін «ЭКСПО» ны­санда­рын қай­та жасақтау басталып кетті. Орталық жыл соңына дейін қол­данысқа беріледі.

Сонымен қатар алдағы 5 жыл­да жасанды интеллект са­ласында 1 миллион­ адамды оқыту жоспарланып отыр. Цифр­лық даму, инновация­­лар және аэро­ғарыш өнеркә­сі­бі министрі Жаслан Мәдиев­тің айтуынша, 500 мың мек­теп оқушысы, 300 мың студент, 90 мың мем­лекеттік қызмет­ші, 80 мың кәсіпкер, 30 мың әлеуметтік сала маманы мен басқа да азаматтар оқытылады. Барлық оқыту бағдарлама­сы алдын ала тексерістен өтіп, әр санатқа арнайы әзірлен­ген. Сабақтар онлайн және офлайн форматта ұйымдастырылады.

Ж.Мәдиев бұл бастама білім жобасы ғана емес, елдің эко­номикалық, тех­но­логиялық дамуына жаңа серпін беретін ауқымды қадам екенін атап өтті.

ПІКІРЛЕР АЛАҢЫ

Жаслан Мәдиев, Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнер­кәсібі министрі:

– Біздің алдымызда интеллектуалды, креативті және озық құралдармен жабдықталған технологиялық дамыған қоғам құру міндеті тұр. Бұл мақсатқа «Generative Nation» деп аталатын жаңа тұжырымдама арқылы қол жеткізуді жос­парлап отырмыз, бұл біздің болашақ қоғамын құруға деген ұмтылысымызды білдіреді. Мұндай тәжірибе басқа елдерде де сәтті қолданылып келеді.

Жаңа технологиялар мен жасан­ды интеллект қоғамның барлық саласына енген сайын, біз адам өмірінің сапа­сын жақсартып, еңбек нарығы­ның сұра­нысына сай жаңа мамандықтар мен дағ­дыларды қалыптастыра аламыз. Соны­мен қатар бұл өзгерістер жаңа кә­сіп­орын­дардың, стартаптардың дамуына мүм­кіндік туғызып, экономикалық үдеріс­тердің тиімділігін арттыруға жол ашады.

Джеймс Зоу, Стэнфорд универ­сите­ті Био­медициналық деректер ғылымы кафедрасының доценті, ин­фор­матика және электртехника сала­сының маманы:

– Биыл жасанды интеллекті­нің жеке модельдерінен бірнеше агент­тің бірлесіп жұмыс істейтін жүйелері­­не өтеміз. Жақында виртуалды зертхана жобасын ұсындық. Бұл жобада әртүр­лі жасанды интеллект агенттері әртүрлі мамандықта жұмыс істейді. Мысалы, профессор-агент зерттеуді басқарып, ­химик ЖИ немесе биолог ЖИ өз салаларында нақты тапсырмаларды орындайды. Адам-зерттеуші осы үдерісті бақы­лап, кері байланыс береді. Нәтижесінде виртуалды зертханада «SARS-CoV-2» вирусына қарсы тиімді заттар жасалды. Болашақта қосымшалар бір модельге қарағанда, бірнеше агенттің көмегімен сенімді әрі тиімді жұмыс істейтін болады. Мен әсіресе адам басқаратын бірнеше агенттен тұратын топтардың мүмкіндігіне қызығушылық танытып отырмын.

Павел Бутенко, Цифрлық трансформация және жасанды интеллект шешімдерін енгізу жөніндегі сарапшы:

– Осы жылы мультимодалды жасанды интеллектіні қолдану негізгі үрдіске айналады. Бұл технология мәтін, сурет, аудио және видео сияқты әртүрлі де­ректі біріктіріп, өңдеуге мүмкіндік бе­реді. Мультимодалды ЖИ адам мен ком­пьютер арасындағы байланысты та­би­ғи және түсінікті етіп, клиенттерге ың­ғайлы интерфейстер ұсынады. Мы­салы, дүкенде клиент виртуалды кө­мек­шіге қалаған заттың суретін көр­сетіп, дауыспен сипаттаса, көмекші тауар­дың қолжетімділігі, бағасы мен ба­ла­ма нұсқалары туралы ақпарат береді.

Сонымен қатар ЖИ-агенттерді қолдану кең таралады. Олар адамның араласуынсыз шешім қабылдап, тапсырмаларды орындауға қабілетті. Мұн­дай агенттерді пайдалану бизнеске нарық өзгерістеріне жедел бейімде­луге, шығындарды азайтуға әрі жұмыс өнім­ділігін арттыруға көмектеседі.

Халфан Белхул: «Dubai Future Foundation» бас директоры:

– Жасанды интеллект геномды секвенирлеу үдерісін түбегейлі өзгертіп, генетикалық деректерді жылдам әрі дәл талдауға мүмкіндік беріп отыр. Бұл деге­німіз, денсаулық сақтау саласын жеке­лендірудің жаңа деңгейіне жеткізіп, әр адамның генетикалық ерекшеліктеріне негізделген емдеу тәсілдерін ұсына алатын боламыз. ЖИ көмегімен сирек кездесетін немесе күрделі аурулардың генетикалық себептерін анықтау уақыты айтарлықтай қысқарады. Сонымен қатар кей аурулардың пайда болу қаупін ерте кезеңде болжауға мүмкіндік артып, алдын алу шараларын уақтылы жүргізу мүмкіндігі туады. ЖИ шешімдері дәрілік заттарды әзірлеу жылдамдығын да арттырып, олардың әрбір адамға сәйкестігін генетикалық деңгейде қамтамасыз етуге ықпал етеді. Бұл тәсіл созылмалы және тұқым қуалайтын аурулармен күресуде жаңа жетістіктерге жеткізеді.

А. ЖҮНІСХАН