Жасанды интеллект: Әлеуеті мен адамзатқа әсері

250

Жасанды интеллекттің қар­қынды дамуына бірнеше негізгі фактор әсер етті. Бірінші, үлкен деректердің жинақталуы мен же­лілердің дамуы. Екінші, ней­рожелі технологияларының да­муындағы күрт серпіліс.

Еліміз жасанды интеллект саласына енді ене бастағанымен, мүлдем қалыс қалған жоқпыз. Оған дәлел – түрлі салаларда іске асырылған жобалар. Мы­салы, медицинада инсульт белгілерін диагностикалауға көмектесетін «Cerebra», орто­донттарға жақтың компью­терлік томографиясын жедел оқуға жәрдемдесетін, «ортодонтиялық талдау», электрокардиограмманы қашықтан декодтайтын «Smart ECG» құ­­рылғылары іске қосылды. Сон­­дай-ақ «Smart City» тұжы­рым­дамасындағы көлік, экология, энергетика, деректерді тал­дау, нөмірлерді, тұлғаларды тану жүй­есі және жол қозғалысы ере­­жесін бұзушылықтарды тір­­кейтін TargetAI ақылды бейне аналитика платформасы жұмыс істеп тұр. Өнеркәсіп саласында жер қойнауын пайдала­ну­шы­лардың өндірістік үдері­сін оңтайландыруға арнал­ған brains.app жасанды интеллект өнер­кәсіптік платформасы, оқиға­ларды көп факторлы тал­дау негі­зінде геологиялық-техни­ка­лық іс-шараларды іріктеуге арналған «Neuron Oil» платформасы бар.

Айта кетейік, 2021 жылы DSGI зерттеуінде еліміз цифрлық дағдылар деңгейінде 134 елдің рейтингінде 43-ші орынға ие болды. Бұл елдегі қолданыстағы цифрлық технологияның се­нім­ділігін, тұрақтылығын, жедел­дігін көрсетеді.

Әлем елдері жасанды интел­лектіні дамытуда көбіне сапалы деректер жиынтығының болмауы, деректердің қол жетімсіздігі, цифрландырудың төмен дең­гейі, интернет сапасының нашар болуы, елді интернетпен толық қамтымау, есептеу қуа­ты­ның болмауы секілді мәсе­ле­лерге тап болады. Бұл пробле­малар­дың біразы бізде де бар. «Speedtest Global Index» дерегі бойынша еліміз мобильді интернет жылдамдығы бойынша 67-орында (35,90 Мбит/с) болса, кеңжолақты интернет же­­лісі жылдамдығы бо­йынша 99-орында (47,53 Мбит/с) тұр. Сон­дықтан жасанды интел­лектіні дамытамыз десек, интернет жыл­дамдығы жоғары болу керек. Тұжырымдамада «5G желісі бірін­ші кезекте Астана Хаб өңір­лік орталықтары орналасқан жерлерде, «TechGarden-де», жоғары оқу орындары мен ғылыми-зерттеу ұйымдарының жасанды интеллект зертханаларында қамтамасыз етілетін болады», деп көрсетілген.

Сондай-ақ жаңа үрдістерге ілесіп, озық технологияларды бірден меңгеріп кете қоймай­тынымыз да жасанды интел­лектінің дамуына үлкен кедергі. Елімізде технологиялық, цифр­лық сауаттылық деңгей төмен. IT мамандар да жаңа қосымшалар жасағанымен, сұраныстың аз болатынын айтады. Өйткені көбі олардың қандай артықшылығы бар екенін, технологияның қалай жұмыс істейтінін, оларды әртүрлі салаларда қалай қолдануға болатынын білмейді.