Түркістандық тұрғындарды ақпараттандыру мақсатында цифрландыруды дамыту,жасанды интеллект технологияларын қолдану жөнінде мәліметтерді ұсынамыз. Жасанды интеллектке деген жалпы қызығушылықты түсіндіру қиын емес: бұл технология адамдарға әртүрлі процестерді, әсіресе көп еңбекті қажет ететін және жалықтыратын процестерді автоматтандыруға керемет мүмкіндіктер ашады. Біз шаршаған, кейінге қалдыратын немесе алаңдататын жерде құрылғы жүз пайыздық тиімділік пен жоғары дәлдікті көрсетуді жалғастырады. Жасанды интеллект білім беруде қалай қолданылуы мүмкін? Қазірдің өзінде көптеген мүмкіндіктер бар және олардың саны тек өсе береді – өздігінен білім алуға қабілетті бағдарламалар мен қызметтер адамдарға әртүрлі мәселелерді шешуге көмектеседі.
Жасанды интеллект бұдан былай ғылыми фантастика емес, өмірдің ақиқатына айналды. Жаңа дәуірдің басталғанына куә болып отырмыз. Кезінде электр жарығы мен интернетті ойлап табу тіршілігімізді қалай түбегейлі өзгертсе, жасанды интеллекті технологиясының ықпалы да дәл сондай орасан зор. Ол адамзаттың тұрмыс салтын мүлдем басқа арнаға бұрып, жұмыс процестерін автоматтандырады және ауқымды экономикалық құндылық қалыптастыра алады. Кейбір сарапшылардың бағалауынша, жасанды интеллектінің жаһандық экономикаға қосатын елеулі үлесі – дүниежүзілік ЖІӨ-нің төрттен бір бөлігіне парапар. Аталған технологияның кең қолданысқа ие болуы Қазақстанның қарқынды дамуында маңызды рөл атқара алады, – деді Қасым-Жомарт Тоқаев. Президенттің пікірінше, қысқа мерзім ішінде жасанды интеллектіні дамыту үшін барлық жағдайды жасау қажет. Мемлекет басшысы форум қатысушыларына бұл бағыттағы жұмыстың негізгі басымдықтарын атап өтті.
Жасанды интеллект үшін үлкен болашақ күтілуде. Бұл технология қазір ең жылдам дамып келе жатқан және перспективалылардың біріне айналды. Ақылды дауыс көмекшілері, сурет салатын, мәтіндер мен музыка жазатын нейрондық желілер — бүгінде ешкімді таң қалдырмайды. Білім беруде жасанды интеллектті қолдану туралы көбірек айтылып жатыр: мұндай жағдайлар қазірдің өзінде бар. Біз жасанды интеллектті бизнес үшін қалай қолданылатыны туралы блогта болғанбыз. Бұл мақалада біз AI сізге тиімдірек үйренуге көмектесетінін және дәл қазір бұл үшін қандай мүмкіндіктер бар екенін талқылаймыз.
Жасанды интеллект (AI) – бұл машинаға әдетте интеллектуалды ойлау арқылы шешілетін мәселелерді шешуге мүмкіндік беретін технология. Жасанды интеллект адамның мінез-құлқына еліктейді; Негізгі ерекшелігі – алынған мәліметтер мен «тәжірибе» негізінде өздігінен білім алу мүмкіндігі. Жасанды интеллектке деген жалпы қызығушылықты түсіндіру қиын емес: бұл технология адамдарға әртүрлі процестерді, әсіресе көп еңбекті қажет ететін және жалықтыратын процестерді автоматтандыруға керемет мүмкіндіктер ашады. Біз шаршаған, кейінге қалдыратын немесе алаңдататын жерде құрылғы жүз пайыздық тиімділік пен жоғары дәлдікті көрсетуді жалғастырады.
Жасанды интеллект білім беруде қалай қолданылуы мүмкін?Қазірдің өзінде көптеген мүмкіндіктер бар және олардың саны тек өсе береді – өздігінен білім алуға қабілетті бағдарламалар мен қызметтер адамдарға әртүрлі мәселелерді шешуге көмектеседі. 2024 жылдан бастап мектеп оқушыларының Бірыңғай мемлекеттік емтихан аясында жазған эсселері нейрондық желі арқылы орталықтандырылған түрде тексерілетін болады – мұндай жоспарлар туралы Рособрнадзор басшысы Анзор Музаев (дереккөз) мәлімдеді. Бұл жағдайда жасанды интеллектті қолданудың мақсаты – оқушылардың тұтастығын тексеру. Машина оқушылардың жұмысында күдікті жерлерді белгілейтін белгілер қояды деп жоспарлануда. Бірақ студенттің алдады ма, жоқ па, ол фигураларды пайдаланды ма, соны әлі тірі адам – модератор қабылдайды.
Жеке жаттығу жолдарын жекелендіру және құру үшін. Әрбір адамның оқу қарқыны және жаңа ақпаратты меңгеру сипаты терең жеке. Алайда, жаппай оқыту жағдайында бұл нюанстардың барлығын ескеру қиын – мысалы, мұғалім жаңа материалды түсіндіру кезінде орташа көрсеткіштерге назар аударады. Бейімделіп оқыту нақты оқушының қажеттіліктеріне негізделген. Жасанды интеллект арқылы жеке жаттығу жолын жасауға болады. Ал білім беруде жасанды интеллектті қолдану оқыту курстарында проблемалық аймақтарды – студенттер көп қате жіберетін бөлімдер мен тапсырмаларды табуға мүмкіндік береді. Мұғалім үшін бұл өте ыңғайлы – ол осы аспектілерге көбірек көңіл бөле алады, мысалы, күрделі тақырып бойынша қосымша жұмыс жасау арқылы.
Мемлекет басшысы Қ.К. Тоқаев «Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары» атты Қазақстан халқына Жолдауында жасанды интеллект, блокчейн, заттар интернеті (IoT) және Үлкен деректер (Big Data) сияқты жаңа тұжырымдамалар мен технологияларды кеңінен енгізу ауыл шаруашылығысаласынан қаржы саласына дейінгі барлық салаларда ойын ережелерін өзгертуге әкелетінін атап өтті.Адамзат баласының өзінің өмірінде жасанды интеллектке қандай орын беретіні туралы мәселе күн тәртібінде өткір тұр және оның айналасында пікірталастар да аз емес. Қалай болғанда да, Индустрия 4.0 біздің өмірімізге сенімді түрде еніп жатыр. Білім беру, медицина немесе менеджмент болсын, барлық жерде жаңа технологиялар пайда болуда және енді бұл процесті тоқтату мүмкін емес.Әрине, біздің оқырмандар Қазақстанда жасанды интеллектті дамыту мәселесіне де қызығушылық танытады.
Қазір барлық жерде Төртінші өнеркәсіптік революция, цифрландыру туралы, оның адамзат өміріне қалай әсер ететіні, жасанды интеллект дамуының салдары қандай болатыны туралы айтылып жатыр. Жасанды интеллектті (ЖИ) жасау және дамыту – әртүрлі факторларға негізделген күрделі және көп қырлы процесс. Жасанды интеллект адам интеллектісінің күші жете бермейтін мәселелерді шешетін үлкен әлеуетке ие. Бұл үлкен көлемдегі деректерді талдауды, өндіріс процестерін оңтайландыруды, ауа райын болжауды, жаңа дәрі-дәрмектерді әзірлеуді және т.б. қамтуы мүмкін.
ЖИ өнеркәсіп, көлік, денсаулық сақтау, білім беру және бизнес сияқты әртүрлі қызмет салаларының тиімділігі мен өнімділігін едәуір арттыра алады. Бұл сонымен қатар шығындарды азайтуға, қателерді азайтуға және өнімдер мен қызметтердің сапасын жақсартуға әкелуі мүмкін.Бүгінгі таңда ғалымдар жасанды интеллект жасау мәселелерін үлкен қызығушылықпен зерттеп жатыр. Зерттеушілердің пікірінше,жасанды интеллекттің дамуы өмірдің шығармашылық және күрделі аспектілеріне назар аударуға мүмкіндік береотырып, адамның күнделікті және бірсарынды міндеттерден арылуына көмектеседі. Екінші жағынан, жұмыс орындарын жоғалту, технологияны бақылауды жоғалту және автономды жүйелердің дамуымен байланысты этикалық мәселелер сияқты ықтимал жағымсыз салдардың туындауына қатысты алаңдаушылық жоқ емес.Осылайша, жасанды интеллектті дамыту және пайдалану – оң мүмкіндіктер мен ықтимал тәуекелдер арасындағы күрделі тепе-теңдік.
Қазақстанда сондай-ақ ЖИ бойынша ғылыми жобалар іске асырылуда, ЖИ проблемаларымен айналысатын ғылыми-зерттеу институттары мен орталықтары жұмыс істеуде. Елдегі жасанды интеллект COVID-19 және қант диабетін диагностикалау үшін медициналық деректерді талдау, мұнай өндіруді жақсарту, ластану деңгейін болжау, бұлттық инфрақұрылымды басқару және т.б. сияқты салаларда қолданылады.Сөз жоқ, Төртінші өнеркәсіптік революция жұмысшылардың білімі мен құзыретіне қойылатын талаптардың күшеюіне әкеледі.Жақында, 10 тамызда, компьютерлік индустрияның көшбасшысы IBM компаниясы«ЖИ басқаратын автоматтандырылған әлемдегі кеңейтілген жұмыс» есебін жариялады.
Бұл жасанды интеллекттің кәсіптік жұмыспен қамтуға сандық және сапалық әсері туралы тақырыпқа арналған әлемдегі алғашқы есеп. IBM бағалауы бойынша, ЖИ төңкерісі бетбұрыс кезеңіне жетті, содан кейін өзгеру жылдамдығы тәртіпке артатын болады.Екінші маңызды қорытынды қызықты: ЖИ адамдарды алмастырмайды, бірақ ЖИ қолданатын адамдар мұны білмейтін/қаламайтын/жасай алмайтын адамдардыалмастырады.Әрбір жұмыс істейтін адам үшін өте маңызды есептің негізгі болжамдары:– ең алдымен, алдағы үш жылда жұмыс істейтіндердің 40%-ы ЖИ енгізуге байланысты қайта біліктіліктен өтуге тиіс. Бұл әлемдік жұмыс күшінің 1,4 млрд. (3,4 млрд.) адамы қайта біліктіліктен өтуге тиіс дегенді білдіреді. Бұл қайта даярлау адамдар мен машиналар арасындағы жаңа еңбек бөлінісіне ене білуді және адам мен машина серіктестігі еңбек өнімділігін бірнеше есе арттырып, бизнес қайтарымының экспоненциалды өсуін қамтамасыз ететін «кеңейтілген жұмыс» дағдыларын игеруді білдіреді;– «толықтырылған жұмысқа» көшкен жұмыс орындарының шамамен пайызы: маркетинг (73%) және клиенттерге қызмет көрсету (77%) саласында төрттен үш бөлігін және сатып алу (97%), тәуекелдер және нормативтік талаптарды сақтау (93%) және қаржы (93%) саласында 90%-дан астамын құрайды.
Толықтырылған жұмыс күші дәуірінің басталуымен жұмысшылардан талап етілетін ең маңызды дағдылардағы басымдықтардың түбегейлі өзгеруін ерекше атап өткен жөн. Жасанды интеллект – бұл интеллектуалды машиналарды, әсіресе интеллектуалды компьютерлік бағдарламаларды құрудың ғылымы мен технологиясы. AI адамның интеллектін түсіну үшін компьютерді қолданудың ұқсас мақсатымен байланысты, бірақ міндетті түрде биологиялық негізделген әдістермен шектелмейді. Жасанды интеллектің басқа анықтамалары:Ғылыми бағыт, оның шеңберінде дәстүрлі түрде интеллектуалды деп саналатын адам қызметінің түрлерін аппараттық немесе бағдарламалық қамтамасыз етуді модельдеу мәселелері шешіледі және шешіледі.Интеллектуалды жүйелердің дәстүрлі түрде адамның құқығы болып саналатын функцияларды орындау қасиеті. Сонымен қатар, интеллектуалды жүйе бұл белгілі бір пәндік аймаққа жататын, дәстүрлі түрде шығармашылық болып саналатын есептерді шешуге қабілетті техникалық немесе бағдарламалық жүйе, олар туралы ақпарат осындай жүйенің жадында сақталады. «Жасанды интеллект» деп аталатын ғылым информатика мен оның негізінде құрылған ақпараттық технологиялар кешеніне кіреді. Бұл ғылымның міндеті – компьютерлік жүйелер мен басқа да жасанды құрылғыларды қолдана отырып, интеллектуалды ойлау мен әрекеттерді жаңғырту.
«Жасанды интеллект» терминінің пайда болуы мен түсінігі. Көптеген адамдарда, жануарларда және кейбір машиналарда, интеллектуалды ақпараттық жүйелерде және әртүрлі білім қорлары бар сараптамалық жүйелердің әр түрлі модельдерінде әр түрлі интеллект түрлері мен дәрежелері бар. Сонымен қатар, біз көріп отырғанымыздай, интеллектінің мұндай анықтамасы адамдарда интеллекті түсінумен байланысты емес – бұл әр түрлі нәрселер. Сонымен қатар, бұл ғылым адамның интеллектісін модельдейді, өйткені бір жағынан сіз машиналарды басқа адамдарды бақылау арқылы қалай шешуге болатынын біле аласыз, ал екінші жағынан, АИ жұмысының көп бөлігі адамзатқа қажет мәселелерді зерттеуге арналған. шешуге.өндірістік және технологиялық мағынада. Сондықтан, AI зерттеушілері, егер нақты мәселелерді шешу үшін қажет болса, адамдарда байқалмайтын әдістерді еркін қолдана алады.Дәл осы мағынада бұл терминді Джон Маккарти 1956 жылы Дартмут университетінде өткен конференцияда енгізген.Одно из частных определений интеллекта, общее для человека и «машины», можно сформулировать так:
«Интеллект – бұл жүйенің өздігінен білім алу барысында күрделіліктің белгілі бір класының мәселелерін шешуге арналған бағдарламаларды құру және осы есептерді шешу қабілеті». Роботтар – бұл адамдардың еңбегін автоматтандыруға арналған электрлік құрылғылар.Робототехниканың құрылуы мен даму тарихында шартты түрде бірнеше ұрпақты ажыратуға болады:1 буын. Қатаң басқару схемасы бар роботтар.2 -ші буын. Сенсорлы құрылғылармен бейімделетін роботтар.ІІІ буын. Өзін-өзі ұйымдастыратын немесе ақылды роботтар.Шын мәнінде, робототехника бүгінде AI технологиясынан бас тартпайтын, бірақ әр түрлі себептермен оларды енгізуге әлі дайын емес инженерлік ғылым болып табылады.
