Жерді қашықтан зондтау және ғарыш технологиясын дамыту

59

Түркістан қаласының тұрғындарының назарына ғарыш саласында, астрономия ғылымындағы жетістіктері жайында сөз етеміз. Жалпы ғарыш саласында, астрономия ғылымындағы жетістіктерді мемлекет игілігі үшін пайдалану адам жұмысын жеңілдететіні анық. Мысалы, 2005 «КазКосмос» ұлттық компаниясы құрылған болатын. Оның 100 пайыз жарғысын мемлекет төлейді. 2007 жылы аты «Қазақстан ғарыш сапары» ҰК» акционерлік қоғамы болып өзгергенмен, жұмысы сол бағытта қалды. Содан бері бұл компанияның жұмысы елдегі проблемаларды шешуде кәдімгідей қолғабыс болуда. Жерді қашықтан зондтау, ғарыш технологиясын дамыту, шетелдік компаниялармен бірлескен жобалар әзірлеу қатарлы қызметтерді осы компания іске асырады. Оның бір мысалы отандық жерсерік 2019 жылы ел аумағында заңсыз қоқыс төгілген 9 628 орынды тапты. Одан бөлек өрт ошақтарын анықтауда да жұмысты жеңілдетеді.

«Қазақстан ғарыш сапары» ҰК» АҚ-ның еншілес кәсіпорындары да бар. Жерді қашықтан зондтау, мониторинг, аэроғарыштық түсірілімдер қатарлы қызметтер осы компанияның еншісінде. Тағы бір пайдасын айта кетейік, компания өткен жылдары 1 млн гектардан астам егіс алқабының пайдаланылмай жатқанын анықтаған. Сондай-ақ 185760 жер телімі арнайы талдаудан өтіпті. Жерсеріктердің көмегемімен «Қазақстан ғарыш сапары» ҰК» АҚ 15 млн-ға жуық гектар жерді цифрландырған. Енді жер телімдері туралы ақпараттың бәрі жүйеленіп қалды. Бұл дегеніміз – заңсыз жер алу, игермеу сияқты деректер көзден таса қалмайды және толық бақылауда болады. Санамалай берсек, бүгінде осы ғарыш саласындағы қызметтердің пайдасы ұшан-теңіз екенін байқаймыз.
Сондай-ақ Қазақстан спутник өндірісінде әлемдік деңгейге шығуды жоспарлап отыр.

Бүгінгі таңда «құрастыру-сынау кешенін құру» жобасы бойынша құрылыс-монтаж жұмыстары аяқталды. Сондай-ақ Airbus DS компаниясы жобаға инвестициялық салым аясында (29,8 млн еуро) «CATR»жинақы антенна полигонын монтаждауды жүзеге асырды. Құрастыру-сынау кешенін өнеркәсіптік пайдалануға беру 2023 жылы халықаралық стандарттарға сәйкес барлық сынақ учаскелерінде сынақтардың толық циклін өткізгеннен кейін жоспарланып отыр. Бұл ғарыш аппараты салмағы 6 тоннаға дейінгі ғарыш аппараттарының барлық түрлерін сынау мүмкіндігі бар Орталық және Орта Азиядағы жалғыз ғарыш аппараты саналады.

«Жалпы 2026 жылға қарай әртүрлі мақсаттағы спутниктер өндірісінің әлемдік нарығына шығу жоспарланған. Ол үшін 2023 жылы құрастыру-сынау кешенінде жерді қашықтан зонд­тау спутниктерінің топтамасын құруға мемлекеттік тапсырыс орналастырылатын болады. Ғылымы дамитын ел алдымен осы ғарыш саласына көңіл бөледі. Себебі бүгінде кез келген ғылымның басында тұр. Еліміздегі спутник жасау өндірісі дамыса, еліміздің экономикасымен қоса әлеуметтік жағдайы да жақсаратыны сөзсіз.