Ғарышпен тікелей байланыс және ғылым мен техникалық даму бір орында тұрған жоқ

18

Бұл материалда Түркістан облысының тұрғындарының назарына еліміздегі ғарыш саласын игерген қызметкерлер жөнінде ақпараттарды ұсынамыз. Еліміздің ғарыш саласын игерген қызметкерлердің 22 пайызы ғылымға жұмыл­дырылған, 39 пайызы әртүрлі са­нат­тағы инженерлер. Негізгі кә­сіби ма­ман­дардың 60 пайызы қазақстандық жоғары оқу орын­дарының түлектері.

Сайып келгенде, ғарыш ар­қылы қол жеткен жетістіктер біз­дің өмірімізге игі­лік ретінде дендеп енгендігін өзіміз аң­ғармай қалуымыз мүмкін. Күнделікті қолданыстағы ұялы телефон мен теледидардан бастап, ғарышпен тікелей байланыс және ғылым мен техникалық даму бір орында тұрған жоқ. Осы өркениеттің бастауында тұрған Қазақстанның бола­шағы жарқын боларын уақыттың өзі дәлелдейді.

Ғарышты игерудегі Қазақ­стан­ның басым­дықтарының бірі – «Бәйтерек» жобасының стра­тегиялық маңызы жоғары. Атал­ған жоба Байқоңыр ғарыш айлағын сақтап қалу мен дамы­туға мүмкіндік береді және ком­мер­циялық ұшудың әлемдік на­ры­ғына жол ашады.

«Бәйтерек» экологиялық қа­уіп­с­іздігімен де ерекше. Ол Қа­зақ­стан мен Ресейдің «Зенит М» ғарыштық зымырандық кешені инфрақұрылымы аясында жүзеге асырылып, гептил отынын пайдаланатын атышулы «Протонның» орнын басқалы тұр. Демек, зымы­рандардың уақыт өте қоршаған ор­таға тигізер кері әсері азаятын күн алыс емес.

«Бәйтерек» ғарыштық зымыран кешенінен алғашқы ұшу 2022 жыл­ға жоспарланған. Сондай-ақ отандық зымыранды жер серікт­ерімен қатар, басқарушысы бар жаңа буын кемелерін ұшыруға пайдалануға болады. Бүгінгі күні «Бәйтерек» жобасын жүзеге асы­руға байланысты 2017-2022 жылдарға арналған Жол картасы жасал­ған, сондай-ақ техникалық-эконо­микалық негіз­демесі жасақталған.

Қазақстандағы ғарыш саласының дамуы ғарыш кеңістігін игерумен байланысты болды. Елдегі аэроғарыш саласын бүгінде отандық спутниктер, жердегі ғарыштық байланыс жүйесі, спутниктерді құрастыру және Байқоңырда перспективалық жобаларды іске асырумен айналысатын кәсіпорындар құрайды. Бүгінгі таңда ғарыш кеңістігінен Жерді бақылау мен қадағалау бойынша инновациялық міндеттерді жүзеге асырумен «Қазғарыш» компаниясы, «Қазақстан Ғарыш Сапары» ұлттық компаниясы, Ұлттық ғарыштық зерттеулер мен технологиялар орталығы, Республикалық ғарыш байланысы орталығы және «Ғалам» кәсіпорны айналысады. Олар ғарыш жүйесін, жердегі инфрақұрылымдарды пайдалану мен құруды, жобалауды, алыс-жақын ғарыш кеңістігін зерттеуді жүзеге асырады. Қазiргi уақытта Байқоңыр ғарыш айлағы – әлемдегi бiрiншi және iрi ғарыш айлағы.