Биыл Түркістан қаласында «Түркі халықтарының ислам өркениетінің дамуына қосқан үлесі» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция өтіп, онда Қазақстан тарапы бірқатар бастамалар көтерілген болатын. Сондағы негізгі басымдықтарға тоқталып өтуді жөн көрдік.
Біріншіден, мұсылман елдері арасындағы діни және рухани ынтымақтастықты реттеп, жақсартуға бар күш-жігерімізді салуымыз керек.
Екіншіден, кез келген келіспеушіліктер мен алауыздықтарды – нәсілдік, діни, этникалық тұрғыдан болдырмау және осыған байланысты түрлі саяси-идеологиялық арандатушылықтарға қарсы тұру қажет.
Үшіншіден, ғылыми және рухани қажеттіліктерді жүзеге асыруға жағдай жасау керек. Ол үшін рухани астанамыз – Түркістан қаласында бірлескен ғылыми-рухани орталықтар немесе ғалымдардың, имамдардың, ұстаздар мен студенттердің тәжірибе алмасуы, әдебиеттер алмасуы, іргелі діни зерттеулерді аудару, мұсылман мұрасы бойынша ғылыми зерттеулерге қатысу, бірлескен оқу семинарлары, конференциялар, симпозиумдар өткізу.
Сонымен қатар, мұсылман әлемінің көрнекті дін, ұлт қайраткерлері, ғалымдары мен жазушыларының мерейтойларын, діни, ұлттық және дәстүрлі мерекелерді бірлесіп атап өту.
Төртінші – Түркістан қаласын қамти отырып исламдық туризмді дамыту бойынша бірлескен іс-шараларды жүзеге асыру.
ҚМДБ қазірдің өзінде ішкі туризмді дамытуды қолға алып, осы мақсатта тарихи-мәдени және киелі жерлерге саяхат жасауды, зиярат мәдениетін қалыптастыруды көздейтін « Darhan Dala» жобасын іске қосты.
Осы ретте діни салада ұдайы ойластырылған, жан-жақты, нәтижелі жұмыс жүргізуді қажет ететіні анық. Ата-бабаларымыз негізін қалаған мықты мұсылман мектебі мен әл-Сығнаки, әл-Фараби, әл-Исфиджаби, ат-Тарази, әл-Итқани сынды көрнекті мұсылман ғұламалары бар екенін атап өткен жөн.
Қазақстан Мұсылмандары Діни Басқармасының жанынан әл-Азһар және Хасеки сынды беделді мұсылман университеттері мен академияларын тәмамдаған қазіргі заманғы белгілі исламтанушылар, теологтар, ғалымдар, діни және рухани білімі терең имамдар кіретін Сараптамалық кеңес құрылған. Діни мамандар елімізде дәстүрлі мұсылман діни мектебін қалыптастыру, тұрақты діни ахуалды нығайту, ұлттық құндылықтар мен мәдениетті насихаттау бағытында белсенді әрі нәтижелі жұмыс атқаруда. Сондай-ақ, осындай жұмыстармен Алматыдағы Имамдардың білімін жетілдіру Ислам институты айналысады. Білікті, білімді имамдар – заман талабы. Мұсылман қоғамын нұрландыра отырып, дініміздің негізгі басымдықтарын дұрыс түсінуге жетелейді. Сондықтан имамдар институтын күшейту, олардың рухани дүниесі жоғары, діни мәдениетті тұлғал болып тәрбиеленуі уақыт талабы.
Сонымен қатар, ҚМДБ жанынан ақсақалдар кеңесі құрылды. Қазақ қоғамында ғасырлар бойы қалыптасқан көне ақсақалдар институты мен қарт әйелдер мектебін қайта жаңғырту қазіргі қажеттіліктерімізге жатады. Осы бастаманы жүзеге асыру үшін бірқатар шаралар да ұйымдастырылған. Атап айтқанда, ақсақалдар институты құрылып, республикалық ақсақалдар форумы өтті, ендігі кезекте егде жастағы әйелдер форумын өткізіп, олардың қоғамдағы рөлі мәселелерін талқылау жоспарланып отыр.
«Әлемнің көптеген елдерімен, әсіресе, түркітілдес елдермен рухани байланысымыз тығыз екен анық. Түркітілдес мемлекеттер мүфтилерінің алқасы деп аталатын арнайы мекеме де жұмыс жасап жатыр. Жақында Түркия, Әзірбайжан, Өзбекстан және Қырғызстанның рухани жетекшілері қатысқан алқа отырысы өтті. Басқосуда тек руханият мәселелері ғана емес, Ахмет Ясауи бабамыздың және бүкіл түркі әлемінің тарихи-рухани және мәдени мұрасын насихаттау, діни білім беру саласындағы бірлескен жобалардың келешегі, жаһандық сын-қатерлер мен қауіп-қатерлерге қарсы күресте мұсылман қоғамының ынтымағын нығайту, деструктивті діни ағымдарды насихаттауға жол бермеу сынды сұрақтар қарастырылды», – дейді ҚМДБ-ның төрағасы, Бас мүфти Наурызбай Тағанұлы.
Еліміз егемендік алған тұста жастар шетелдің діни оқу орындарына білім іздеп кетіп жатты. Алайда кейінірек Қазақстанда мемлекеттің қолдауымен «Нұр-Мүбарак» Ислам университеті ашылып, онда ислам әлемінде мәртебесі жоғары Каир «Әл-Азһар» университетінің білікті де білімді мамандары дәріс береді. Бүгінде дін саласында 12 ғылым докторы, 201 магистрант және 1554 жоғары діни білімі бар бакалавр дәрежелі мамандар бар. Өткен жылы Нұр-Мүбарак университеті мен 9 медресе колледжінде 606 студент оқуын аяқтады. Сонымен қатар, ауылдағы жас мамандарды діни қызметке тарту мақсатында кешенді бағдарлама әзірленіп жатыр.
