САУРАНДА ИНДУСТРИАЛДЫ АЙМАҚ АШЫЛАДЫ

205
Жаңа кәсіпорындар өңір экономикасына жаңа серпін беруі тиіс. Президент өз жолдауында осы мәселеге басымдық бергені белгілі. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасыны сәйкес Түркістан облысының Сауран ауданында Индустриалды аймақ ашу мәселесі талқыланды. «Turkistan» Индустриалды аймақтарды басқарушы компаниясының» Бас директоры Қанат Ұзақбайұлы Сауран ауданы әкімдігінің өкілдерімен аталған мәселе бойынша кездесу өткізді. Сауран ауданы әкімінің орынбасары Ербол Жанғазиев жалпы аумағы 30 гектар жерге Индустриалды аймақ ашып, жергілікті кәсіпорындарды тиімді ұсыныспен көбейту мәселесін айтып өтті. Сонымен қатар, жиналыс барысында жаңа аймақты құруда бірқатар мәселелерге назар аудару қажеттігі назарға алынды. Атап айтқанда, логистика, орналасу жері, инфрақұрылым, қолжетімді тариф ұсыну — кәсіпорындарды тартуда маңызды екені айтылып, осы мәселелер егжей-тегжейлі қарастырылу қажеттігі ескерілді. Сонымен қатар, онда жету жолы, басымдық берілетін салаларды тарту жағдайы да қаралатын болады. Мұнда жалпы қайта өңдеу, жиһаз, былғарыдан заттар жасау, тамақ өнеркәсібі, қолөнер заттары, ауылшаруашылығы, көкөніс сақтау секілді өнеркәсіп салаларына басымдық берілмек. Аталған мәселе бойынша алдағы күнде арнайы концепция жасалып, облыс әкімдігіне ұсынылатын болады. Айта кетейік, бүгінде Түркістан облысында 9 индустриалды аймақ бар.
Бүгінде Жетісай мен Сауран аудандарында Индустриалды аймақ ашу мәселесі қаралып жатыр. Индустриалды аймақтар жұмысын бастаған сәтте кәсіпкерлер бір жерде шоғырланып, инфрақұрылым мәселесі бойынша компания тарапынан қолдау көрсетіліп, ауданда шығатын өнім саны артады деп күтілуде. Өткен жылдың қорытындысымен құрылыс жұмыстары 4 миллиард 270,0 миллион теңгені құрап, өткен жылмен салыстырғанда 124,3%-ға артқан. Пайдалануға берілген тұрғын үйлердің жалпы алаңы 30 мың 124 шаршы метрді құрап, өсім 143,6% болды. 2023 жылдың І-тоқсанында құрылыс жұмыстары 301,6 миллион теңгені құрады, нақты көлем индексі 146,2%. Пайдалануға берілген тұрғын үйлердің алаңы 8 мың 014 шаршы метрді құрап, өсім 123,4% болды.

Сонымен қатар, ауданда өткен жылдың қорытындысымен өткізілген тауар көлемі 1 миллиард 179,7 миллион теңгені құраған, мұндағы өсім 101,2%. Тіркелген шағын және орта бизнес субъектілерінің саны 5 313 бірлік, белсенді субъектілерінің саны 5 258 бірлік немесе 99,0%. Бүгінгі таңға ауданда шағын және орта кәсіпкерліктің саны 6 062-ге жетті. Оның ішінде жұмыс істеп тұрғандар саны 6 010 немесе 99,1 пайызы. Ал өткен жылы 810 отбасының 4 мың 904 адамына 316,4 миллион теңге атаулы әлеуметтік көмек тағайындалды. Әлеуметтік көмек алушылар ішінде еңбекке жарамды 1 мың 462 адамы жұмыспен қамту шараларына тартылды. «Қамқорлық» бағдарламасы аясында әлеуметтік қолдау шараларымен 38 отбасына 4,3 миллион теңгеге материалдық-қаржылай көмектер көрсетілді. Оның ішінде: 8 адам тұрақты, 8 адам қоғамдық жұмыстарға орналастырылды. 2023 жылдың 3 айында 502 отбасының 3 126 адамына 96,6 миллион теңге атаулы әлеуметтік көмек тағайындалды. «Қамқорлық» бағдарламасы аясында жыл басынан 32 отбасына материалдық көмектер көрсетілді. Оның ішінде 1 адам тұрақты, 1 адам қоғамдық жұмыстарға орналастырылды. Былтыр аудандағы зейнеткерлердің денсаулығын сауықтыру мақсатында 338 жолдама берілген болса, 2023 жылға 485 азаматты санаторлық-курорттық жолдамамен қамту жоспарланған. 3 айдың қорытындысымен 87 зейнеткерге жолдама берілді. Сонымен қатар, зейнеткерлер және мүмкіндігі шектеулі азаматтардың жағдайын жақсарту мақсатында әлеуметтік қызметтер көрсету орталығы құрылды. Орталықта 7 бағыт бойынша қызметтер ұйымдастырылды, күнделікті 50-60 адамға әлеуметтік қызмет қөрсетілуде.

Ауданда коммуналдық сала да өз шешімін тауып келеді. Қазіргі таңда, Сауран ауданы бойынша 36 елді мекеннің 32 елді мекені ауыз су құбырымен қамтамасыз етілген. Ағымдағы жылы Аша елді мекенінде ауыз су жүйесі құрылысының 2-ші кезеңі аяқталып, іске қосылды. Ойық елді мекенінде ауыз су құбырының құрылысына 2023 жылға 229,9 миллион теңге қаржы бөлінсе, 3 шалғай орналасқан елді мекендерде кешенді блок модуль орнату қарастырылуда. Сонымен қатар, 2022 жылы 4 елді мекенге су мұнарасы орнатылып, 3 елді мекеннің ауыз су жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. 12 елді мекенде «Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы» тарапынан жер асты су қоры зерттелуде. Сонымен қатар, Майдантал ауыл округі, Ынталы елді мекеніндегі ауыз су жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізіліп, қосымша 69 үй таза ауыз сумен қамтылады. Сондай-ақ, орталықтандырылған ауыз сумен қамтылған елді мекендерде нысандар құрылысының 2-кезеңіне жобалық сметалық құжаттары әзірленуде, мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы алынғаннан кейін, қаржыландыруға ұсынылатын болады. Атап айтқанда: Еңбекші Дихан, Ескі Иқан, Ибата, Шорнақ, Жүйнек және Қарашық елді мекендері. Электр қуатымен қамтамасыз ету мәселесі де бір жүйеге қойылған. Сауран ауданындағы 35 елді мекен орталықтандырылған электр қуатымен қамтамасыз етілген. 1 елді мекен күн сәулесі батареяларынан қуат алуда. Аудан халқының өсуіне байланысты сапалы электр қуатымен қамтамасыз ету үшін, 2022 жылы 13 дана трансформатор орнатылды, 2023 жылы 37 дана орнатылады.

Сонымен қатар, елді мекендердегі жаңадан қоныстанған аумақтарға электр желілерін жүргізу бойынша жобалау сметалық құжаттамалары әзірленуде. Аудандағы табиғи газ мәселесін шешу жолдары қарастырылып, 11 елді мекенді табиғи газбен қамтамасыз ету үшін құрылыс жұмыстары жүргізілген. Бүгінгі күнге нақты 6 елді мекен табиғи газды пайдаланып отыр. 2023 жылы 5 елді мекенге табиғи газ қосылады. Табиғи газбен қамту бойынша, Шорнақ, Қосмезгіл, Оранғай елді мекендерінде және Жүйнек және Қарашық ауыл округтерінде ішкі газ құбырларының құрылысына жобалық сметалық құжаттары толық әзірленді. Сонымен қатар, Бостандық, Қосқорған және Еңбекші Дихан елді мекендерінде ішкі табиғи газ құбыры құрылысына жобалық сметалық құжаттары әзірленуде. Ал, Жүйнек, Қарашық, Оранғай, Шорнақ ауыл оуругтеріне магистральді табиғи газ құбырының құрылысына жобалық сметалық құжаттары әзірленіп, мемлекеттік сараптаманың қорытындысын шілде айында алу жоспарлануда.

Негізгі капиталға тартылған инвестиция көлемі 2022 жылы 25 миллиард 985,7 миллион теңгені құрады. Ал, 2023 жылдың І-тоқсанында 6 миллиард 428,9 миллион теңге инвестиция тартылған. Негізінен, ағымдағы жылы жалпы құны 13 миллиард 129,0 миллион теңгені құрайтын 20 инвестициялық жоба іске асырылып, 329 жаңа жұмыс орны ашылады деп күтілуде. Жергілікті бюджетке қосымша 106,4 миллион теңге салықтар түседі деп жоспарлануда. Оның ішінде ірі инвестициялық жобаларды атап өтсек: «Балмұздақ» ЖШС-ның – Балмұздақ, какао, шоколад, кондитерлік өнімдер, тамақ өнімдері, жартылай фабрикат өнімдерін сақтауға қойма салу жобасы. Инвестициялық құны 2 миллиард 562 миллион теңге, 100 жаңа жұмыс орны құрылып, бюджетке қосымша 36,8 миллион теңге салықтар түседі деп жоспарлануда; «Ныш Ер» ЖШС-ның – Демалыс аймағы және қонақ үй салу жобасы. Инвестициялық құны 2 миллиард 200 миллион теңге, 40 жаңа жұмыс орны құрылып, бюджетке қосымша 21,3 миллион теңге салықтар түседі деп жоспарлануда; «Яссы Agro.kz» ЖШС-ның – Шаға ауылдық округінен жаңбырлатып суару арқылы картоп, сәбіз өсіру жобасы. Инвестициялық құны 578 миллион теңге, 30 жаңа жұмыс орны құрылып, бюджетке қосымша 3,7 миллион теңге салықтар түседі деп жоспарлануда; «Иманқұл ата» Ш/Қ-ның – Балық шаруашылығын дамыту жобасы. Инвестициялық құны 600 миллион теңге, 12 жаңа жұмыс орны құрылып, бюджетке қосымша 1,8 миллион теңге салықтар түседі деп жоспарлануда; «Sauran Plast» ЖК-ның – Қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу кешені жобасы. Инвестициялық құны 675 миллион теңге, 60 жаңа жұмыс орны құрылып, бюджетке қосымша 8,6 миллион теңге салықтар түседі деп жоспарлануда;  «AgroFoodTrade» ЖШС-ның – Мақта майын өндіру цехы жобасы. Инвестициялық құны 500 миллион теңге, 10 жаңа жұмыс орны құрылып, бюджетке қосымша 8,6 миллион теңге салықтар түседі деп жоспарлануда.

Осыған дейін аудан әкімі Ғалымжан Үсенбаев әр саланың жауапты мамандарына тиісті тапсырмалар жүктеп келген болатын. Жуықта ғана аталған мәселелер төңірегінде жиналыстар өткізілді. Сауран ауданы әкімі аппаратының мәжіліс залында ауданның апталық мәжілісі болып өтті. Мәжілісті аудан әкімі Ғалымжан Үсенбаев ашып, жүргізіп отырды. Жиналысқа аудан әкімінің орынбасарлары, дербес бөлім басшылары, ауылдық округ әкімдері және тиісті сала басшылары қатысты. Мәжілістің күн тәртібінде 4 мәселе қаралды. Атап өтсек, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру бойынша аудандық емхана басшысының орынбасары Нұрсұлтан Қарабаев, мемлекеттік сатып алу бойынша атқарылып жатқан жұмыстардың барысы туралы аудандық экономика және қаржы бөлімінің басшысы Ильяс Мырзахметов, 2023 жылғы көктемгі әскер қатарына шақыру науқаны туралы Түркістан қаласы және Сауран ауданының қорғаныс істері жөніндегі біріктірілген басқармасының бастығы Дилмурад Нұржанов, қоғамдық саяси ахуал бойынша аудандық ішкі саясат бөлімінің басшысы Нұрғазы Тажыбеков баяндап өтті.

 Түркістан қаласы және Сауран ауданының қорғаныс істері жөніндегі біріктірілген басқармасының бастығы Дилмурад Нұржановтың мәлімдеуінше азаматтарды әскери қызметке шақыру — бұл әскери міндеттілік негізінде Қарулы Күштерді, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдарды жеке құраммен жасақтауға бағытталған мемлекеттік органдар тарапынан жүргізілетін іс-шаралар болып табылады. Азаматтарды әскери қызметке шақыруды жергілікті атқарушы органдар ұйымдастырады және қамтамасыз етеді. Азаматтарды әскери қызметке шақыру заңда белгіленген тәртіппен әскерге шақыру комиссиялары құрылатынын жеткізді.
 Түркістан қаласының шақыру комиссиясы толық медициналық қызметкерлермен жасақталған. Түркістан қаласының және Сауран ауданының қорғаныс істері жөніндегі біріктірілген басқармасы 2023 жылғы көктемгі әскерге шақыру жұмыстары ҚР Президенттің «Белгіленген әскери қызмет мерзімін өткерген мерзімді әскери қызметтегі әскери қызметшілерді запасқа шығару және Қазақстан Республикасының азаматтарын 2023 жылдың көктемгі және күзгі мерзімдерде кезекті мерзімді әскери қызметке шақыру туралы» №120 Жарлығына және Сауран ауданы әкімдігінің 16.02.2023 жылғы №46 қаулысына сәйкес жүргізіледі.  Сауран ауданы бойынша жалпы саны — 1278 азаматты әскер қатарына шақырылу көзделген болса, қазіргі таңға бұл шақырылушылардың 39-ы жолданғанын мәлім етті. Сауран аудандық полиция бөліміне іздеуде жүрген 26 шақырылушы азамат жолданып, бұлар бойынша жұмыс жүргізу керектігін алға тартты. Сонымен қатар, жұмыс жүргізбеген ауылдық округ әкімдерін атап өтіп, бұл бойынша тиісті жұмыстарды жүргізу керектігіне тоқталды.
 Мәжіліс барысында аудан әкімі Ғалымжан Үсенбаев күн тәртібіндегі қаралған мәселелер бойынша тиісті бөлімдер мен ауылдық округ әкімдеріне нақты тапсырмалар беріп, орындалуы бақылауда болатынын жеткізді.