Бұл мақалада Түркістан облысы тұрғындарының назарына кибербуллингтен балаларды сақтау жолдары түсіндіріледі. ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев кезекті Жолдауында азаматтарды, әсіресе балаларды интернеттегі қудалаудан қорғауды тапсырған еді. KZ-CERT қызметі азаматтарды интернетте қорғау жөнінде оқушылар мен ата-аналарға тұрақты негізде ұсынымдар беріп келеді.
Бүгінгі таңда бүкіл әлемді елеңдетіп, қоғамның айықпас дертіне айналып отырған мәселелердің бірі – кибербуллинг. Буллинг (bullying) – ағылшын тілінен аударғанда, қорлау, қудалау, мазалау дегенді білдіреді. Буллинг жасаушы мұны күшпен де, сөзбен кемсіту арқылы да жасайды әрі бұл әрекетін жиі қайталауы мүмкін. Қоғамда «буллинг мектеп оқушылары арасында ғана болады» деген түсінік қалыптасқан. Шындығында, кез келген жастағы адам үйде, көшеде, жұмыста, оқу орнында, барлық жерде буллингпен бетпе-бет мүмкін. Ал құрбанға топ болып әлімжеттік жасауды моббинг дейді. Кибербуллинг – адамды интернетте, мысалы әлеуметтік желілерде қорлау немесе қудалау. Жалпақ тілмен айтқанда, түрлі ғаламтор желілері арқылы азаматтарды бопсалау, қорқыту және қудалау. Бұл – қазіргі ақпараттық технологиялар күннен-күнге дамыған ғасырда өте өзекті мәселе. Кибербуллингтің жастарға немесе жасөспірімдерге тигізер зияны орасан зор. Қазіргі таңда кибербуллингтің құрбандары – жастар. Деструктивті діни ағым өкілдері жастарға ғаламтор және әлеуметтік желілер арқылы кибершабуылдар жасап, жат ағымның жетегіне еріп, құрбаны болып жатқандығын құлағымыз естіп, көзіміз шалып жатады.
Жалпы Кибербуллинг – бұл цифрлық технологияларды пайдалана отырып қорқыту және қинау. Ол әлеуметтік медиада, хабарлама алмасу үш қосымшаларда, ойын платформаларында және ұялы телефондарда орын алуы мүмкін. Бұл қайталанатын эпизодтар, олардың мақсаты – аңдып жүргендерді қорқыту, ашу немесе қорлау. Қорқыту балалар үшін зиянды және ұзақ мерзімді салдары болуы мүмкін. Физикалық салдардан басқа (ұйқының бұзылуы, бас ауруы) балалар эмоционалды және психикалық денсаулықты, оның ішінде депрессия мен мазасыздықты сезінуі мүмкін, бұл мектептің нашар үлгеруіне әкелуі мүмкін. Ең алдымен балаға қауіпті ақпаратты іріктеу мен бақылауға көмектесетін бағдарламалық жасақтаманы пайдалану қажет. Браузердің баптауларында баланың интернетті пайдалануын бақылауға көмектесетін «ата-аналық бақылау» функционалын пайдалану керек.
